Wiślane statki i techniki nawigacyjne od XVI do XX wieku

Autor: Adam W. Reszka

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 281 

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Wydanie II

Tematem publikacji są najważniejsze aspekty historii techniki żeglugi wiślanej, typy statków stosowanych w spławie i żegludze rzecznej, tradycyjne techniki nawigacji ze szczególnym uwzględnieniem osiągania prędkości ślizgowej, portów i stoczni rzecznych. Książka wzbogacona o słownik gwary flisackiej i slang marynarzy rzecznych. Opracowanie zawiera ciekawy materiał ilustracyjny, unikatowe plany statków i rysunki autora ,co czyni ją cennym źródłem informacji na temat historii żeglugi wiślanej. 

 (opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa /9

Przedmowa do wydania drugiego  /11

Wstęp /13

Rozdział 1. Spław  /19

Rozdział 2. Żegluga tradycyjna "pod wodę", czyli pod prąd /34

2.1. Żegluga na żaglach /35

2.2. Holowanie z lądu po ścieżce holowniczej (po "trelu")  /38

Rozdział 3. Żegluga parowa i motorowa /42

3.1. Technika holowania na Wiśle /42

3.2. Technika pchania (od końca lat 50. XX w.)  /56

Rozdział 4. Wiślane statki frachtowe z przeznaczeniem do spławu /61

4.1.Szkuta, dubas i koza /62

4.2. Łyżwa /74

4.3. Bat /77

4.4. Szpicberlinka /96

4.5. Berlinka-kafówka /105

4.6. Kajlak /116

4.7. Krypa /125

4.8. Galar /125

4.9. Byk  /131

4.10. Komięga /132

4.11. Gabar /133

4.12. Tratwy jako spławiane elementy pływające /136

Rozdział 5. Statki obce /144

5.1. Loma /145

5.2. Wicina /147

5.3. Kurkan /149

5.4. Bajdak /153

5.5. Drebel /154

Rozdział 6. Przewozy i statki przeprawowe /155

6.1. Typy statków przewozowych /156

• Promy /156
• Baty /160
• Krypy  /160
• Galary /161
• Łodzie /161
• Promy stalowe stoczniowej budowy /162
• Promy o napędzie mechanicznym /163
• Przwozowe konstrukcje kombinowane /163

6.2. Rodzaje napędu i techniki nawigacyjne /163

6.3. Zestawienie przewozów /168

6.4. Przewozy i rody przewoźnicze o długoletnich tradycjach /168

Rozdział 7. Szlak żeglowny, jego utrzymanie i pokonywanie /173

7.1. Krótka charakterystyka szlaków żeglownych na polskich rzekach nizinnych /173

7.2. Zasady regulacji rzeki /175

7.3. Zasady wytyczania szlaków żeglownych /176

7.4. Kilometrowanie rzek /179

7.5. Utrzymanie szlaków żeglownych /180

7.6. Udrożnianie szlaków żeglownych /185

• Likwidacja przemiałów przez pogłębiarki /187
• Likwidacja przemiałów przez tylkokołowce /188
• Dorabianie wody przez stawianie płotków /188

7.7. Sposoby pokonywania trudnych przejść /190

• "Przeskakiwanie" progu /190
• Zendrowanie przez statki idące samospławem /193
• Przeciąganie barek holownikiem /193
• Przeciąganie barek holownikiem z pomocą windy parowej /193
• Spychanie buchladą lub windą parową na bumsztaku /193
• Ściąganie statków kołowych windą parową na kotwicy wywoźnej /194
• Przejście przez przemiał tylnokołowcem od biegu górnego /194
• Przejście przez przemiał tylnokołowcem od biegu dolnego /194
• Przejście przez przemiał statkiem śrubowym /195
• Pokonywanie trudnych przejść statkami śrubowymi w XXI w. /195
• Wyprowadzanie statków z mielizn przez odlichtowywanie /196
• Pokonywanie szlaków żeglownych w czasie występowania zjawisk lodowych /196

Rozdział 8. Porty, zimowiska statków i stocznie /197

Bibliografia /209

Słowniki

Słownik terminów flisackich XVI-XVIII-wiecznych /217

Słownik marynarskiego slangu wiślanego i odrzańskiego /220

Słownik terminów stosowanych na berlinkach-kafówkach /230

Słownik wyrazów profesjonalnych na batach /233

Summary and listof illustrations /237

Dodatki i uzupełnienia

Horyzonty mentalne i profesjonalizm flisaków i marynarzy wiślanych /259

Mitologia flisacka i wodniacka: Szkuta-widmo /270

Szlak żeglowny "zachód-wschód" i jego wykorzystywanie przez Armię Czerwoną /273

Uwagi Waldemara Danielewicza /275