Wspomnienia ze świata, którego już nie ma

Autor: Izrael Jehoszua Singer

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 234

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 23,00 cm

Seria: Żydzi, Polska, Autobiografia

Zbiór wspomnień Fun welt wos iz niszto mer [O świecie, którego już nie ma] rozpoczyna koronacja cara Mikołaja II, która miała miejsce w maju 1896 roku; mały Singer miał wtedy niespełna trzy lata. Końcowe rozdziały książki to przełom lat 1906 i 1907, kiedy rodzina trzynastoletniego Izraela podejmuje decyzję o przeprowadzce do Radzymina. Historie opowiedziane przez pisarza dotyczą głównie Leoncina oraz Biłgoraja, czyli terenów ówczesnego Królestwa Polskiego, będącego od 1832 roku częścią Imperium Rosyjskiego; pokazują zderzenie żydowskiej tożsamości chasydzkiej z trendami tradycyjnej ortodoksji oraz z rewolucją obyczajową początku XX wieku.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp

Monika Polit, Autor i jego tekst     /VII

Ewa Geller, O języku jidysz Wspomnień ze świata, którego już nie ma Izraela Jehoszuy Singera – spojrzenie tłumaczki-lingwistki    /XXV

1. Wprowadzenie – o niebezpieczeństwach i pożytkach tłumaczenia dosłownego   / XXV

2. O języku Izraela Jehoszuy Singera we Wspomnieniach ze świata, którego już nie ma    /XXVIII

2.1. Kalki językowe    /XXIX

2.2. Cechy stylistyczne  / XXX

2.3. Cechy gramatyczne   /XXXI

2.4. Zapożyczenia leksykalne   /XXXII

3. Kontekst społeczny funkcjonowania i współistnienia języków     /XXXIII

Nota edytorska (Ewa Geller, Monika Polit)    /XXXVIII

Bibliografia    /XXXIX

Wspomnienia ze świata, którego już nie ma    /1

1. W miasteczku zapanowała radość z okazji koronacji Mikołaja II na cara Rosji   /3

2. Gdy mam trzy lata nakładają mi tałes i zaprzęgają do nauki Tory    /13

3. Domowa tragedia z powodu pomyłki niebios     /21

4. Wojna między Izraelem a Amalekiem w szabas po południu     /29

5. Jak pewien szwab rzuca oskarżenie o mord rytualny i zostaje wychłostany przed łaźnią na oczach całej gminy    /38

6. Jak jednemu mełamedowi zachciało się zostać aniołem purimowym, co przypłacił utratą oka    /43

7. Jak pierwszy raz jechałem koleją i co mnie wtedy spotkało    /56

8. O moim despotycznym dziadku i rebelianckiej babce    /66

9. O nauczycielu dla dziewcząt reb Jechielu oraz o izbie rabinackiej mojego dziadka    /73

10. Królestwo kobiet w babcinej kuchni    /82

11. Moi dwaj wujkowie i ciotki    /89

12. Bogobojna kotka, który zamiast łowić myszy wolała przysłuchiwać się Torze    /94

13. Fradl, czarna owca w rodzinie    /102

14. O tym, jak pewien człowiek przez wzgląd na honor swego ojca wybija nam szyby, a następnie, w samych skarpetkach, pokornie prosi o wybaczenie    /115

15. Zakochuję się w kobiecie dwa razy starszej ode mnie    /128

16. Jak odmawiano modły za „chorą” dziewicę, która powiła nieślubka…    /145

17. O różnych postaciach i typach z naszego dawnego miasteczka    /155

18. O strachu przed griner donersztik, gdy na czele procesji katolickiej szedł przechrzta z krzyżem  /167

19. Chasydzi cieszą się na wieść o śmierci dr. Herzla    /183

20. Żydzi przestali naprawiać dachy, spodziewając się, że lada dzień nadejdzie Mesjasz    /194

21. Zmarnowane święto Roszeszone z powodu nienadejścia Mesjasza    /202

22. Leoncin staje się dla nas zbyt ciasny    /215

Summary    /222

Spis ilustracji   /224

Indeks   /225