Wybór i konieczność. Kolekcje arystokracji polskiej w Wielkopolsce na przełomie XIX i XX wieku

Autorka: Kamila Kłudkiewicz

Rok wydania: 2016

Ilość stron: 400

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Historia Sztuki nr 41

Uwaga - lekko uszkodzony dolny narożnik książki

Książka podejmuje temat kolekcjonerstwa arystokracji – wyjątkowej grupy społecznej, tradycyjnie kojarzonej z mecenatem artystycznym i zbieraniem dzieł sztuki. Punktem wyjścia jest ukazanie postępowania poszczególnych kolekcjonerów, konkretnych jednostek, tworzących swoje zbiory w Wielkopolsce na przełomie XIX i XX wieku. Kolekcje hr. Edwarda Aleksandra Raczyńskiego w Rogalinie, ks. Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej w Gołuchowie, hr. Jana Działyńskiego w Kórniku, hr. Seweryna Mielżyńskiego w Miłosławiu oraz hr. Bnińskich w Samostrzelu obrazują zmiany w kolekcjonerstwie drugiej połowy XIX wieku i początku XX wieku. Każda z wymienionych kolekcji prezentuje inne podejście jej twórcy do tworzenia zbiorów, rodzinnej tradycji kolekcjonowania oraz koncepcji zbiorów i ich prezentacji. Na bazie analiz pięciu wymienionych zbiorów zarysowano szersze wnioski, odnoszące się do kolekcjonerstwa arystokracji. Po pierwsze, porównano postępowanie kolekcjonerów z Wielkopolski z tendencjami panującymi w XIX-wiecznej Europie, takimi jak: przenoszenie prywatnych kolekcji do dużych miast i udostępnianie ich publiczności, wpływ muzeów publicznych na kolekcjonerstwo prywatne, zmiany w eksponowaniu zbiorów prywatnych. Po drugie – ukazano specyficzną sytuację kolekcjonerstwa prywatnego na ziemiach polskich w XIX wieku. Na tym tle scharakteryzowano specyfikę kolekcji na terenie Wielkopolski. W kluczowym, ostatnim rozdziale książki kolekcje arystokracji zostały porównane z kolekcjami burżuazji, podkreślono różnice między zbiorami konstruowanymi przez przedstawicieli tych dwóch grup społecznych oraz podkreślono specyfikę wyborów arystokratów, ich gust i jego genezę.

Spis treści:

Wprowadzenie /9

Kolekcjonerstwo prywatne w XIX wieku - stan badań  /10

Kolekcjonerzy arystokraci w Wielkopolsce w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku - problemy badawcze  /17

Metodologia  /21

Kolekcjonerzy - jednostki 

1. Kórnickie "muzeum"  hr. Jana Działyńskiego  /33

2. Kolekcje hr. Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej w Gołuchowie  /65

3. Zbiory hr. Bnińskich w  Samostrzelu  /91

4. Galeria hr. Sylwestra Mielżyńskiego w Miłosławiu  /112

5. Galeria Edwarda Aleksandra hr. Raczyńskiego w Rogalinie /143

Kolekcjonerstwo arystokratów

Rozdział 1. Arystokracja polska w Wielkopolsce /173

1.1. Wprowadzenie  /173

1.2. Geneza wielkopolskich rodów arystokratycznych  /175

1.3. Majątki i sytuacja finansowa arystokratów w Wielkopolsce  /179

1.4. Styl życia, obyczaje i ideały arystokratów  /185

1.5. Kwestia dziedzictwa rodowego  /197

1.6. Arystokracja w Wielkopolsce - podziały wewnątrz grupy  /207

1.7. Podsumowanie  /218

Rozdział 2. Wybór miejsca prezentowania kolekcji  /220

2.1. Wprowadzenie  /220

2.2. Kolekcje prywatne a kolekcje publiczne w XIX-wiecznej Europie  /223

2.3. Specyfika wyboru kolekcjonerów na ziemiach polskich  /244

2.4. Wybór arystokratów w Wielkopolsce /258

2.5. Podsumowanie  /272

Rozdział 3. Kolekcjonowanie historii, czyli o wyborach arystokratów  /276

Zakończenie /298

Aneksy  /302

Wykaz skrótów /333

Bibliografia  /334

Indeks osób  /382

Indeks miejscowości  /392

Wykaz ilustracji  /395

Summary - Choice and necessity: The art collection od Poland`s aristocracy in the Wielkopolska (Greater Poland) region at the turn of the  20th century    /399