Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne

Autor: Dominik Nowakowski

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 609

Oprawa: miękka

Format: 21,5 cm x 30,5 cm

Dzielnica Śląska, obfitująca w relikty obiektów typu motte, pod względem zaawansowania badań zdecydowanie odstaje od terenów ościennych. Nadrzędnym zatem celem, jaki przyświecał przy pisaniu tej pracy, było przywrócenie im należnego miejsca w dziejach budownictwa warownego na Śląsku, a jednocześnie wprowadzenie wiedzy o nich do szerszego obiegu naukowego.
W sposób szczególny potraktowano zagadnienia funkcji, chronologii i fundacji dworów na kopcach. Kwerendą objęto wszelkie dostępne źródła. Przekazy pisane i zabytki archeologiczne traktowane były równorzędnie i wykorzystywane w sposób komplementarny. Omówiono stosowaną w średniowieczu nomenklaturę oraz kulturę materialną śląskich obiektów typu motte. Poddane analizie inwentarze zabytków ruchomych dostarczyły istotnych informacji na temat wyglądu siedzib pańskich, ich wyposażenia, a także zajęć codziennych ich mieszkańców. Na podstawie zebranych materiałów źródłowych i literatury przedmiotu podjęto także próbę wyjaśnienia fenomenu masowego pojawienia się na Śląsku w XIII wieku założeń obronno-rezydencjonalnych, wcześniej tu nieznanych.

Spis treści:

Wprowadzenie

I. Zagadnienia wstępne 
I.1. Zakres chronologiczny i terytorialny
I.2. Sprecyzowanie pojęć

II. Obiekty typu motte w Europie

III. Stan badań nad obiektami typu motte na Śląsku

IV. Źródła i materiały do badań śląskich obiektów typu motte 
IV.1. Źródła archeologiczne 
IV.2. Źródła pisane 
IV.3. Źródła kartograficzne i ikonograficzne 
IV.4. Skaning laserowy terenu (ALS, LiDAR)

V.Śląskie obiekty typu motte w nomenklaturze źródeł pisanych

VI. Klasyfikacja topograficzna i formalna

VII. Relikty śląskich obiektów typu motte w świetle wykopalisk 
VII.1. Kopiec
VII.2. Fosy i wały 
VII.3. Palisady, parkany, mury 
VII.4. Zabudowa 
VII.5. „Życie po życiu"

VIII. Kultura materialna 
VIII.1. Okucia budowlane 
VIII.2. Wyposażenie wnętrz 
VIII.3. Zastawa stołowa i wyposażenie kuchni 
VIII.4. Uprawa ziemi i hodowla 
VIII.5. Obróbka drewna i metali
VIII.6. Rząd koński i oporządzenie jeździeckie 
VIII.7. Uzbrojenie 
VIII.8. Strój i biżuteria 
VIII.9. Przedmioty związane z innymi aktywnościami

IX. Chronologia i fundatorzy 
IX. 1. Fundacje książęce 
IX.2. Fundacje biskupie 
IX.3. Fundacje rycerskie 
IX.4. Fundacje mieszczańskie 
IX.5. Fundacje sołtysie 
IX.6. Inne fundacje

X. Funkcje i geneza 
X.1. Fundacje władców terytorialnych 
X.2. Fundacje prywatne (rycerskie, mieszczańskie, sołtysie)
X.3. Geneza obiektów typu motte na Śląsku

Zakończenie

Katalog stanowisk

Tablice

Bibliografia

Streszczenie

Indeks imion i miejscowości