Wojna jako nauka. Organizacja pola bitwy w kontekście rewolucji w musztrze (XVI - XVII wiek) Karol Łopatecki

Autor: Karol Łopatecki

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 1084

Okładka: twarda

Format: 21,0 cm x 29,7 cm

Tytuł książki nawiązuje do jednego z rozdziałów klasycznego dzieła Jakuba Burckhardta dotyczącego kultury odrodzenia we Włoszech. Autor, opisując przemiany w dziedzinie wojskowej zachodzące w XV stuleciu, użył tam określenia "Wojna jako dzieło sztuki". Przede wszystkim zaakcentował fakt, że dominujące w okresie średniowiecza wyszkolenie indywidualne rycerzy (żołnierzy) stało na znakomitym poziomie. Jednostka i prezentowane przez nią cechy (odwaga, siła, fechtunek) były ważniejsze niż zbiorowość wchodąca w skład armii. Zmiana nastąpiła wraz z pojawieniem się wojsk najemnych i wprowadzeniem broni palnej.

[...] W książce starałem się zbalansować zagadnienia właściwe dla piechoty i kawalerii, uwzględniając również aspekt wykorzystania artylerii na polu bitwy. W rzeczywistości najbardziej dominującym problemem było wykorzystanie pikinierów, arkebuzów i muszkieterów. Piechota w największym stopniu ulegała przemianom w stosunku do czasów średniowiecza. 

(fragment ze Wstępu)

Spis treści:

Wstęp /7

1. Twórczość wojskowa Albrechta Hohenzollerna /45

2. Znane egzemplarze traktatu Kriegsordnung I  /83

3. Układ pracy i stan badań nad dziełami Albrechta Hohenzollerna /131

4. Inspiracje księcia  /161

5. Hetmana i księcia pruskiego studia nad szykiem bojowym (1544)  /205

6. Propozycje księcia pruskiego a szyk taborowy Tarnowskiego  /251

7. Szyki i taktyka wojsk osmańskich /289

8. Metodologia traktatu: biologia - matematyka - kartografia  /349

9. Rola matematyki i geometrii a zasada wymuszonej spójności  /405

10. Uszykowanie, przeformowanie i współdziałanie /455

11. Szyk obyczajem polskim /493

12. Koncepcje taktyczne Albrechta Hohenzollerna /559

12.1. Przygotowanie pola bitwy i rodzaje manwerów /560

12.2. Armia i jej elementy składowe /569

12.3. Główne założenia taktyczne i manewr prawoskrętny  /581

12.4. Wykorzystanie artylerii /600

12.5. Liniowy sposób uszykowania: idea tworzenia i współdziałania małych hufów /617

12.6. Szyki zduplikowane: potrójne, symetryczne i podwójnie symetryczne /636

13. Tabor i artyleryjskie wozy bojowe /651

14. Recepcja twórczości i sposób wykonywania planów /705

15. Kartenspiel Reinharda Solma i Artis Militaris Jakuba Heraklidesa w kontekście twórczości Albrechta Hohenzollerna /755

16. Wizualizacja musztry  /809

17. Rozpowszechnienie wzorców Wapenhandelinghe /851

Posłowie /911

Bibliografia /917

Summary /995

Spis wykresów i ilustracji  /1007

Spis tabel  /1047

Indeks osobowy  /1049

Indeks nazw geograficznych /1077