Ze świata średniowiecznej symboliki. Gest i forma przysięgi w chrześcijańskiej Europie (x-XV w.)

Autorzy:  Michalina Duda, Sławomir Jóźwiak

Rok wydania: 2014

Ilość stron: 275

Oprawa: miękka ze skrzydełkami

Format: 13,5 cm x 20,5 cm

"(...) Ciekawa informacja została zamieszczona przed rokiem 1407 w elbląskiej Księdze Rachunkowej. Zarejestrowano tam szereg wydatków na różne cele, między innymi na utrzymanie, wyposażenie i remont ratusza staromiejskiego. Znalazł się tam również zapis informujący o zakupie za sumę jednego skojca płótna, które wiesza się "vor den heilgen", gdy składa się przysięgi. Gdyby tu była mowa o jakimś relikwiarzu, to czy byłby on na stałe przechowywany w ratuszu? A jeśli tak, to gdzie dokładnie, skoro takie obiekty komunalne w późnośredniowiecznych Prusach nie miały kaplic? A może jednak w razie konieczności przynoszono by go z najbliższego kościoła parafialnego? W każdym razie, jak wynika z przytoczonej wzmianki źródłowej, w Elblągu na początku XV w. przysięga (sądowa?) odbywałaby się w specjalnie w tym celu przygotowanym miejscu-pomieszczeniu ratusza, nie wiadomo jednak, niestety, w którym dokładnie.

W odniesieniu do państwa krzyżackiego w Prusach brak jakiegokolwiek dowodu na to, by przysięgi "zu den hiligen" rzeczywiście były składane na relikwie znajdujące się w skrzynkach relikwiarzowych. Jeśli więc nie na nie, to na jakie inne "świętości"?

(fragment z rozdziału  Na co przysięgano?, str 120-121)

Spis treści:

Wstęp  /7
I. Postawa i gest składających przysięgę  /23

II. Na co przysięgano?  /68

III. Przysięga ustrojowa  /151
1. Przysięga sakry władzy – elekcyjna  /151
2. Przysięga hołdownicza: władca – poddani  /159
3. Przysięga feudalna – wierności  /167

IV. Przysięga sądowa  /173
1. Procesowa  /173
2. Kontraktowa – dłużna  /181
3. Rozstrzygająca – zwalniająca  /185
4. Przysięga uwalniająca z ekskomuniki  /189
5. Zaprzysięganie testamentu  /192

V. Zaprzysięganie pokojów, rozejmów i sojuszy  /193
1. Traktaty pokojowe  /193
2. Układy, sojusze i przymierza  /204
3. Rozejmy  /211

VI. Przysięga duchownych  /216
1. Księża i zakonnicy  /216
2. Biskupi i arcybiskupi  /229

Zakończenie  /240

Bibliografia  /251

Summary/269