Wojna bez walnej bitwy. Kampania polska 1939

Autor: Tadeusz Kutrzeba

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 696

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

W 85. rocznicę wybuchu drugiej wojny światowej Wydawnictwo Bellona oddaje Czytelnikom niniejszą książkę z opracowaniami i studiami gen. dyw. Tadeusza Kutrzeby, dotyczącymi przygotowań wojennych Polski w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku i przebiegu kampanii polskiej 1939 roku. Ostatnie wydanie prac gen. Kutrzeby pod tytułem „Wojna bez walnej bitwy” ukazało się w 1998 roku nakładem Bellony i Oficyny Wydawniczej Volumen. Dotarcie do nowych materiałów archiwalnych i poszerzenie wiedzy na temat walk 1939 roku skłoniło Bellonę oraz Fundację Historia i Kultura do wznowienia tej ważnej publikacji. Obecna edycja zawiera także nowe, dotychczas niepublikowane opracowania przechowywane w archiwum Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Władysława Sikorskiego w Londynie. Ukazują one w nowym świetle zarówno decyzje podejmowane przez Kutrzebę w 1939 roku, jak i przebieg działań wojennych. Pracę przygotowali do druku: dr Paweł Mikołaj Rozdżestwieński z Instytutu Pamięci Narodowej oraz Ryszard Rybka, historyk dziejów Wojska Polskiego Drugiej Rzeczypospolitej.

* * *
Generał dywizji Tadeusz Kutrzeba (1886–1947) był jednym z najlepszych oficerów sztabowych Wojska Polskiego Drugiej Rzeczypospolitej, teoretykiem i historykiem wojskowości, wreszcie dowódcą armii w kampanii 1939 roku. Szlify oficerskie zdobył w armii Austro-Węgier. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 roku zgłosił się do służby w Wojsku Polskim. W wojnach o niepodległość i granice w latach 1918–1921 uczestniczył na stanowisku szefa sztabu: dywizji, grupy operacyjnej, armii i frontu. Zasłużył się zwłaszcza w wojnie z Rosją bolszewicką. W 1925 roku został mianowany szefem Biura Ścisłej Rady Wojennej i drugim zastępcą szefa Sztabu Generalnego, a w kolejnym roku później zastępcą szefa Sztabu Generalnego. W marcu 1927 roku awansował na stopień generała brygady. W latach 1928–1939 był komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, a równocześnie generałem do prac Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych. W marcu 1939 roku awansował na stopień generała dywizji i został inspektorem armii. W kampanii 1939 roku dowodził Armią „Poznań”. Był autorem koncepcji oraz wykonawcą jedynego polskiego zwrotu zaczepnego w skali operacyjnej, który przeszedł do historii jako bitwa nad Bzurą. Po kapitulacji Warszawy dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał do kwietnia 1945 roku. Po wyzwoleniu znalazł się w Londynie i tam zmarł 8 stycznia 1947 roku. Jego prochy przewieziono później do Polski i pochowano na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa płk. dr. hab. Juliusza Tyma /7

Wstęp od redakcji  /13

Przedmowa z 197 r. płk. dypl. Mariana Porwita  /21

Przedmowa do wydania z 1998 r. prof. Andrzeja Ajnenkiela  /33

Studium nad możliwościami wojennymi Niemiec i Polski (1936)  /55

Poznański obszar operacyjny (studia z lat 1936-1937)  /105

Możliwości działań niemieckich w korytarzu "Czarnków"  /105

Projekt organizacji oddziałów osłony opartych na Straży Granicznej  /123

Studium możliwości obrony pozycji "Gopło"na odcinku Aleksandrów - Kruszwica - Konin  /133

Organizacja dowództw i zmiana granic poznańskiego obszaru operacyjnego  /138

Wnioski z rozpoznania terenu  /142

Studium planu strategicznego Polski przeciw Niemcom  /147

Mniejszość niemiecka w Poznańskiem  /259

Bitwa nad Bzurą (9 - 22 września 1939 r.). Przyczynek do historii kampanii polsko-niemieckiej w obszarze Poznań - Warszawa we wrześniu 1939 r.  /269

Uzupełnienie relacji dowódcy Armii "Poznań" pt. "Bitwa nad Bzurą"  /405

"Bitwa nad Bzurą". Izolowana bitwa dwóch armii  /445

Krytyczna ocena planowanej przez dowódcę Armii "Warszawa" bitwy pod Węgrowem 13 września 1939 r.  /459

"Zaplecze rumuńskie". Analiza decyzji Wodza Naczelnego z 9 września 1939 r.  /475

VARIA

Wojna bez walnej bitwy  /497

Nieopublikowane rozdziały pierwszej wersji "Bitwy nad Bzurą"  /532

Aneks nr 1. Uwagi niemieckie o operacyjnym położeniu Polski w r. 1939. Memorandum generała Kutrzeby  /563

Aneks nr 2. Dyspozycja studium planu strategicznego Polski przeciw Niemcom  /573

Aneks nr 3. Organizacja Straży Granicznej i Policji Państwowej w Wielkopolsce w sierpniu 1939 roku  /582

Aneks nr 4. Ordre de Bataille Armii Poznań  /595

Aneks nr 5. Niemiecka analiza akt osobowych gen. dyw. T. Kutrzeby  /640

Bibliografia publikacji Tadeusza Kutrzeby  /651

Wykaz skrótów  /657

Indeks osób  /661

Indeks geograficzny  /681

Podziękowania  /694