Wilda w czterech odsłonach

Autorka: Magdalena Mrugalska-Banaszak

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 608

Okładka: twarda

Format: 19,7 cm x 26,0 cm

To opowieść o ponad 700-letniej historii Wildy, od roku 1235, kiedy po raz pierwszy pojawia się w archiwalnych zapisach, jeszcze jako Wierzbice. Z czasem staje się folwarkiem miejskim, później przybywają do niej bambrzy, następnie przekształca się w dwie samodzielne gminy - Górną i Dolną Wildę - które w 1889 r. połączone w jedną, ostatecznie w 1900 r. zostają włączone w granice Poznania.

To książka nie tylko o tym, jak jednorodna struktura wsi wildeckiej ewoluowała w różnorodny organizm, jakim była podmiejska gmina, a później dzielnica Poznania. To także opowieść o dawnych mieszkańcach Wildy i o ich życiu codziennym. O ich domach i mieszkaniach, warunkach życia, pracy, najpierw na roli, a później w miejscowych fabrykach i warsztatach, o angażowaniu się w działalność wielu lokalnych i ogólnomiejskich organizacji i towarzystw, o udziale we wspólnotach wyznaniowych i o przyjemnościach, czyli gdzie wildzianie spędzali wolny czas.

Spis treści:

Od autora  /9

Zanim kurtyna pójdzie w górę  /13

Odsłona pierwsza. Lata 1235-1823: od wsi książęcej do wsi czynszowej  /17

Wieś książęca (1235-1253)  /17

Wieś miejska (od 1253 roku do początku XIV wieku)  /19

Folwark patrycjuszowski (od początku XIV wieku do 1529 roku)  /20

Folwark miejski (1529-1747)  /21

Szafarze i ekonomowie  /21

Arendarze  /23

Mieszkańcy wsi  /27

Gospodarka rolna  /29

Dwór i karczma  /30

Wieś czynszowa (1747-1823)  /32

Nadchodzą bambrzy  /32

Mężczyźni i białogłowy  /36

Geyer i następni  /39

Wstydliwe miejsca  /44

Odsłona druga. Lata 1823-1900: gmina wiejska  /47

Mieszkańcy obu wsi  /47

Gmina Górna Wilda (1823-1888)  /50

Nikt nie chce być sołtysem  /50

Hrabina Czapska  /54

Od wiejskiej zagrody do domu czynszowego  /56

Sercanki i pan Koenigk  .71

Pierwsze ogródki  /74

Browar Samtera i nadchodzące zmiany  /78

Gmina Dolna Wilda (1823-1888)  /81

Mniej oporni kandydaci  /81

Droga do cegielni  /83

Szkoła trzech gmin  /93

Kierunek Dębina  /105

Gmina Wildecka  (1888-1900)  /130

Nowa władza, stare porządki  /130

Biedni i bogaci  /138

Początek wielkich zmian  /150

Zdobycze cywilizacji  /172

Kominy pną się w górę  /181

1173 uczniów  /191

Sokoli u Klundera  /198

Proces inkorporacji  /209

Odsłona trzecia: Lata 1900-1939: dzielnica Poznania  /215

Obwody i okręgi  /215

Nowi mieszkańcy  /222

Rozjemca Dittrich  /225

Zmiany za Bramą Wildecką  /230

Ruch budowlany  /245

Dwie rodziny, dwie historie /297

Fabryki i warsztaty  /308

Spółdzielcze i magistrackie mieszkanie dla urzędnika i robotnika  /334

Uczniowie i nauczyciele  /347

Trudne początki  /363

Wyjątkowy Rynek  /397

Codzienne sprawy  /407

Stolarz Stanisław  /433

Sokoli, skauci, weterani i kto jeszcze?  /438

Kino, kawiarnia i spacer  /461

Odsłona czwarta. Lata 1939-1945: okupacja  /511

Początek  /511

Nakazy i zakazy  /515

Wysiedlenia  /517

Codzienność  /522

Konspiratorki  /533

Koniec  /538

Posłowie  /547

Aneksy  /551

Aneks 1. Wykaz sołtysów i ławników Górnej Wildy /551

Aneks 2. Wykaz sołtysów i ławników Dolnej Wildy  /553

Aneks 3. Szkoła wildecka w latach 1868-1900  /55

Aneks 4. Wykaz członków rady gminnej Wildy od 1890 roku  /556

Aneks 5. Wykaz pożarów we wsi Górna Wilda /558

Aneks 6. Uchwała gminy w sprawie włączenia Wildy w granice Poznania  /559

Aneks 7. Obwody na Wildzie  /561

Aneks 8. Szkoła dla dziewcząt na Wildzie w latach 1901-1924  /564

Aneks 8. Lista osób pochowanych na cmentarzu św. Pawła  /567

Aneks 10. Władze organizacji powstańczych na Wildzie  /569

Aneks 11. Wykaz wildeckich budynków i kamienic zniszczonych podczas II wojny światowej   /571

Bibliografia  /573

Wykaz skrótów stosowanych w przypisach  /586

Wykaz nazw ulic  /587

Indeks nazwisk  /590

Pochodzenie ilustracji i autorzy fotografii  /604

Podziękowania  /607