Wywiad Straży Granicznej 1928-1939. Wybór dokumentów

Wywiad Straży Granicznej 1928-1939

Wybór dokumentów

Wybór, wstęp i opracowanie: Piotr Kołakowski, Ryszard Techman

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej

Rok wydania: 2013

Ilość stron: 562

Oprawa: twarda

Format: 17,6 cm x 25,0 cm

Przygotowana do druku publikacja dokumentów dotyczących wywiadu przedwojennej Straży Granicznej stanowi kontynuację tej tematyki, którą autorzy podjęli we wcześniejszym wydawnictwie źródłowym. Poprzedni tom, w pełni samoistny, miał jednak dużo bardziej zawężony zakres rzeczowy, terytorialny i chronologiczny od niżej prezentowanego, ujmując zaledwie niewielką część działalności wywiadowczej Straży Granicznej. Znaczna ilość przekazów źródłowych odnosząca się do całości problematyki, a zarazem ograniczone możliwości druku, nakazywały obecnie autorom przeprowadzenie selekcji dostępnych materiałów archiwalnych. Z konieczności zatem musiał powstać wybór dokumentów, które pochodzą w szczególności z Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie, ale także z Centralnego Archiwum Wojskowego w Warszawie-Rembertowie.
Zamysł przygotowania publikacji zakładał możliwie wszechstronne scharakteryzowanie służby wywiadowczej formacji ochraniającej granice II Rzeczypospolitej. Chodziło więc o ilustrację jej struktur organizacyjnych, personelu, metod działania, pokazanie funkcjonowania i wyników pracy różnych rodzajów wywiadu: gospodarczego (antyprzemytniczego i skarbowego), który dominował w międzywojniu, wojskowego (płytki wywiad i kontrwywiad) we współpracy z II Oddziałem Sztabu Głównego WP czy też politycznego (inwigilacji struktur komunistycznych czy ruchów narodowościowych) itp. Zamiar taki starano się osiągnąć poprzez zamieszczenie rozmaitych dokumentów wytworzonych przez Straż Graniczną. W publikacji znalazły się zatem: instrukcje i wytyczne, meldunki, raporty, referaty i informacje, sprawozdania, rozkazy, komunikaty informacyjne, typowa korespondencja, protokoły z odpraw i konferencji, telefonogramy i telegramy, które obrazują wszelkie przejawy działalności wywiadowczej Straży Granicznej. Przy selekcji dokumentów brano pod uwagę niemal wyłącznie wartość badawczą, jakkolwiek pewne znaczenie miała także ich objętość, gdyż nie wszystkie liczące kilkadziesiąt i więcej stron mogły zostać ujęte.

(fragment Wstępu)