Żydowski ruch spółdzielczy w Polsce w pierwszej połowie XX wieku. Ideologia i praktyka społeczna

Autor: Piotr Kendziorek

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 356

Okładka: miękka

Format: 13,00 cm x 21,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Prezentowana książka jest pierwszą monografią dotyczącą żydowskiego ruchu spółdzielczego i obecności syjonistycznych idei kooperatywnych w Polsce pierwszej połowy XX wieku, a także pierwszym wyborem źródeł na ten temat. Działalność kooperatywna w środowisku żydowskim obejmowała głównie sferę spółdzielczości kredytowej, która odegrała istotną rolę w życiu gospodarczym kupców i rzemieślników żydowskich. Analiza prasy spółdzielczej ukazuje problemy, jakie napotykała spółdzielczość żydowska, i ich związek z różnymi formami dyskryminacji tej grupy w okresie II Rzeczypospolitej. Ruch spółdzielczy był także popierany przez polskich syjonistów, którzy propagowali podejmowanie pracy fizycznej w palestyńskich kibucach.

Spis treści:

Kooperatyzm żydowski. W kręgu problematyki społeczno-ekonomicznej i narodowej /9

Aktualny stan badań nad historią żydowskiego ruchu spółdzielczego /9

Ideologia spółdzielczości i społeczne wyobrażenia o żydowskim pośrednictwie /23

Spółdzielczość żydowska w Galicji przed I wojną światową /43

Problemy spółdzielczości żydowskiej w okresie międzywojennym /56

Ideologia społeczna działaczy żydowskiej spółdzielczości kredytowej /60

Specyfika spółdzielczości żydowskiej jako wyraz struktury społeczno-ekonomicznej Żydów polskich /70

Żydowska spółdzielczość wobec gospodarczego / politycznego antyliberalizmu i praktyki państwowej dyskryminacji handlu żydowskiego /87

Stosunki między spółdzielczością żydowską a spółdzielczością polską /99

Syjonistyczna koncepcja kooperatyzmu /117

Zasady edycji tekstów źródłowych /151

Teksty źródłowe

Część I

Dzieje spółdzielczości żydowskiej przed II wojną światową /155

Józef Tennenbaum. Kredyt żydowski w Galicji /157

Abraham J. Prowalski. Ruch spółdzielczy wśród Żydów w Polsce /172

Uwagi ogólne /172

Spółdzielczość żydowska w Polsce przed wojną światową /174

W okresie wojny światowej /185

Wskrzeszenie Rzeczypospolitej Polskiej. Okres rozbudowy żydowskiej spółdzielczości robotniczej i rzemieślniczej /194

Problem odbudowy żydowskiego życia gospodarczego w Polsce a idea samopomocy spółdzielczej. Pierwsze próby organizacyjne /201

Powstanie Związku Żydowskich Towarzystw Spółdzielczych w Polsce. Konferencja odbudowy JDC /212

Organizacja żydowskiego ruchu spółdzielczego. Jego bolączki i perypetie /219

Część II

Ogólna teoria i praktyka spółdzielczości /231

Józef Teitelbaum. Socjologiczna rola ruchu spółdzielczego /233

Aleksander Hafftka. Idea wzajemnej pomocy społecznej /242

Część III

Wobec skutków Wielkiego Kryzysu /247

Józef Heuman. O właściwy kierunek polityki gospodarczej /249

F. [Fiszel] Rottenstreich. Deklasacja żydostwa polskiego /258

O inny żydowski dzień spółdzielczości  /262

A. Horowitz. Zadania spółdzielni w chwili obecnej /265

Unikajmy jednostronności /270

Cyfra Spółdzielni w Polsce, majątek spółdzielni, programy ideowe, kryzys spółdzielczości; Spółdzielczość przed wojną a obecnie /274

I. Walfisz. Kilka słów o sanacji spółdzielczości żydowskiej /278

Dzień bilansu /282

Subskrybujemy Pożyczkę Narodową /287

Rozważania /291

Część IV

Projekt syjonistyczny i idee kooperatyzmu /295

J.M. Isler. Spółdzielnia spożywcza w Palestynie i jej specyficzne formy /297

Melech Lusternik Gordon. Człowiek i myśliciel    /304

Nachum Benari. Kształtowanie życia, kultura, wychowanie. Normy społeczne w kibucu /319

Pojedyncza osobowość w kibucu /321

Rozwój osobowości / 322

Problemy wspólnego wychowania dzieci /324

Wychowanie twórczej osobowości dziecka /326

Zakończenie /328

Hermann Parnas. Problemy budowy Państwa Żydowskiego /330

Noty bibliograficzne /336

Bibliografia /339

Indeks osób /346