Wojna i prawo. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej. Seria Homo Militans IX

Redakcja: Andrzej Niewiński

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 362

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Wojna jest na ogół odbierana jako arena chaosu i bezprawia. Tymczasem od wieków starano się ująć ją w karby norm i przepisów, choćby dlatego, aby móc odnosić zwycięstwa, albo też ograniczyć jej zgubne dla państw i społeczności skutki. Formułowano więc w poszczególnych państwach zasady organizowania armii i kierowania nimi, zobowiązania ludności do zbrojnego uczestnictwa w działaniach wojennych, a także sankcje za uchylanie się od realizowania tych obowiązków lub za ich niewłaściwe wypełnianie. Jednocześnie w stosunkach międzynarodowych dążono do kształtowania zasad prowadzenia wojen określanych i sankcjonowanych przez zwyczaje, międzypaństwowe umowy czy powszechnie
obowiązujące konwencje. Zwracano też uwagę na prawne położenie ludzi zaangażowanych czynnie, a nawet tylko biernie, w militarne zmagania. Tak ogólnie zarysowana problematyka obejmuje swym zakresem wiele szczegółowych zagadnień, którym chcielibyśmy poświęcić nasz kolejny tom z cyklu „Człowiek i wojna”, nadając jej tytuł: Wojna i prawo.

Spis treści:

Wstęp  /5

Michał N. Faszcza - Virtus czy disciplina romana? Krytycznie o wizji "starożytnych Prusaków"  /7

Łukasz Różycki - Relacje prawne wojsko-ludność cywilna w świetle późnorzymskich regulacji prawnych  /33

Leszek Wojciechowski - Obecność wzmianek dotyczących wojskowości (i jej aspektów prawnych) w średniowiecznych encyklopediach łacińskojęzycznych (VII-VIII w.). Zarys problematyki  /47

Jan Ptak - Dowodzenie pospolitym ruszeniem przez pierwszych Jagiellonów w Rocznikach Jana Długosza /57

Andrzej Niewiński - Prawo a jeńcy wojenni w okresie średniowiecza. Wybrane zagadnienia  /82

Jan J. Sowa - Oficerowie i sądy w Koronie końca XVII wieku. Sprawy sądowe oficerów Regimentu Pieszego księcia Ferdynanda Kurlandzkiego 1684-1699 /117

Ireneusz Wojewódzki - Prawo neutralności - teoria i praktyka w wojnie morskiej (do 1800 r.)  /143

Jolanta Daszyńska - Rebelia Gorącej Wody 1799-1800 /159

Piotr Derengowski - Sprawiedliwość wojskowa w okresie wojny secesyjnej. Regulacje i procedury dotyczące sądów polowych - zarys problematyki  /169

Jan Błachnio - Gotowość na nieprzewidywalne. Wyobrażenie na temat działań wojennych w górach w austro-węgierskich regulaminach wojskowych  /209

Dariusz Faszcza - Przyczyny załamania dyscypliny w armii bułgarskiej w 1918 roku  /223

Bogusław Szalast - Tygodnik "Piast" wobec konferencji pokojowych, paktów o nieagresji w dwudziestoleciu międzywojennym  /243

Andrzej Drzewiecki - Wojskowe, prawne i społeczne aspekty przygotowań wojennych na morzu i Pomorzu w 1939 roku  /271

Mariusz Kardas - Kilka uwag nad stosowaniem prawa na wybrzeżu we wrześniu 1939 roku  /289

Tomasz Gliniecki - Naruszenia dyscypliny przez żołnierzy 2. Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej w styczniu 1945 roku i próby jej przywrócenia  /305

Andrzej Olejko - Historia dochodzenia prokuratorskiego w sprawie jednej katastrofy lotniczej z 1947 r. w dobie rodzącej się "ludowej rzeczywistości" w Wojsku Polskim  /323

Damian M. Szewczyk - Powstanie i działalność jednostki 731 w Mandżurii /337

Michał Przybylak - Nieformalne prawa i zwyczaje w wojsku  /351