Złote cywilizacje Ameryki

Autorka: Renata Faron-Bartels

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 404

Okładka: miękka

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Złote cywilizacje Ameryki” to ekscytująca podróż w czasie oraz sposobność poznania kulturowego i materialnego bogactwa prekolumbijskiej Ameryki.
Choć złoto fascynowało ludzkość od zawsze, różne kultury traktowały je w różny sposób. Wśród ludów tubylczych prekolumbijskiej Ameryki spotykamy się z niezwykłym stosunkiem do złota i szlachetnych kruszców, których znaczenie materialne było stosunkowo niewielkie w porównaniu do ich wartości sakralnej, symbolicznej i duchowej. Pierwsza część książki przybliża czytelnikowi te niesamowite cywilizacje, ich kulturę i materialne artefakty, gdzie za oś narracji służą dzieje złota, jego rodzime użytkowanie i kulturowe znaczenie oraz technologie jego wydobycia i obróbki.
Jednak dopiero gdy pierwsze ładunki kruszcu przybyły do Europy przełomie XV i XVI wieku, złoto nie tylko w kluczowy sposób rozstrzygnęło o losie rdzennych mieszkańców Ameryki, ale też nieodwracalnie zmieniło ekonomię i kulturę całego świata.
O tym traktuje druga część książki, gdzie jako najważniejsze konsekwencje pogoni za złotem w Ameryce autorka wskazuje między innymi szybki podbój kontynentu i daleko idące wyniszczenie miejscowej ludności, zachwianie ekonomii europejskiej nadmiarem szlachetnych metali na rynku, rozwój dalekosiężnego handlu (rozpoczynający na dobre proces globalizacji), a także powstanie i długoletnie utrzymanie się niewolnictwa na wielką skalę. Kolejne „gorączki złota” wstrząsające Ameryką od początku XIX wieku były następnie przyczyną licznych masowych migracji ludności z całego świata, w wieloraki sposób kształtując demograficzne i ekonomiczne realia współczesności.
A choć dzisiejsze „gorączki złota” mają nieco inny wymiar od tych historycznych, ich przyczyny są podobne, a konsekwencje równie tragiczne.

Spis treści:

Wstęp  /

Wprowadzenie  /13

Rozdział I. Złoto Ameryki prekolumbijskiej

Wprowadzenie  /27

Złoto w kulturze Ameryki  /33

• Pozyskiwanie metali i ważniejsze metody obróbki  /34
• Kulturowe znaczenie złota  /42

Ameryka Południowa  /46

• Panorama cywilizacji południowoamerykańskich i Obszaru Przejściowego  /48
• Złote cywilizacje przedinkaskiego Peru  /166
• Kolumbijsko-ekwadorskie cywilizacje złota  /179
• Złoto Kostaryki i Panamy  /197
• Złoto Inków  /202

Mezoameryka  /216

• Obszary kulturowe Mezoameryki  /219
• Panorama cywilizacji mezoamerykańskich  /226
• Zielone "złoto" Olmeków  /231
• Złoto Misteków  /235
• Wielki Teotihuacan  /241
• Złoto Tarasków  /244
• Skarby Majów  /249
• Złoto Azteków  /256

Ameryka Północna    /261

• Panorama cywilizacji północnoamerykańskich  /262
• Problematyka niskiego użytkowania i obróbki metali  /283

Rozdział II. Kolumb i europejska żądza złota 

Złoto Nowego Świata - ekonomia wypraw odkrywczych  /285

Złoto a kierunki podbojów Ameryki  /286

W poszukiwaniu El Dorado  /305

Legenda o El Dorado  /306

Legenda o Paititi i Incarri  /313

Legenda o Srebrnych Górach i Mieście Cesarzy  /316

Siedem złotych miast Cibola i Quivira  /319

Rozdział III. Przekleństwo złota  

Piekło na ziemi - kopalnie złota i srebra w okresie kolonialnym  /323

Hiszpańska Flota Skarbów, piractwo na Karaibach i niewolnictwo  /333

Złoto Ameryki versus inflacja europejska XVI-XVIII wieku  /337

Amerykańskie "gorączki złota" XVI-XIX wieku  /340

Współczesny głód złota i jego konsekwencje  /344

Zakończenie  /348

Bibliografia  /356

Spis map  /373

Mapy  /375

Spis ilustracji barwnych  /384