Polski Sybir. Zesłańcy i ich życie. Narodziny mitu

Autor: Jan Trynkowski

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 470

Okładka: miękka 

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Pietyzm, z jakim obchodzi się Autor z analizowanymi materiałami, budzi niekłamany podziw. Niewykluczone, że pewien wpływ na tę postawę odegrały doświadczenia starożytnika, prowadzącego przez kilka dziesięcioleci seminaria i wykłady na Uniwersytecie Warszawskim i jego filii w Białymstoku, a w pracy naukowej na tym polu niedysponującego nadmiarem dokumentów. Wie on zatem doskonale, że temu, co się zachowało, trzeba się przyglądać z należytą uwagą. Można by rzec, iż krytycyzm wobec źródła obowiązuje każdego historyka. A jednak... Jan Trynkowski, jak mało kto, dostrzega w dokumencie szczegół. I potrafi ukazać jego wagę. Prac, które roją się od detali, znaleźć nietrudno. Opasłe tomiska - rezultat wieloletniego ślęczenia w archiwach, podziwu godnej pracowitości - przynoszą natłok drobiazgów nie do ogarnięcia bez indeksów. Przeznaczone dla wąskiego kręgu badaczy, nie nadają się do czytania, raczej do przeglądania, wykorzystania w kolejnych opracowaniach, mających przede wszystkim na celu uzyskanie stopni i tytułów. Polski Sybir. Zesłańcy i ich życie. Narodziny mitu to książka do czytania, pięknie napisana i nierozwlekła. Często celem napisania tekstu było zabranie głosu w kolejnej konferencji. W takim przypadku referent doskonale wiedział, że uwagę słuchaczy zapewni mu zwięzłość i umiejętny dobór frapujących szczegółów. Miał bowiem - jak mniemamy - świadomość, iż nie należy ani nudzić, ani nadużywać czasu słuchaczy. I czytelników.
(fragment Przedmowy)

Spis treści:

Przedmowa  /7

Nota edytorska  /13

Spis skrótów  /14

Część I. Życie codzienne na Syberii

Polskie krajobrazy Sybiru  /19

Śmietanka do kawy... czyli życie codzienne na etapie (rachunki etapowe: Irkuck - Wielki Zakład Nerczyński, luty-kwiecień 1840 r.)   /28

3 maja na Syberii  /58

Chatka Antoniego. Komentarz do obrazka „Obchody imienin Antoniego Beaupré w Nerczyńsku w 1855 r.”  /67

Rachunki domu na Syberii  /79

„Ogóły” - organizacje samopomocowe polskich zesłańców we wschodniej Syberii w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XIX w.  /96

„Gdy będę na zaludnieniu, pojmę córeczkę Tatara...” Samotność i próby jej przezwyciężania w życiu polskich zesłańców na Syberii w okresie międzypowstaniowym  /131

„Ile ja wieków na ten list czekałem...” Listy Stefanii Ginowskiej do Adolfa Januszkiewicza  /146

Polscy zesłańcy wobec ludów autochtonicznych Zabajkala  /182

Niezwykłe dzieje zwykłej książki  /192

 Część II. Agaton Giller

Agaton Giller i jego Opisanie Zabajkalskiej krainy  /211

Przedmurze syberyjskie Agatona Gillera   /228

Listy Agatona Gillera z Syberii  /238

Kodeks etyczny zesłańca w świetle pism Agatona Gillera   /250

Z Zabajkala, przez Chiny do Szwajcarii. List Szymona Tokarzewskiego do Agatona Gillera z 13 czerwca 1866 r.  /259

Agatona Gillera Lista wygnańców polskich   /288

Część III. I inni

Napoleon Nowicki (1800-1870)   /299

Leopold Niemirowski - znany i ... nieznany   /304

Dlaczego Gasper Maszkowski nie pozostawił wspomnień?  /316

Julian Sabiński i motywy jego zesłańczej aktywności pedagogicznej  /331

Maciej Łowicki i jego Lekarsko-praktyczne notatki  /342

Spisek studentów uniwersytetu w Dorpacie - kółko Karola Hilde-brandta. Uwagi krytyczne  /359

Dorpatczycy w powstaniu styczniowym  /371

Dekabrysta Michał Łunin - listy z Akatui (chronologia)   /408

Ksiądz Elizeusz Głębocki, kapucyn z Uściługa - od mistyfikacji do mitu  /426

Polski Sybir - przestrzeń zmitologizowana. Próba uporządkowania  /439

Indeks osób  /452