Władza, polityka i społeczeństwo w Gliwicach w latach 1939 - 1989

Redakcja: Bogusław Tracz

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 339

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Dwa totalitaryzmy: nazizm i komunizm, odcisnęły swe piętno na politycznym i społecznym obrazie życia w Gliwicach – górnośląskim mieście, które do stycznia 1945 r. leżało w granicach Trzeciej Rzeszy. Po przejściu frontu znalazło się na krótko pod sowiecką administracją, by ostatecznie pozostać przy Polsce. Zarówno lata rządów w Gliwicach narodowych socjalistów, jak i czasy powojennego półwiecza nie doczekały się dotąd monograficznych opracowań. Chcąc wypełnić tę lukę badawczą, jak i wychodząc naprzeciw zainteresowaniu historią najnowszą mieszkańców miasta i regionu, staraniem Oddziału IPN w Katowicach i Muzeum w Gliwicach w listopadzie 2009 r. zorganizowano konferencję naukową, której pokłosiem jest niniejsza publikacja. W jedenastu artykułach autorzy przedstawili szereg wydarzeń i zjawisk z dziejów miasta w XX stuleciu, przy czym większość z nich to tematy dotychczas całkowicie pomijane, traktowane marginalnie lub przestawiane tendencyjnie i fałszywie. Klamrą spinającą były w tym przypadku dwie historyczne daty: rok 1939 i rok 1989 – początek drugiej wojny światowej i upadek systemu komunistycznego.

Spis treści:

Wykaz skrótów  /7

Wstęp  /13

Mirosław Węcki - „Czystka musi nadejść…”. Gliwiccy naziści przed wybuchem drugiej wojny światowej  /22

Grzegorz Bębnik - Członkowie niemieckich grup dywersyjnych z Gliwic i ziemi gliwickiej i ich działania w 1939 r.  /45

Kamil Dworaczek - Wydarzenia maja 1946 r. w Gliwicach  /57

Adam Frużyński - Gliwicki przemysł ciężki w okresie Polski Ludowej  /74

Adam Dziuba - Jeden z frontów walki o Plan Sześcioletni. O działalności Referatów Ochrony Przemysłu w Gliwicach  /114

Sebastian Rosenbaum - Między dezintegracją a migracją. Władze komunistyczne a ludność rodzima w Gliwicach i powiecie gliwickim w latach 1950–1960  /136

Kazimierz Miroszewski - Marzec 1968 r. w Gliwicach  /170

Joanna Januszewska-Jurkiewicz - Między tradycją a indoktrynacją. Harcerstwo gliwickie 1945–1989  /190

Andrzej Jarczewski - Trzy garnitury Gliwickiej Delegatury NSZZ „Solidarność”. Relacja uczestnika wydarzeń  /218

Mirosław Sikora - Inwigilacja działaczy NSZZ „Solidarność” i NZS Politechniki Śląskiej w Gliwicach w latach 1980–1989. Przyczynek badawczy  /242

Bogusław Tracz - Propaganda komunistyczna i ideologizacja przestrzeni publicznej miasta w latach 1945–1989 oraz niedokończona dekomunizacja  /283

Indeks osób  /326

Indeks geograficzny  /337