Życie codzienne mieszkańców ziem polskich we wczesnym średniowieczu

Autorka: Maria Miśkiewicz

Rok wydania: 2010

Ilość stron: 248

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Książka poświęcona jest nie tylko sprawom życia codziennego ludności ziem polskich w okresie VI–XIII w. Autorka opisuje również rodzinę, ród, plemię, aż po okres tworzenia się narodowości polskiej. Omawia rozwój naszych ziem na gruncie gospodarki, spraw społecznych, politycznych i religijnych. Dane dla swoich rozważań czerpie głównie z archeologii, ale nie stroni od analizy przekazów pisanych, uzupełniając obraz społeczeństwa polskiego z czasów wczesnego średniowiecza. Pokazuje także różnice w mentalności, poziomie życia, stosunku do wiary ludzi ówczesnych, odnosząc się, o ile narracja na to pozwala, do zjawisk dnia dzisiejszego. W konkluzji podaje możliwie pełny obraz życia ludzi wczesnego średniowiecza na naszych ziemiach. Tekst wieńczy dodatek o przyjemnościach wczesnego średniowiecza, pokazując życie ówczesne w różnych jego przejawach.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział 1. Środowisko geograficzne, gospodarka  /13

Rozdział 2. Życie codzienne  /19

Zdobywanie i przygotowywanie pożywienia  /19

• Pożywienie roślinne  /20
• Pożywienie mięsne  /21

Higiena i zdrowie  /29

• Higiena  /29
• Zdrowie  /33

Rozdział 3. Budownictwo świeckie i sakralne  /37

Budownictwo drewniane  /37

• Domostwa półziemiankowe i ziemianki  /37
• Domostwa naziemne  /40
• Pogańskie budowle sakralne  /51

Budownictwo kamienne  /53

- Chrześcijańskie budowle sakralne  /56

• Kościoły  /56
• Klasztory  /64

Rozdział 4. Wieś, ogród i miasto  /67

Lokalizacja  /67

• Wieś  /69
• Gród  /71
• Miasto  /75

Założenia urbanistyczne  /77

Sieć osadnicza  /81

Rozdział 5. Prowadzenie wojen  /85

Uzbrojenie, taktyka wojenna  /85

• Uzbrojenie  /85
• Taktyka wojenna  /89

Armia i wodzowie  /83

Rozdział 6. Wymiana handlowa  /101

Wymiana dalekosiężna  /103

• Transport  /105

Wymiana na rynkach lokalnych  /111

Kupcy i targi  /115

• Emporia handlowe  /117

Rozdział 7. Żywi i zmarli  /121

Pochówki ciałopalne  /122

Pochówki szkieletowe  /130

• Szkieletowe cmentarzyska kurhanowe  /131
• Płaskie pochówki szkieletowe  /133

Niezwykłe pochówki ze Złotej Pińczowskiej  /144

Pochówki elit społecznych  /146

• Gniezno  /146
• Poznań  /147
• Wiślica  /147
• Kraków  /148
• Kraków-Tyniec  /148

Rozdział 8. Religia i magia  /151

Pogaństwo  /151

Chrześcijaństwo  /154

Rozdział 9. Ludność  /165

Rodzina  /165

Ród /167

Plemię  /168

Możni i lud  /170

Duchowieństwo (świeckie i zakonne)  /173

Rozdział 10. Wykształcenie  /179

Rozdział 11. Kontakty i wpływy  /183

Koneksje międzynarodowe, dyplomatyka  /183

Imigranci i banici  /185

Swoi i obcy  /188

Adaptacja obcych wzorów  /190

Pogranicza  /193

Przywiązanie do tradycji i zdolności innowacyjne  /196

Rozdział 12. Polska pierwszych Piastów na tle państw feudalnych Europy /199

Rozdział 13. Polska i Polacy: świadomość państwowa i narodowościowa  /203

Rozdział 14. Testament Bolesława Krzywoustego. Zmarnowane szanse?  /217

Rozdział 15. Radości wczesnego średniowiecza  /221

Słownik terminologiczny  /229

Bibliografia  /231

Indeks osób /237

Indeks nazw geograficznych  /241

Indeks nazw etnicznych  /247