Wielkie pomorze. Gryfici i ich dziedzictwo

Redakcja: Daniel Kalinowski

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 383

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 14,8 cm x 21,0 cm

"Podejmowanie tego tematu w słupskim kręgu akademickim najpierw w formie dyskusji, potem zaś wypowiedzi artykułowych, wiąże się z chęcią przedstawienia tak historii, jak i dziedzictwa Gryfitów z różnych perspektyw badawczych i z odmiennych kulturowo punktów widzenia. Owe różnice wynikają przede wszystkim z akcentowania polskiego, niemieckiego, kaszubskiego, czy też szwedzkiego medium językowego, przedstawiającego poszczególne wydarzenia, ludzi i procesy. Najbardziej w niniejszym tomie interesują nas Gryfici widziani z polskiej perspektywy, ich otoczenie społeczno-polityczne oraz kulturowo-językowe, przy czym ukazujemy skomplikowane relacje nie tylko na terytorium Księstwa Pomorskiego, które stworzyła ta rodzima dynastia, ale niekiedy także w przestrzeni pomiędzy ujściem Wisły a rzeką Reknitz. A zatem nawiązujemy do koncepcji Wielkiego Pomorza, sformułowanej wiele lat temu przez Gerarda Labudę. Ponadto, opisując znaczenie i dziedzictwo Gryfitów, ukazujemy wybranych wybitnych przedstawicieli tego rodu, nadających ton stylu myślenia nie tylko na Pomorzu, ale i na dworach królewskich oraz książęcych Europy. Nie mamy ambicji, aby zająć się wszystkimi okresami istnienia Gryfitów, lecz wywołanie choć kilku władców z tego rodu ma na celu wskazać szczególnie wyraziste postacie i zachęcić do dalszych, bardziej kompletnych rozważań, być może nie tylko na forum polskim, ale i w wymiarze międzynarodowym."

(ze Słowa wstępnego)

Spis treści:

Daniel Kalinowski - Słowo wstępne /5

DUKT HISTORII

Rafał Foltyn  - Na styku politeizmu i chrześcijaństwa za pierwszych Gryfitów  /13

Agnieszka Teterycz-Puzio - Wzorzec ustrojowy na ziemiach Gryfitów (koniec XII - początek XIII w.) i jego oddziaływanie na organizację księstw piastowskich  /35

Milos Reznik - Elżbieta Pomorska: cesarzowa z dynastii Gryfitów w czeskiej kulturze i pamięci  /51

Marzena Głodek - Sztuka i nauka na dworze Gryfitów wołogoskich (1532-1625)  /77

Kazimierz Kozłowski - Znaczenie tradycji państwa Gryfitów w budowaniu niemieckiego i polskiego regionu  /97

DUKT LITERATURY 

Elwira Buszewicz - "Tragicocomedia..." i humanistyczna dydaktyka Jana Kitschera oraz jej kontynuacje  /115

Joanna Flinik - Gryfici w literaturze niemieckojęzycznej  /139

Barbara Gawrońska Pettersson - Eryk Pomorski w oczach Szwedów - współczesnych jemu i współczesnych nam  /153

Daniel Kalinowski - Gryfici  w polskiej literaturze pięknej  /173

Elżbieta Broda - Bogusław X i Gryfici w twórczości Czesława Kuriaty  /207

Dorota Śmietana-Bołwako - Rozpustny Barnim, skąpa Zofia i mściwy Bogusław - Gryfici w legendach literackich Pomorza  /223

Elżbieta Bugajna - Obrazy Gryfitów w literaturze kaszubskiej (na przykładzie powieści Aleksandra Majowskiego Żece i przigode Remusa")  /239

DUKT JĘZYKA

Marek Kaszewski - Uwagi o charakterystyce językowej "Perykop smołdzińskich" w świetle ich domniemanego autorstwa  /253

Andrzej Chludziński - Mitonim "gryf" w polskich nazwach osobowych  /271

ARTYŚCI I PRAKTYCY REGIONALIZMU

Inge Gotze - Moje spotkania z "oponą Croya" i pomorską historią  /283

Mariusz Zygmunt - Sztuka muzyczna na zamku szczecińskim w państwie pomorskim  /299

Bożena Wołowczyk  - Szlak Gryfitów - turystyczny szlak dziedzictwa kulturowego  /311

Bibliografia  /335

Indeks nazwisk  /365