ZATO Miasta zamknięte w Związku Radzieckim i Rosji

Autorka: Alice Lugen

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 312 

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 13,3 cm x 21,5 cm

Ponad milion obywateli Federacji Rosyjskiej mieszka w miastach zamkniętych (w skrócie: ZATO). Każde z nich patroluje wojsko, otacza płot z drutem kolczastym, monitorują kamery. Do środka można się dostać tylko po okazaniu przepustki, którą uzyskać niełatwo.

To dziedzictwo Związku Radzieckiego – pierwsze ZATO powstawały w czasach stalinowskich i aż do 1992 roku zaprzeczano oficjalnie ich istnieniu. Najwybitniejsi naukowcy, ukryci przed światem, prowadzili tam badania nad bronią jądrową i biologiczną. Trwał wyścig zbrojeń i nie można było dopuścić, by kraj został w tyle, bez względu na cenę, a ta bywała wysoka. Informacje o tragicznych w skutkach awariach czy katastrofach ekologicznych skrzętnie ukrywano.

Choć przez lata wiele się zmieniło, miasta zamknięte wciąż rozpalają wyobraźnię ludzi na całym świecie. Alice Lugen odkrywa przed nami ich sekrety, a prawda bywa ciekawsza niż najbardziej spektakularne fantazje. Chyba tylko amerykański wywiad mógłby opowiedzieć o ZATO więcej.  

(opis wydawcy)

Spis treści: 

Wprowadzenie do nietuzinkowej problematyki  /11

Część 1. Zimna wojna  /27

Geneza /29

Wielka budowa /36

Archipelag z ZATO  /52

Aralsk-7 na Wyspie Odrodzenia /62

Nie mówić, nie brać jeńców. Mechanizm krok po kroku  /74

Konspiracja  /82

CIA poluje na ZATO  /98

Złota era /115

Związek Radziecki na ostaniej prostej  /127

Część 2. Rozpad ZSRR  /137

Odtajnienie ZATO w Rosji  /139

Katastrofa w Syberyjsim Kombinacie Chemicznym  /145

Zmiana nazw i dziwna statystyka  /153

Kłopoty byłych republik  /163

Część 3. ZATO w Federacji Rosyjskiej  /173

Kryzys lat dziewięćdziesiątych  /175

Kurs na rozbrojenie /187

Putin - zbawca ZATO  /197

Wątpliwości prawne /206

Afera Jukosu /210

Zaginiona dziewczynka /217

Część 4. Druga zimna wojna /225

Aneksja Krymu, wojna w Donbasie /227

Życie w ZATO w XXI wieku  /238

Nietypowe przypadki  /257

Wszystkie nadzieje /266

Podziękowania /273

Dodatek /275

Wybrana literatura /280

Przypisy końcowe /293