Zjawiska demoniczne w późnośredniowiecznych Prusach. W świetle kroniki Szymona Grunaua

Autorka: Julia Możdżeń

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 210

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,2 cm

Praca młodej badaczki Julii Możdżeń z pogranicza etnohistorii oraz badań nad późnośredniowieczną literaturę typu kronikarskiego stanowi śmiałą próbę przeanalizowania Kroniki Pruskiej Szymona Grunaua jako źródła do studiów nad demonologią późnośredniowiecznych Prus. [...] Pracę czyta się dobrze, autorka wykazuje umiejętność operowania warsztatem badawczym, powoływania literatury przedmiotu przydatnej w studiach nad rekonstrukcją mentalności "maluczkich" u progu czasów nowożytnych.

(prof. dr hab. Edmund Kizik)

Spis treści: 

Wstęp /7

Rozdział I
Szymon Grunau - kaznodzieja ludowy /20

1. Kim był Szymon Grunau? /20
   1.1. Poczucie tożsamości Szymona Grunaua /24
2. "Kronika Pruska" - budowa, cel i okoliczności powstania dzieła /25
   2.1. Budowa i czas powstania kroniki /27
   2.2. Inicjatorzy i cele spisania dzieła /29
3. Sposób konstruowania narracji w Kronice Pruskiej Szymona Grunaua /34
   3.1. Exemplum /35
   3.2. Przykładowe adaptacje exemplów przez Szymona Grunaua - zwierciadło mentalności i warsztatu kaznodziejskiego /38

1. Charakterystyka typów powracających zmarłych /51
   1.1. Duchy pośredniczące /51
   1.2. Dusze pokutujące /56
   1.3. Żywe trupy /62
   1.4. Zwykli czy niezwykli? /67
2. Widziadła /70
   2.1. Zwykłe czy niezwykłe? /79

1. Wygląd diabłów i ich właściwości fizyczne /88
2. Przestrzeń i czas działania /94
3. Sposób oddziaływania na sferę ziemską /100
4. Sposób oddziaływania na ludzi /104
5. Środki ochronne /118
6. Koncepcja diabła w kronice /122

1. Trzy oblicza nekromacji /131
2. Magia miłosna i pierścień mocy /133
3. O szczególnym poszukiwaniu skarbu w Prusach... - katoptromancja na usługach chciwości /138
4. Nekromancja a pakt z diabłem /144