Zawód ratownika medycznego na ziemiach polskich w XIX i XX wieku

Redakcja: Bożena Urbanek

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 354

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Seria: Zawody medyczne na ziemiach polskich w XIX i XX wieku

Uwaga! część artykułów jest w języku angielskim

Postęp cywilizacyjny i wynikające z tego faktu niebezpieczeństwa, w tym wzmożona wypadkowość, miały wpływ na rozwój ratownictwa medycznego. Pierwsza na ziemiach polskich organizacja skupiająca osoby udzielające pierwszej pomocy, w tym lekarzy, została utworzona w 1891 r. w Krakowie, w ówczesnym zaborze austriackim, z inicjatywy Arnolda Banneta i Karola Nałęcza Brudzińskiego. Wkrótce podobną powołano we Lwowie. Dalsze instytucje - funkcjonujące na zasadzie społecznych stowarzyszeń - powstały w Warszawie (1897), Łodzi (1899), Wilnie (na przełomie 1901/1902) oraz Lublinie (1917). Stowarzyszenia te i grupy związanych z nią ratowników stopniowo przekształcały się w publiczną organizację leczniczą, określaną mianem pogotowia ratunkowego - instytucji istniejącej po dzień dzisiejszy.

Spis treści:

Bożena Urbanek - Wstęp  /1  Introduction  /13

Maria J. Turos - "Szpital biegający" - polski prototyp ambulansu w świetle Urządzenie Szpitalów dla Woysk Xsięstwa Warszawskiego  /17

Joanna Lusek - Rozwój ratownictwa górskiego na ziemiach polskich do wybuchu II wojny światowej  /29

Danuta Augustynowicz - Ratowanie życia ludzkiego na morzu  /59

Hanna Bojczuk - Polski Komitet do Spraw Ratownictwa i Pierwszej Pomocy Lekarskiej w Przypadkach Nagłych  /73

Daniel Sabat, Małgorzata Stolarek, Tomasz Kosiński - Początki Pogotowia Ratunkowego w Wilnie w świetle listów dra Władysława Zahorskiego  /83

Irmina Utrata - Ratownictwo - pierwsza pomoc w XIX wieku według Polskiej bibliografii lekarskiej Stanisława Konopki  /103

Hanna Bojczuk - Działalność naukowa lekarzy Warszawskiego Pogotowia Ratunkowego w latach 1897-1938  /115

Anna Marek - Transport rannych na ziemiach polskich od końca XVIII wieku do 1939 roku  /131

Walentyna K. Korpalska - Z dziejów ratownictwa medycznego na ziemi kujawsko-pomorskiej na przełomie XIX i XX wieku  /145

Bogusława Łopacińska - Warunki pracy personelu Łódzkiego Pogotowia Ratunkowego w latach 1899/1939  /151

Karolina Snopek, Daniel Sabat, Marlena Wieprzycka, Mateusz Pawłowski, Mateusz Sporek - First aid (before the doctor arrives) presented in quides for scouts from 1911-2011  /163

Anna Marek - Polish Red Cross rescute teams in the Second Republic of Poland  /187

Magdalena Paciorek - "Textbooks" to medical rescue studies in the 20-year period between the two word wars  /203

Marcin Szerle - At the border of the city and the port - medical rescue service organisation and operations in Gdynia in the Inter-war period /215

Bożena Urbanek - Polish Red Cross sanitary emergency courses in Vilnius in the first half of 20-th century /241

Małgorzata Marcysiak, Maria Lipińska - Voluntary nurses training in first aid in emergency cases at the xpample od Lvov Province in the inter-war period  /253

Maria Kempa, Henryka Mazur-Zielińska - On the medical rescue service in Silesia /271

Radosław Będkowski - Establishing and functioning of medical emergency service in Silesia from 1945 to 1975  /281

Marcin Leśniewski, Daniel Sabat - Miner`s emergency service on the Polish Lands in the first half of 20th century  /297

Michał Zieliński, Henryka Mazur-Zielińska, Janusz Bursa - The first in Poland ambulance for children with resuscitation equipment  /317

Album of illustration  /327

About our Authors  /339

List of tables, figures and picture  /342

Index of persons  /347

Rozdział I. Prekolumbijski i wczesnohistoryczny Południowy Zachód. Wprowadzenie  /5

1. Konkwista na Południowym Zachodzie  /13

2. Początki eksploracji i badań naukowych w XIX i XX wieku  /18

3. Współczesne problemy i wyzwania badawcze. Wybrane aspekty  /26

4. Archeolodzy i Indianie - współczesne oblicze archeologii amerykańskiej  /38

Rozdział II. Geografia, klimat i środowisko naturalne Południowego Zachodu  /49

Rozdział III. Łowcy mamutów i bizonów. Okres paleoindiański i archaiczny  /73

1. Migracje do Nowego Świata i pierwsi ludzie na Południowym Zachodzie  /73

2. Najstarsze przykłady sztuki mobilnej oraz sztuki naskalnej z Południowego Zachodu  /104

3. Początek holocenu i okres archaiczny  /112

4. Sztuka naskalna w okresie archaicznym na Południowym Zachodzie: środkowy archaik, styl antropomorficzny Barrier Canyon i inne style późnego archaiku  /124

5. Początki rolnictwa i "rewolucja neolityczna" na Południowym Zachodzie  /138

Rozdział IV. Architekci, artyści i rolnicy z Wyżyny Kolorado. Kultura Pueblo  /155

1. Od półziemianek do początków budownictwa pueblo. Okres Wyplataczy Koszyków  /159

2. Czas rozwoju, reorganizacji i migracji - kultura Pueblo od VII wieku n.e.  /180

3. Fenomen Chaco. Monumentalna architektura i dominacja polityczno-religijna ośrodków z Kanionu Chaco w IX-XII wieku n.e.  /188

4. Region Mesa Verde. Apogeum rozwoju, konflikty i migracja kultury Pueblo z północnej części Wyżyny Kolorado w XII i XIII wieku n.e.  /240

5. Kultura Pueblo w późnym okresie prekolumbijskim, historycznym i współcześnie. Wybrane aspekty  /271

Rozdział V. Cywilizacje na pustyni Arizony. Kultury Hohokam i Salado  /281

1. Kultura Hohokam  /281

2. Sztuka naskalna kultury Hohokam  /331

3. Kultura Salado. Nowe prądy kulturowe na Południowym Zachodzie o koniec rozwoju kultury Hohokam  /339

4. Społeczność na obrzeżach wielkich tradycji - kultury Sinagua i Patayan /344

Rozdział VI. Ceramika i osadnictwo na wyżynach. Kultury Mogollon i Mimbres  /351

1. Rozwój kulturowy Mogollon  /351

2. Kultura Mimbres  /359

3. Sztuka naskalna kultury Mogollon - styl Jornada  /382

Rozdział VII. Na granicy Mezoameryki i Południowego Zachodu. Casas Grandes (Paquime) i tradycje kulturowe północnego Meksyku  /385

1. Paquime i tradycja Casas Grandes  /387

2. Styl polichromowany Ramos i tradycje ceramiczne północnego Meksyku  /414

3. Inne kultury i tradycje stanów Sonora i Chihuahua  /425

Rozdział VIII. Rolnicy i łowcy-zbieracze z Utah. Kultura Fremont  /437

Rozdział IX. Kultury łowiecko-zbierackie w okresie prekolumbijskim i wczesnohistorycznym. Apacze, Nawaho, Ute  /463

1. Badania nad migracją ludów atapaskańskich (Apaczów i Nawahów)  /466

2. Pierwsi Atapaskowie na Południowym Zachodzie. Kultury Promontory, Franktown i Dismal River  /477

Bibliografia  /489

Indeks /525