Zmienne losy Afryki. Pięć tysięcy lat bogactwa, chciwości i pracy

Autor: Martin Meredith

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 672

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Rodowody Cywilizacji CERAM

Imponująca rozmachem, pasjonująca i pełna rzetelnej wiedzy panorama dziejów Afryki od starożytności po czasy współczesne. 

Ceniony historyk Martin Meredith odmalowuje 5000 lat wspólnoty dziejów tego niezwykłego kontynentu i jego mieszkańców. Śledzi  powstanie  i  upadek  starożytnych królestw i imperiów, rozprzestrzenianie się religii uniwersalistycznych – chrześcijaństwa i islamu, ukazuje znaczenie bogactw materialnych (ropy, złota, diamentów) oraz wpływ czynników zewnętrznych (odkrywców, misjonarzy, awanturników) na bieg wydarzeń politycznych, społecznych i gospodarczych. Szczególną uwagę poświęca kwestii niewolnictwa oraz konsekwencjom europejskiej kolonizacji, przy czym nie zawęża zjawiska niewolnictwa do handlu transatlantyckiego, lecz przywraca też pamięć o ofiarach – głównie pochodzenia azjatyckiego lub bałkańskiego – berberyjskich korsarzy. Podobnie, omawiając zjawisko kolonializmu, Meredith nie ogranicza się do działań mocarstw zachodnioeuropejskich, ale opisuje też rolę imperium osmańskiego w podboju Afryki.

Mocną stroną książki jest galeria barwnych postaci, których sprawczość odbiła się na historii kontynentu; od św. Antoniego – najsławniejszego pustelnika pierwszych wieków chrześcijaństwa, poprzez mansę Musę – władcę średniowiecznego imperium Mali (być może najbogatszego człowieka epoki), po prominentnych polityków afrykańskich, takich jak Nelson Mandela, Kwame Nkrumah, Léopold Senghor czy Félix Houphouët-Boigny, którzy odegrali kluczową rolę w budowie Afryki postkolonialnej. Autor rzetelnie, często surowo, ocenia rolę współczesnych elit afrykańskich, upatrując w nich jedną z przyczyn obecnej sytuacji kontynentu, nie pomija jednak często fatalnych skutków decyzji europejskich kolonizatorów, które legły u podstaw wielu tragedii Afryki, jak choćby w Kongo czy w Rwandzie.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa  /11

Wstęp  /16

CZĘŚĆ I  /19

1. Na ziemi faraonów /21

2. W głębi kontynentu  /34

3. Starcie imperiów  /39

4. Śmierć na Nilu  /44

5. Rzymskie intermezzo  /53

CZĘŚĆ II  /59

6. Święci i schizmatycy  /63

7. Inwazja Arabów  /74

8. Szlaki przez pustynię  /80

9. Zendż  /89

CZĘŚĆ III  /97

10. Łańcuch krzyży  /101

11. W kraju księdza Jana  /113

12. Środkowy etap  /120

13. Południowe pogranicze /131

CZĘŚĆ IV  /143

14. Mamelucy i Osmanowie /145

15. Czarna gwardia  /151

16. Miecz prawdy  /158

17. Kwestia wiary  /165

CZĘŚĆ V /175

18. Wrota Afryki  /177

19. Pasza /189

20. Pieds-noirs  /197

21. Biblie, pługi i pociski  /203

CZĘŚĆ VI  /211

22. Panowie i słudzy  /215

23. Lud niebios  /222

24. Republiki wyżyny Weldów /228

25. Misyjny szlak  /235

CZĘŚĆ VII  /247

26. Melodie Zanzibaru  /249

27. Klucz do Kongo  /260

28. Perła Afryki  /266

29. Gra o tron /273

CZĘŚĆ VIII  /279

30. Kedyw  /281

31. Ekwatoria  /286

32. Wysłannik ludu  /293

33. Zbawiciel  /299

CZĘŚĆ IX  /305

34. Diamentowa gorączka  /307

35. Stowarzyszenie Afrykanerów  /314

36. Obmywanie włóczni  /320

37. Naród wybrany  /326

38. Najpotężniejsza firma na świecie /332

CZĘŚĆ X  /339

39. Ten wspaniały tort  /341

40. Strefy interesów  /346

41. Orzeł i lew  /352

42. Ćwiartowanie Nigru  /360

43. Prawem silniejszego  /368

CZĘŚĆ XI  /375

44. Nowy kwiat  /377

45. Omdurman  /382

46. Pustynne bractwo  /386

CZĘŚĆ XII  /389

47. Bula matari  /391

48. Królestwo kauczuku  /397

CZĘŚĆ XIII /401

49. Opowieść o dwóch miastach  /403

50. Droga do ofiru  /408

51. Marsz na pretorię  /414

52. Vernichtungsbefehl  /420

CZĘŚĆ XIV  /427

53. Interregnum  /429

54. Zawoalowany protektorat  /433

55. Wybraniec Boży  /437

56. Cel: supremacja /443

57. Wicher zmian  /451

CZĘŚĆ XV  /457

58. Przed burzą  /459

59. Rewolucja nad Nilem  /470

60. Nacjonalistyczne ciągoty  /476

61. Przeminęło z wiatrem  /482

62. "Honorowe wyjście"  /488

63. Zakład o wolne Kongo  /493

64. W imię apartheidu  /501

CZĘŚĆ XVI  /511

65. Pierwszy taniec wolności  /513

66. Przewroty i dyktatury  /520

67. Stracone lata  /533

68. Wojny narodowowyzwoleńcze /540

69. W poszukiwaniu demokracji  /550

70. Boży bojownicy  /560

71. Życie w platynie  /576

Uwagi  /585

Wykaz skrótów /607

Wybrane źródła /609

Spis map i ilustracji  /625

Indeks osób i etnonimów  /629

Indeks nazw geograficznych  /643