Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania

Redakcja: Przemysław Nocuń, Agnieszka Przybyła-Dumin, Krzysztof Fokt

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 412

Oprawa: miękka

Format: 16,0 cm  x 23,5 cm

Seria: Monografie i materiały 13

Wieś miniona, lecz obecna. Ślady dawnych wsi i ich badania to już druga część refleksji i analiz poświęconych zagadnieniu osad fizycznie lub metaforycznie opuszczonych, zarówno w czasach odległych, jak i całkiem bliskich, wydawanych przez Muzeum „Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie” w ramach serii Monografie i Materiały MGPE. Niniejsza publikacja ponownie podejmuje tę problematykę, prezentując ją – podobnie jak uprzednio – z perspektywy różnych dziedzin nauki i z wykorzystaniem stosowanych w nich odmiennych metodologii. Wieś zaprezentowano zatem w ujęciach charakterystycznych dla historii, archeologii, etnografii oraz dyscyplin pokrewnych.
Uwzględniony został aspekt materialny funkcjonowania obszarów wiejskich oraz społeczno-kulturowe konsekwencje ich istnienia przejawiające się w postaci niematerialnej. Reprezentujące pierwsze ujęcie teksty poświęcono różnorodnym reliktom struktur osadniczych oraz próbom ratowania zanikających elementów dawnych układów ruralistycznych, w przypadku drugiego aspektu analizy dotyczą toponimów, obyczajowości, obrzędowości czy narracji, a także kwestii społeczno-ekonomicznych.

Spis treści:

Przemysław Nocuń - Villa praeterita sed praesens. Kilka słów wprowadzenia  /9

Pavel Vareka - Badania archeologiczne zanikłych osad z okresu średniowiecza i nowożytności na terenie kraju pilzneńskiego (Czechy)  /13

Krzysztof Fokt - Osadnicze "rozpoznanie bojem"? Zaginione średniowieczne wsie ziemi muszyńskiej  /55

Jarosław Suproniuk - Pustki i "osady puste" w Wielkopolsce w 2. połowie VI wieku. Kilka uwag na przykładzie rejestrów poborowych i ksiąg sądowych  /75

Paweł Duma, Anna Łuczak - Jerzy Piekalski - Kopaniec w Górach Izerskich. Kamienne wały graniczne  /91

Bogdan Kloch - Od wioski Łony do ulicy Łony. Przyczynek do badań nad nowożytnym osadnictwem Rybnika  /105

Maria Legut-Pintal - Zapomniane, lecz obecne. Relikty średniowiecznej sieci osadniczej w środkowych dorzeczu Nysy Kłodzkiej  /117

Dagmara Adamska - Z historii badań nad wiejskim osadnictwem na Śląsku. Kartoteka śląskich nazw polnych Ernsta Maetschkego i Arthura Zobla - problematyka wstępna  /141

Tomas Klir - Socialne-ekonomicka mobilita rolnictva v pozdnim stredoveku. Chebsko v letech 1438-1456  /159

Elżbieta Rdzawska-Augustin - Wieś raciborska - wyniki badań prowadzonych w latach 2007=2014  /233

Elżbieta Trocka-Leszczyńska, Elżbieta Rdzawska-Augustin, Agnieszka Nowicka - Międzynarodowe warsztaty studenckie nt. ochrony zanikającej ludowej architektury łużyckiej  /283

Ewa Baniowska-Kopacz - Relikty dawnej struktury osadniczej a wybrane formy życia społecznego. Przykład z wsi Beskidu Śląskiego  /313

Henryk Dumin - Relikty utraconych przestrzeni w tradycjach dolnośląskich osiedleńców po 1945 roku  /333

Katarzyna Trojanowska - Lipa i Żohatyn - wysiedlone wsie polsko-ruskie. Ludność wsi w XIX i XX wieku. Relikty po 70 latach nieistnienia  /345

Tomasz Marcysiak - O poszukiwaniu tożsamości regionalnej społeczności postmigracyjnej na terenach dawnej Kosznajderii. Szkic autoetnograficzny  /371

Olga Smoleńska - Osada istniejąca i nieobecna - zaginiona i obecna we współczesnej turystyce, czyli rzecz o genius loci w wiejskiej turystyce kulturowej (studia przypadków w Polsce)  /393