Wokół Wielkiej Synagogi w Gdańsku. Z dziejów lokalnej społeczności żydowskiej

Redakcja: Ewa Barylewska-Szymańska

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 419 `

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,0 cm x 24,0 cm

8 października 2018 roku, w miejscu gdzie do 1939 roku, stała Wielka Synagoga, odsłonięto makietę budowli pełniącej przez ponad pól wieku rolę religijnego i kulturalnego centrum lokalnej społeczności żydowskiej.

W dniu odsłonięcia makiety Wielkiej Synagogi, Muzeum Gdańska pokazało wystawę plenerową a także zorganizowano konferencję naukową. Publikacja zawiera zaprezentowane wówczas w formie referatów teksty oraz opracowania dodatkowe, napisane przez zaproszonych autorów. Pozwoliło to na ukazanie w szesnastu artykułach, przekroju zagadnień dotyczących społeczności żydowskiej nad Motławą aż do czasów najnowszych - kwestie związane z funkcjonowaniem synagog w śródmieściu Gdańska oraz proces budowy Wielkiej Synagogi; tematykę wzajemnych relacji żydowskich i nieżydowskich mieszkańców miasta. Najobszerniejszą część książki stanowią portrety ważnych przedstawicieli żydowskich gdańszczan.

(opis wydawcy)

Spis treści:

W. Ossowski (Dyr. Muzeum Gdańska) - Wstęp  /9

Śródmiejskie synagogi /13

M. Staręga, K. Wojtczak - Nim powstała Wielka Synagoga. Bożnice gdańskich gmin żydowskich  /15

J. Bielak - Gdańska Wielka Synagoga w latach 1887-1939. Zagadnienia architektoniczne /31

R. Wiloch-Kozłowska - Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w grudniu 2009 r. w Gdańsku przy ul. Bogusławskiego  /57

Gdańszczanie wobec społeczności żydowskiej  /65

E. Kizik - Żydzi w Gdańsku i na jego przedmieściach w XVI-XVIII w.  /67

G. Berend - Instytucje żydowskie w Gdańsku po 1945 r.  /111

K. Grabowski - Cmentarze żydowskie w Gdańsku  po 1945 r. Zapomniane dziedzictwo, dewastacja i próby ratowania  /155

Gdańszczanie żydowskiego pochodzenia  /181

I. Jastrzembska-Olkowska - Lesser Giełdziński (1830-1910O. Kolekcjoner  /183

R. Kubicki - Theodor Hirsch (1806-1881), historyk i archiwista miasta Gdańska  /211

M. Grulkowski - Paul Simon oraz jego działalność społeczna, dydaktyczna i naukowa  /233

J.M. Michalak - "Śpiewajcie Panu pieśń nową, śpiewajcie Panu, wszystkie krainy". Żydowskie ślady w życiu muzycznym dziewiętnastowiecznego Gdańska /261

M. Abramowicz - Teatr żydowski w Gdańsku i jego aktorzy  /277

A. Szarzewski - August (Aron) Simon Hirsch (1817-1894) i Izaak Landau (1884-1947)  /301

M. Brand - Gdański poeta i dziennikarz Erich Ruschkewitz (1904-1941?)  /313

M. K. Schulz - Awans zawodowy i społeczny gdańskich Żydów w XIX w.  /93

S. Konieczna - Adolf Wallenberg (1862-1949) i Aniela Gelbard/Zofia Majewska (1907-1997) wybitni gdańscy neurolodzy żydowskiego pochodzenia /337

M. Borzyszkowska-Szewczyk - Fanka Meislera tory i meandry życia. Z Danzig do Gdańska  /349

O autorach  /368

Bibliografia /375

Spis ilustracji  /412