Medycyna i Religia. Tom 2

Pod redakcją: Bożeny Płonki-Syroki, Mateusza Dąsala

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 378

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Seria Medycyna i religia jest poświęcona prezentacji badań nad wzajemnymi relacjami tych dwóch obszarów ludzkiej kultury. Medycyna jest tu definiowana jako zespół działań, których celem jest zachowanie i przywrócenie zdrowia, których uzasadnienie teoretyczne jest czerpane ze zmieniających się w kolejnych okresach historycznych standardów wiedzy i racjonalności. Realizacja tych celów przyjmuje w związku z tym różne formy praktyczne, zmieniające się zgodnie z aktualnym poziomem fizjologii, patologii i diagnostyki, stanowiących podstawę dla zmieniającego się standardu terapii. Religia jest tu definiowana jako obszar dogmatyczny, ustanawiający obowiązujące swych wyznawców normy i praktyki kultowe, wywierające wpływ na świadomość wiernych kształtując ich obyczaje, styl życia codziennego i zachowania o charakterze odświętnym. W każdym z wyznań zawartych jest wiele reguł odnoszących się bezpośrednio do ciała i zachowania jego zdrowia oraz zasad postępowania w przypadku pojawienia się choroby. Reguły te adresowane są zarówno do osób chorych lub zagrożonych chorobą, jak i do udzielających im pomocy, tj. lekarzy. Konkretne formy terapii i profilaktyki zalecane wiernym mogą więc ulegać zmianom i w praktyce tak się dzieje. Jednak teoretyczne podstawy ich oceny pozostają w danym wyznaniu zasadniczo niezmienne. Powyższa sytuacja jest od wieków zarzewiem potencjalnego konfliktu między medycyną i religią, ponieważ zmieniający się system uzasadnień teoretycznych występujący w medycynie musi koegzystować z niezmiennymi regułami dogmatycznymi i etycznymi charakterystycznymi dla każdego z występujących w świecie wyznań religijnych. Konflikt ten rzadko jednak przybierał w historii ludzkości radykalną postać, częściej przedstawiciele obu tych obszarów poszukiwali jakichś form porozumienia, mając na względzie zachowanie spójności społecznej i dobro jednostek ludzkich, definiowanych zarówno w kategoriach wiernych, jak i pacjentów. Współczesna medycyna kliniczna zmienia się w szybkim tempie, a stopień skomplikowania jej standardu uniemożliwia jego zrozumienie przez laików. W kręgu wszystkich wyznań występują próby przystosowania aktualnego standardu medycyny do reguł dogmatycznych i norm etycznych charakterystycznych dla każdego z nich. Są kierowane zarówno do lekarzy, jak i do pacjentów. Celem serii Medycyna i religia jest dokumentowanie, analizowanie i przedstawianie Czytelnikom różnych aspektów relacji, jakie nawiązywały się w historii ludzkości między teorią i praktyką medycyny a poglądami instytucji religijnych i świadomością wiernych. Publikowane w serii artykuły należą do różnych obszarów humanistyki: historii medycyny, historii religii i religioznawstwa, psychologii i socjologii religii, etnologii, antropologii kulturowej i historii kultury. W kolejnych tomach prezentujemy wyniki badań nad tą problematyką prowadzonych w kilkunastu polskich ośrodkach akademickich. Serię Medycyna i religia adresujemy przede wszystkim do studentów i doktorantów kierunków humanistycznych, ponieważ umożliwi im uzyskanie orientacji we współczesnym stanie badań. Adresujemy ją także do szerokiego grona Czytelników zainteresowanych tą problematyką.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp   /7

Leszek Żuk. Związki medycyny i religii w prehistorii   /21

Laura Trzeciak. Zagadnienie choroby w obrębie wybranych tekstów sanskryckich - zestawienie myśli wedyjskiej z Kompendium medycznym Czaraki   /35

Renata Faron-Bartels. Choroba jako kara bogów. Lekarze i szamani a wierzenia starożytnego Peru  /53

Renata Lesner-Szwarc. Uzdrawiająca moc tańca w balijskiej religii hindu dharma   /65

Paulina B. Lewicka. Teoria humoralna jako lingua franca. Galeńska myśl medyczna w świecie islamu w IX-XVI wieku    /83

Magdalena Przysiężna-Pizarska. Źródła archeologiczne z cmentarzysk jako narzędzie badawcze do poznania stanu zdrowia ludzi okresu średniowiecza, na podstawie stanowiska nr 1 w Byczynie, pow. Kluczbork   /97

Radosław Łazarz. Sekcja praska Jana Jesseniusa. Komentarz do teoretycznego podłoża i propedeutycznego charakteru anatomii   /121

Irena Kosiorowska-Majka. Fata Hygeae crescentis Johanessa Burga (XVII wiek), czyli historia medycyny między nauką a religią    /133

Agnieszka Kaźmierczak. Między fizyką a metafizyką - medycyna w ujęciu Kartezjusza   /143

Bożena Płonka-Syroka. Kształtowanie się w europejskiej medycynie klinicznej wspólnego teoretycznego standardu do połowy XIX wieku (na przykładzie Francji i Prus)   /157

Erwin Mateja. Katolickie obrzędy dla chorych jako lecznicze praktyki religijne   /179

Antoni Maziarz. Praktyki religijne w posłudze medycznej sióstr miłosierdzia do 1939 roku   /191

Magdalena Bikowska, Joanna Czarnota-Chlewicka. Doświadczenie wieku podeszłego w Starym Testamencie jako pomoc w rozmowach z seniorami w codziennej praktyce pielęgniarskiej   /207

Anna Sanecka. "Stworzył więc Bóg... (...) mężczyznę i niewiastę" - fizjologia i zdrowie kobiety w nauczaniu i praktyce Kościoła prawosławnego  /221

Ewa Kamińska, Iwona Kiersnowska, Marzena Trojańczyk, Ewa Dmoch-Gajzlerska. "Wysiadywanie miesiąca", czyli połóg w kulturze chińskiej   /249

Beata Skolik, Mariusz Migała. Rola i znaczenie ziołolecznictwa w systemie profilaktyczno-leczniczym księdza Sebastiana Kneippa - dawniej oraz współcześnie   /261

Grzegorz Wiktorowski. Uzdrawianie według założyciela Vineyard Fellowship Johna Wimbera   /287

Katarzyna Łeńska-Bąk. Natchniony przez Boga skutecznie uleczy...Przypadek Jana Fabisiaka   /325

Andrzej Molenda. "Bóg mnie skrzywdził". Obszary deficytów religijnych w nerwicy eklezjogennej   /337

Andrzej Molenda. Potencjał psychologicznego i religijnego obciążenia zawarty w indywidualnej religijności. Niedojrzała religijność narzędziem wykluczenia  /353

Katarzyna Szmigiero. Obłęd w cieniu menory. Narracje o szaleństwie amerykańskich Żydówek   /361

Wykaz Autorów  /377