Odzież i akcesoria stroju w średniowiecznym Elblągu

Autorka: Anna Rybarczyk

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 256

Okładka: miękka

Format: 21,00 x 29,5 cm

W opartej na pracy doktorskiej monografii Odzież i akcesoria stroju w średniowiecznym Elblągu autorka prezentuje znaleziska wiążące się ze strojem średnio­wiecznym, pochodzące z wieloletnich badań wykopaliskowych prowadzonych na Starym Mieście w Elblągu. Dolną granicą chronologiczną opracowania jest data po­wstania miasta, czyli rok 1237, górną zaś umowny koniec średniowiecza, tożsamy z końcem XV wieku.

W tekście przedstawione zostały wyroby włókiennicze, elementy ubiorów, biżuteria, pasy i ich elementy, różnego rodzaju sakiewki i kaletki oraz przedmioty ukazujące sylwetki ludzkie. Dzięki licznym odwołaniom do źródeł historycznych i ikonograficznych autorka podejmuje temat ubioru średniowiecznego w szeroki, interdyscyplinarny sposób. Strój elbląskich mieszczan doskonale pokazuje jak sil­na była unifikacja kultury materialnej w obszarze wpływów hanzeatyckich. Dla wielu przeanalizowanych zabytków z łatwością można znaleźć analogie nie tylko w materiale archeologicznym pochodzącym z zachodniej Europy, ale też w tamtej­szych kolekcjach muzealnych czy przekazach ikonograficznych.

W ręce czytelników trafia bogato ilustrowana i napisana w przystępny spo­sób książka, która zainteresuje nie tylko archeologów i kostiumologów, ale też wszystkich miłośników średniowiecza czy rekonstrukcji historycznej.

Spis treści:

WSTĘP  /13

ROZDZIAŁ 1. STAŃ BADAŃ NAD UBIOREM ŚREDNIOWIECZNYM  /21

ROZDZIAŁ 2. ODZIEŻ   /33

2.1.WYROBY WŁÓKIENNICZE  /35

2.1.a. Tkaniny wełniane  /35

2.1.b. Tkaniny półwełniane  /38

2.1.c. Tkaniny jedwabne  /38

2.1.d. Tkaniny lniane  /46

2.1.e. Tkaniny bawełniane  /46

2.1.f. Wstążki  /47

2.1.g. Galony  /49

2.1.h. Wyroby tabliczkowe  /50

2.1.i. Dzianiny  /51

2.1.j. Filc  /52

2.2.ELEMENTY UBIORÓW   /52

2.2.a. Kaftany  /52

2.2.b. Rękawiczki   /55

2.2.c. Nakrycia i dekoracje głowy  /61

2.2.d. Zapięcia ubrań. Sznurówki i guziki  /65

ROZDZIAŁ 3. AKCESORIA STROJU  /71

3.1. BIŻUTERIA I DROBNE ELEMENTY METALOWE   /73

3.1.a. Pierścionki  /77

3.1.b. Zapinki  /83

3.1.c. Dzwonki  /85

3.1.d. Paciorki  /90

3.1.e. Łańcuszki   /91

3.1.f. Plakietki pielgrzymie i świeckie  /94

3.2. PAS I JEGO ELEMENTY   /94

3.2.a. Pasy  /107

3.2.b. Sprzączki  /115

3.2.c. Skuwki  /117

3.2.d. Okucia końca pasa   /119

3.2.e. Inne okucia pasa  /122

3.3. TORBY I MIESZKI  /122

3.3.a. Sakiewki  /125

3.3.b. Kaletki  /138

3.3.c. Jałmużniczki tekstylne  /143

ROZDZIAŁ 4. PRZEDSTAWIENIA STROJU NA PRZEDMIOTACH CODZIENNEGO UŻYTKU  /155

ROZDZIAŁ 5. UBIÓR ŚREDNIOWIECZNYCH ELBLĄŻAN  /157

5.1 BARWY I WZORY  /167

5.2. TYPY UBIORÓW I MODA  /178

5.3. UBIORY I AKCESORIA STROJU DAMSKIE ORAZ MĘSKIE   /180

5.4. WYRÓŻNIKI ZAMOŻNOŚCI I WYSOKIEJ POZYCJI SPOŁECZNEJ  /187

5.5. UBIÓR ROBOCZY   /188

5.6. ELEMENTY STROJU O ZNACZENIU SYMBOLICZNYM  /189

5.7. LOKALNE, CZY Z IMPORTU?  /193

ZAKOŃCZENIE  /197

LITERATURA  /217

SPIS ILUSTRACJI  /225

WYBÓR TEKSTÓW ŹRÓDŁOWYCH  /231

SŁOWNICZEK  /237

INDEKS GEOGRAFICZNY  /239

INDEKS OSOBOWY  /241

SUMMARY  /253

KATALOG