- Kategorie
-
Wczesnośredniowieczne osadnictwo ziemi chełmskiej
Wpisz swój e-mail |
Wysyłka w ciągu | 24 godziny |
Cena przesyłki | 11 |
Dostępność | Brak towaru 0 szt. |
Kod kreskowy | |
ISBN | 9788366463486 |
EAN | 9788366463486 |
Zostaw telefon |
Tytuł w j. angielskim: Early Medieval Settlement in the Chełm Land
Autor: Tomasz Dzieńkowski
Rok wydania: 2021
Liczba stron: 720
Okładka: twarda
Format: 21,00 x 29,5 cm
Seria: U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej 7
Monografia Tomasza Dzieńkowskiego ma dla ziemi chełmskiej i szerzej – archeologii wczesnego średniowiecza ziem polskich znaczenie szczególne. Dotyczy bowiem procesów osadniczych w szerokiej perspektywie czasowej, bo niemal całego okresu średniowiecza. Po raz pierwszy w przypadku tego regionu otrzymaliśmy pełne opracowanie wyników badań archeologicznych ostatniego ćwierćwiecza, w tym wielu lat intensywnych wykopalisk prowadzonych przez Autora. Pozyskujemy zatem relację o wynikach tych przedsięwzięć niejako „z pierwszej ręki”. W książce uwzględniono nie tylko grody i osady otwarte zidentyfikowane dotąd na terytorium pomiędzy Wisłą i Bugiem, ale również liczne cmentarzyska. I choć zakres geograficzny publikacji obejmuje terytoria położone tylko po polskiej stronie terenów nadbużańskich, to zamieszczone dane są wystarczające dla sformułowania uogólnień na temat procesów osadniczych jakie miały miejsce w tej newralgicznej ekumenie osadniczej w okresach przed- i wczesnopaństwowym. Perspektywy poznawcze archeologii poszerza wydatnie fakt szerszego wykorzystania w pracy źródeł przyrodniczych, a nade wszystko metod datowania absolutnego w skali nieznanej wcześniej na tym terytorium...
(Andrzej Buko)
Spis treści:
Andrzej Buko – Wczesnośredniowieczne osadnictwo ziemi chełmskiej – uwagi ogólne
Marcin Wołoszyn – Wieki średnie na ziemi chełmskiej – kilka uwag wstępnych
CEL PRACY I JEJ ZAKRES CHRONOLOGICZNO-PRZESTRZENNY
PRZYNALEŻNOŚĆ PLEMIENNA I PAŃSTWOWA MIĘDZYRZECZA WISŁY, WIEPRZA I BUGU W HISTORIOGRAFII
III. STAN BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH
III.1. Początki: XVII w.
III.2. Wiek XIX
III.3. U progu XX w.
III.4. Okres międzywojenny (1918–1939)
III.5. Okres powojenny (1945–1989)
III.6. Czasy najnowsze (1989–2019)
ŚRODOWISKO NATURALNE
IV.1. Budowa geologiczna
IV.2. Rzeźba terenu
IV.3. Gleby
IV.4. Klimat
IV.5. Szata roślinna
IV.6. Stosunki wodne
IV.7. Środowisko naturalne ziemi chełmskiej w średniowieczu: badania geoarcheologiczne
PODSTAWY DATOWANIA
V.1. Stratygrafia
V.2. Ceramika naczyniowa
V.3. Przedmioty metalowe i z innych surowców
V.4. Datowania absolutne
OSADNICTWO OKRESU PRZEDPAŃSTWOWEGO
VI.1. Osady
VI.1.1. Źródła
VI.1.2. Położenie, wielkość i rozplanowanie osad
VI.1.3. Obiekty mieszkalne
VI.1.3.a. Półziemianki
VI.1.3.b. Jamy wannowate i domostwa naziemne
VI.1.3.c. Jamy z tzw. korytarzem
VI.1.3.d. Jamy nieregularne w planie
VI.1.3.e. Jamy nieokreślone w planie
VI.1.4. Obiekty gospodarcze
VI.1.5. Chronologia
VI.2. Grody
VI.2.1. Źródła
VI.2.2. Charakterystyka grodzisk
VI.2.2.a. Położenie
VI.2.2.b. Plan i liczba wałów
VI.2.2.c. Wielkość
VI.2.2.d. Konstrukcje wałów i fos
VI.2.2.e. Bramy
VI.2.2.f. Zabudowa
VI.2.2.g. Kontekst osadniczy
VI.2.3. Chronologia
VI.2.4. Organizacja grodowo-terytorialna jako problem badawczy
VII. CIAŁOPALNY OBRZĄDEK POGRZEBOWY
VII.1. Źródła
VII.2. Budowa kurhanu
VII.2.1. Przygotowanie podłoża
VII.2.2. Kopiec
VII.2.3. Rowy i jamy przykurhanowe
VII.2.4. Rowki dookolne
VII.2.5. Paleniska
VII.2.6. Konstrukcje drewniane
VII.2.7. Konstrukcje kamienne
VII.2.8. Jamy podkurhanowe
VII.3. Typy pochówków i warstwa ciałopalenia
VII.4. Inwentarze grobowe
VII.5. Chronologia
VIII. OSADNICTWO OKRESU WCZESNOPAŃSTWOWEGO
VIII.1. Osady
VIII.1.1. Źródła
VIII.1.2. Położenie
VIII.1.3. Formy budownictwa
VIII.1.3.a. Obiekty mieszkalne
VIII.1.3.b. Jamy gospodarcze
VIII.1.3.c. Obiekty rzemieślniczo-produkcyjne
VIII.1.4. Chronologia
VIII.2. Założenia obronne, sakralno-obronne i reprezentacyjne
VIII.2.1. Źródła
VIII.2.2. Położenie
VIII.2.3. Charakterystyka założeń
VIII.2.3.a. Forma i wielkość
VIII.2.3.b. Umocnienia
VIII.2.4. Chronologia
VIII.2.5. Stanowiska znane ze źródeł pisanych
VIII.3. Wczesnośredniowieczne zespoły osadnicze
VIII.3.1. Chełm – ośrodek „stołeczny”
VIII.3.1.a. Stan badań
VIII.3.1.b. Rozwój zespołu osadniczego
VIII.3.1.c. Osadnictwo przed XIII w.
VIII.3.1.d. Gród książęcy
VIII.3.1.e. Chronologia założenia
VIII.3.1.f. Gród chełmski jako obiekt typu motte: kontekst europejski i regionalny
VIII.3.1.g. Siedziba biskupa i cerkiew Bogarodzicy oraz pozostałe budowle sakralne
VIII.3.1.h. Nekropola Romanowiczów i cmentarz grodowy
VIII.3.1.i. Zaplecze grodu książęcego
VIII.3.1.j. Podgrodzie
VIII.3.1.k. Cmentarze szkieletowe na podgrodziu
VIII.3.1.l. Osada przygrodowa (stan. 144)
VIII.3.1.m. Materiały ruchome z badań zespołu
VIII.3.1.n. Chronologia ośrodka
VIII.3.1.o. Osada i cmentarz szkieletowy z Kredowej Góry i ich związki z chełmskim zespołem osadniczym
VIII.3.2. Zaplecze osadnicze w Chełmie-Bieławinie
VIII.3.3. Zespół sakralno-militarny w Stołpiu
VIII.3.3.a. Stan badań
VIII.3.3.b. Budowa i użytkowanie zespołu. Problem początków (faza 1a [?])
VIII.3.3.c. Wieża i kamienno-ziemny gródek (faza 1)
VIII.3.3.d. Przebudowa i zmiana funkcji zespołu (faza 2)
VIII.3.3.e. Destrukcja i okresowe użytkowanie (faza 3, 4)
VIII.3.3.f. Kontekst osadniczy
VIII.3.3.g. Funkcja i chronologia oraz fundatorzy
VIII.3.4. Kamienna budowla w Podgórzu-Spasie
X. CMENTARZYSKA SZKIELETOWE WCZESNOŚREDNIOWIECZNE OSADNICTWO ZIEMI CHEŁMSKIEJ W ŚWIETLE PRZEPROWADZONYCH BADAŃ ARCHEOLOGICZNYCH
X.1. Osadnictwo okresu przedpaństwowego
X.2. Osadnictwo okresu wczesnopaństwowego
UWAGI KOŃCOWE
XII. KATALOG
XIII. TABELE
XIV. RYCINY
XV. BIBLIOGRAFIA
XVI. INDEKS (KONKORDANCJA) NAZW GEOGRAFICZNYCH I HISTORYCZNYCH (Monika Maziarczuk)