Wagnerowska mozaika. Wagner i wagneryzm w kulturze

Autorka: Małgorzata Sokalska

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 603

Oprawa: twarda

Format: 15,5 cm x 24,0 cm

Książka poświęcona została postaci, twórczości i teoriom Richarda Wagnera oraz ich związkom z kulturą XIX-XXI w., a zwłaszcza artystycznemu rezonansowi, jaki wywołały one w dziełach literackich, w teatrze, malarstwie, filmie, operze, filozofii, niekiedy nawet prowokując reakcje obyczajowe i polityczne.

Składające się na tę książkę 11 rozdziałów to studia przypadków omawiające różne formy wagneryzmu: fascynację biografią kompozytora, gatunki literackie inspirowane jego twórczością, wielkie mity, których był popularyzatorem oraz okoliczności jego oszałamiającej kariery. Głównym obiektem zainteresowania jest wagneryzm polski, potraktowany jednak w perspektywie komparatystycznej, na tle dobranych porównawczo przypadków tego zjawiska pojawiających się w literaturze i sztuce europejskiej, a niekiedy także światowej.

Spis treści:

Słowo wstępne  /7

Rozdział I. Kulturowe życie kompozytora  /7

Muzyk-kompozytor i jego miejsce w kulturze  /16

Muzyka i literatura, kompozytor i kultura  /22

Kulturowy rezonans kompozytorów - pola badawcze  /29

Richard Wagner i jego kulturowa recepcja  /32

Wagneryzmy europejskie, Wagner nad Sekwaną  /45

Rozdział II. Portret potrójny. Richard Wagner w świetle powieści biograficznej  /6

Rozdział III. "Muzyka Wagnera wydaje mi się zbyt głośną i huczną". Pozytywistyczne cienie Richarda Wagnera  /105

Rozdział IV. Młoda Polska - dramat z ducha Wagnera  /143

Młodopolska rewizja twórczości Wagnera  /143

Przypadek Wyspiańskiego  /155

We wspomnieniach i na scenie. Wagner młodopolskich artystów  /165

Młodopolskie wagnerie  /183

Podsumowania i ciągi dalsze  /205

Rozdział V. Między słowami. Libretta Wagnera w polskich tłumaczeniach  /213

Badania nad przekładem librett (Wagnera)  /213

... des deutschen Reiches Majestat .... /221

... dann schmaht wohl niemand mehr das Deutsche Reich!  /227

... das heilige romische Reich... das heilige deutsche Kunst!  /236

Podsumowanie  /246

Aneks. Wykaz polskich tłumaczeń librett Richarda Wagnera  /247

Rozdział VI. Kazirodztwo - dekadentyzm - faszyzm. W kręgu wyobrażeń powieści (prozy) wagnerowskiej  /253

Kazirodztwo  /255

Dekadentyzm  /276

Faszyzm  /291

Rozdział VII. Imperatyw śmierci miłosnej. Kino i literatura wobec "Tristana i Izoldy"  /314

Średniowieczni kochankowie w wariancie wagnerowskim  /314

Czy śmierć może być mild und leise? Liebestod w zwojach taśmy filmowej  /324

Fatalna konieczność/konieczna fatalność. Literackie potyczki z ideą Libestod /344

• Fatalna konieczność /344
• Konieczna fatalność /353

Rozdział VIII. Rusałczane oblicza Wagnerowskiej kobiecości. O funkcjonowaniu motywu Cór Renu w kulturze europejskiej dziewiętnastego i dwudziestego wieku /375

Pradawne sagi, romantyczne syreny i siła wyobraźni Wagnera  /375

Okiem malarzy  /384

Córy Renu w muzycznych odmętach  /401

W Wiśle, Tamizie i Renie. Literackie ciągi dalsze  /407

Rozdział IX. Na orbicie "Parsifala". Kuszenie, nawrócona nierządnica i udręczone ciało  /423

Stare drogi, nowe tropy  /423

Twarze Kundry: czarodziejka, nierządnica, penitentka  /426

Służyć, służyć... D`Annunzia wizja posłannictwa Kundry i antyparsifalowski krzyk awangardy  /439

Chichot demona i święta kurtyzana. Kundry i Tais  /448

Ciało grzeszne/ciało święte. Kundry i Amfortas w powieściach Jana Żyznowskiego  /467

Zamiast epilogu  /481

Rozdział X. (Nie)możliwe spotkania, czyli Bach, Handel, Rossini i Wagner w oparach muzyki i dobrej kuchni ("Kolacja na cztery ręce" Paula Barza i "Grzechy starości" Macieja Wojtyszki)  /484

Starcia tytanów  /

Kuchnia i muzyka  /

Muzyka od kuchni  /

Rozdział XI. Pamięć Wagnera. Między równinami Nebraski a ogrodami Ukrainy (Wila Cather - Jarosław Iwaszkiewicz)  /515

Bibliografia  /551

Nota bibliograficzna  /581

Spis ilustracji  /583

Summary  /585

Resume  /587

Indeks nazwisk  /589

Indeks utworów Richarda Wagnera  /603