Władysław książę opolski, wieluński, kujawski, dobrzyński, pan Rusi, palatyn Węgier i namiestnik Polski (1326/1330 ....)

Autor: Jerzy Sperka

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 411

Oprawa: twarda

Format: 15,0 cm x 21,0 cm
 

Wydanie II poprawione i uzupełnione.

Władysław Opolczyk (1326/1330-1401), przedstawiciel górnośląskiej linii Piastów, odegrał ważną rolę w dziejach kilku krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Ten niewątpliwie jeden ze zdolniejszych monarchów II połowy XIV wieku karierę zawdzięczał, prócz swoich zdolności, protekcji dworu węgierskiego. We wszystkich ziemiach, którymi w rożnym czasie dane było mu zarządzać, od Węgier poczynając, przez Ruś Czerwoną, ziemię wieluńską, dobrzyńską, Kujawy, a na swoim dziedzicznym księstwie opolskim kończąc, dał się poznać, jako znakomity gospodarz i organizator. Jednak jego wybory polityczne, zwłaszcza w ostatnich latach życia, kiedy ewidentnie działał na szkodę Królestwa Polskiego, ukształtowały jego negatywny obraz, zwłaszcza w polskiej historiografii. Niniejsza praca jest pierwszą, od ponad 120 lat, pełną monografią poświęconą Władysławowi Opolczykowi. Autor, opierając się na szerokiej bazie źródłowej i wykorzystując wyniki najnowszych badań, podejmuje próbę zmiany niekorzystnego wizerunku księcia opolskiego. Podkreślając jego zasługi na polu gospodarczym i kościelnym (m.in. fundacja klasztoru paulinów na Jasnej Górze), stara się zrozumieć jego działania polityczne, chociaż nie zamierza usprawiedliwiać jego błędnych decyzji, które doprowadziły do ostatecznego upadku.

Spis treści:

Wykaz skrótów  /11

Wstęp  /17

Podstawowa źródłowa /22

Układ pracy  /24

Rozdział I. Opolskie dziedzictwo do połowy XIV wieku  /25

Rozdział II. Władysław Opolczyk i jego rodzina  /42

1. Najbliżsi krewni  /42

2. Książę Władysław, jego małżeństwa i potomstwo  /48

Rozdział III. Na służbie dworu węgierskiego  /58

1. Początki kariery  /58

2. Pierwsze misje dyplomatyczne  /62

3. Palatyn węgierski (1367-1372)  /69

W polityce wewnętrznej  /69

W polityce zagranicznej  /77

Bałkany  /77

Poselstwo do Polski  /80

W kierunku Luksemburgów /83

Rozdział IV. W meandrach polityki środkowo-europejskiej  /90

1. Na Rusi Czerwonej (1372-1378)  /90

2. Namiestnik Królestwa Polskiego (1377/1378)  /103

3. Koniec rządów ruskich (1378/1379)  /110

4. W północnych domenach z problemami Andegawenów w tle (1379-1385)  /113

5. Między Polską, Węgrami, Czechami i Zakonem Krzyżackim (1386-1390)  /133

Rozdział V. Czas wojny  /158

1. Zastaw Złotoryi Krzyżakom i wybuch wojny z królem Władysławem Jagiełłą w 1391 roku  /158

2. Zastaw ziemi dobrzyńskiej i drugi etap wojny z Królestwem Polskim  /175

3. Ostatni etap wojny z Królestwem Polskim w 1396 roku  /189

4. Przegrany i osamotniony  /203

Rozdział VI. Władca, gospodarz, fundator, dobrodziej  /209

1. Rozwój terytorialny władztwa książęcego (ok.1367-1401)  /209

Terytoria na Śląsku, w Czechach i na Węgrzech  /209

Ziemia wieluńska  /218

Ruś Czerwona  /219

Kujawy inowrocławskie i ziemia dobrzyńska  /224

2. Zakres i charakter władzy, tytulatura księcia  /226

Księstwo opolskie  /228

Ziemia wieluńska, Kujawy, ziemia dobrzyńska  /230

Ruś Czerwona  /235

Tytulatura i pieczęcie /240

3. Polityka wewnętrzna Władysława Opolczyka  /240

Dwór, urzędy dworskie, ich struktura i obsada  /240

Księstwo opolskie   /243

• Administracja, urzędy lokalne i ich obsada  /243
• Polityka gospodarcza (miasta, wsie, przywileje, beneficjenci)  /247
• Wobec Kościoła  /250
• Otoczenie książęce  /254

Ziemia wieluńska  /255

• Administracja, urzędy i ich obsada  /255
• Polityka gospodarcza (lokacje miejskie i wiejskie, beneficjenci)  /257
• Wobec Kościół  /262
• Otoczenie książęce  /275

Ruś Czerwona  /277

• Administracja, urzędy i ich obsada  /277

Polityka gospodarcza  /280

• Miasta i mieszczanie w polityce księcia  /280
• Kolonizacja, beneficjenci  /284

Ziemia sanocka  /285

Ziemia przemyska  /286

Ziemia lwowska  /288

Ziemia halicka  /290

• Polityka wyznaniowa na Rusi  /291
• Otoczenie książęce /303

Ziemia dobrzyńska i Kujawy inowrocławskie  /306

• Administracja, urzędy i ich obsada  /306
• Polityka gospodarcza (miasta, wsie, przywileje, beneficjenci)  /309
• Wobec Kościoła  /311
• Otoczenie książęce  /312

Zakończenie. Próba portretu księcia  /315

Itinerarium Władysława Opolczyka w latach  1372-1401  /323

Tablice genealogiczne  /335

Bibliografia  /341

Spis ilustracji  /375

Spis map  /378

Indeks osobowy i geograficzny  /379