W cieniu smoków i tygrysów Azja Centralna w pogoni za gospodarką światową

Autor: Paweł Jaskuła

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 532 

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Monografia Pawła Jaskuły W cieniu smoków i tygrysów. Azja Centralna w pogoni za gospodarką światową to kompleksowa analiza rozwoju gospodarczego państw Azji Centralnej oraz ich roli w globalnym systemie gospodarczym i politycznym. Autor koncentruje się na specyfice tego regionu, dążąc do sformułowania unikalnych rekomendacji rozwojowych, które mogłyby posłużyć za fundament przyszłego wzrostu gospodarczego. Praca wykorzystuje doświadczenia wschodnioazjatyckich gospodarek, które odniosły znaczące sukcesy, jednak głównym jej celem jest zastosowanie tych wniosków w kontekście Azji Centralnej. Paweł Jaskuła szczegółowo analizuje instrumenty gospodarcze i polityczne, które umożliwiły dynamiczny rozwój w innych częściach Azji i bada ich potencjalne zastosowanie w tym konkretnym regionie.

Książka stanowi niezwykle interesujące połączenie analizy historycznych uwarunkowań gospodarczych z prognozami dotyczącymi przyszłości regionu. Autor, podejmuje się między innymi porównania różnych modeli kapitalizmu państwowego – biorąc pod lupę chociażby nowy chiński model rozwojowy i rozważa ich przydatność w kontekście lokalnym. Kluczowe pytanie, które stawia Paweł Jaskuła dotyczy tego, w jakim stopniu Azja Centralna może skorzystać z tych doświadczeń i jak wspomniane modele można zaadaptować z uwzględnieniem specyfiki regionu.

Niezwykle istotnym elementem pracy jest także przegląd teoretycznych podstaw ekonomii rozwoju. Monografia zawiera szerokie spektrum teorii ekonomicznych, od ekonomii klasycznej po współczesne teorie, takie jak konsensus waszyngtoński i pekiński. Na ich podstawie, Autor formułuje przemyślane wnioski, które mogłyby stanowić cenne wskazówki dla decydentów politycznych w krajach Azji Centralnej. Paweł Jaskuła udowadnia, że każdy kraj regionu musi dostosować międzynarodowe wzorce do własnych realiów społeczno-politycznych i gospodarczych.

Niebywałą zaletą książki jest konsekwentne unikanie uproszczeń i schematycznego traktowania państw Azji Centralnej, jako jednolitego bloku postsowieckiego. Autor wyraźnie określa różnice wynikające z uwarunkowań geograficznych, kulturowych i historycznych, które wpłynęły na odmienne trajektorie rozwoju państw regionu. Praca zwraca również uwagę czytelnika na wyzwania wynikające z autorytarnego modelu politycznego, który jest powszechny w regionie i dostarcza analizy jego wpływu na tempo oraz kierunki rozwoju gospodarczego.

Monografia W cieniu smoków i tygrysów. Azja Centralna w pogoni za gospodarką światową to wyjątkowo wartościowe opracowanie naukowe, które oferuje zarówno głęboką analizę teoretyczną, jak i praktyczne rekomendacje. Książka stanowi istotny wkład w badania nad rozwojem gospodarczym Azji Centralnej i może zainteresować nie tylko specjalistów z dziedziny ekonomii i stosunków międzynarodowych, ale także czytelników poszukujących pogłębionych opracowań skupionych wokół roli autorytaryzmu w procesach gospodarczych krajów rozwijających się.  

(opis wydawcy) 

Spis treści:

Wykaz skrótów /11

Wstęp /15

Rozdział 1.  Czynniki rozwoju gospodarczego w ujęciu wybranych koncepcji teoretycznych /27

1. Uwagi wstępne  /27

2. Identyfikacja czynników rozwoju w nurcie Ekonomii Klasycznej /28

Okres przed uformowaniem się Ekonomii Klasycznej (1588-1776)  /28

Powstanie Ekonomii Klasycznej (1776-1870)  /30

Powstanie Ekonomii Neoklasycznej (1871-1930)  /32

3. Rozwoju gospodarczego w świetle wyranych modeli wzrostu gospodarczego /36

• Egzogeniczne modele wzrostu /36
• Endogeniczne modele wzrostu gospodarczego /39

4. Wnioski płynące z Nowej Ekonomii Insytucjonalnej dla rozwoju KRS /41

5. Ekonoia Rozwoju i jej wnioski dla rozwoju państw słabo rozwiniętych /47

6. Kapitalizm Państwowy a teoria ekonomii rozwoju /54 

Rozdział 2.  Uwarunkowania polityczne w Azji Centralnej po upadku ZSRR z uwzględnieniem wybranych metod badawczych /61

1. Uwagi wstępne 61

2. Dobór i analiza wybranych metod badawczych. Analiza teoretyczna /62

3. System polityczny i jego autorytarna odmiana w świetle literatury przedmiotu /78

4. Proces formowania się państwowości w Azji Centralnej /84

5. Systemy polityczne w Azji Centralnej po 1991 roku  /89

• Kazachstan /89
• Kirgistan /91
• Tadżykistan /94
• Turkmenistan /97
• Uzbekistan /99

6. Wybrane systemy polityczne Azji Wschodniej, Bliskiego Wschodu i Rosji /103

7. Zastosowanie wybranych metod badawczych w badaniu empirycznym /127

Rozdział 3. Specyfika rozwoju Japonii i NICs po 1945 r. /154

1. Uwagi wstępne /154

2. Japonia /155

Charakterystyka rozwoju przed 1945 r. /155

• Czynniki wewnętrzne rozwoju w latach 1946-1991 /156
• Czynniki zewnętrzne rozwoju w latach 1946-1991 /162
• Rola State Capitalism w procesie rozwoju gospodarczego Japonii po 1945 roku /165

Podsumowanie /167

3. Korea Południowa /170

• Czynniki wewnętrzne /170
• Czynniki zewnętrzne /176
• Rola State Capitalism w procesie rozwoju gospodarczego Korei Południowej po 1960 r. /178

Podsumowanie /180

4. Charakterystyka rozwoju Tajwanu /183

• Czynniki wewnętrzne /183
• Czynniki zewnętrzne /190
• Rola State Capitalism w procesie rozwoju gospodarczego Tajwanu po 1953 roku /193

Podsumowanie /194

5. Charakterystyka rozwoju gospodarczego Singapuru w latach 1959-2017 /197

• Czynniki wewnętrzne /197
• Czynniki zewnętrzne /203
• Rola State Capitalism w procesie rozwoju gospodarzego Singapuru po 1967 roku /206

Podsumowanie /208

6. Charakterystyka rozwoju gospodarczego Hongkongu w latach 1945-2010 /211

• Czynniki wewnętrzne /211
• Czynniki zewnętrzne /216
• Rola State Capitalism w procesie rozwoju gospodarczego Hong-kongu po 1951 roku /219

Podsumowanie /221

Podsumowanie rozdziału /224

Rozdział 4. Charakterystyka rozwoju gospodarczego Chińskiej Republiki Ludowej po 1978 roku /228

1. Uwagi wstępne /228

2. Charakterystyka chińskiej gospodarki przed 1978 rokiem /229

3. Czynniki determinujące rozwój gospodarczy ChRL w latach 1978-1993 / 233

• Czynniki wewnętrzne /233
• Czynniki zewnętrzne /237
• Charakterystyka chińskiego State Capitalism na wczesnym etapie jego rozwoju /241

4. Czynniki determinujące rozwój gospodarczy ChRL w latach 1994-2010  /243

• Czynniki wewnętrzne /243
• Czynniki zewnętrzne /248
• Chiński State Capitalism w latach 1994-2010 /256

5. Charakterystyka rozwoju ChRL  po 2010 roku  /258

• Czynniki wewnętrzne /258
• Czynniki zewnętrzne /265
• Chińskie State Capitalism po 2008 roku  /270

Podsumowanie /271

Rozdział 5. Próba oceny skuteczności wschodnioazjatyckiego modelu rozwoju w wybranych państwach Azji Południowo-Wschodniej /277

1. Uwagi wstępne /277

2. Malezja /279

• Charakterystyka rozwoju gospodarczego Malezji na wczesnym etapie rozwoju /279
• Czynniki wewnętrzne wpływające na wzrost Malezji po 1970 roku /280
• Czynniiki zewnętrzne wpływające na wzrost Malezji po 1970 rokuu /283
• Charakterystyka malezyjskiego State Capitalism /286

3. Wietnam /290

• Gospodarka Wietnamu do momentu zaimplementowania planu Doi Moi (1955-1986)  /290
• Czynniki wewnętrzne wpływające na wzrost Wietnamu po 1986 roku /291
• Czynniki zewnętrzne wpływające na wzrost Wietnamu po 1986 roku /294
• Charakterystyka State Capitalism w Wietnamie /298

4. Kambodża  /302

• Gospodarka Kambodży do momentu wstąpienia na ścieżkę wzrostu (1953-1998)  /302
• Czynniki wewnętrzne wpływające na wzrost Kambodży po 1998 roku /303
• Czynniki zewnętrzne wpływające na wzrostu Kambodży po 1998 roku /304
• Specyfika State Capitalism w Kambodży /306

Podsumowanie /309

Rozdział 6. Determinanty wzrostu na terenie post-radzieckim po 1991 roku z uwzględnieniem regionu Azji Centralnej - ujęcie jakościowe  /311

1. Uwagi wstępne /311

2. Studia przypadków państw Azji Centralnej /312

• Kazachstan /312
• Kirgistan /318
• Tadżykistan /324
• Turkmenistan /329
• Uzbekistan /334

3. Bariery procesów rozwoju gospodarczego w republikach Azji Centralnej /340

• Ubóstwo /340
• Rozwój społeczny /342
• Nierówności rozwojowe /345
• Bariery infrastrukturalne /346
• Bariery instytucjonalne i polityczne /349

4. Wnioski rozwojowe dla państw Azji Centralnej /353

• Kazachstan /353
• Kirgistan /364
• Tadżykistan /374
• Turkmenistan /381
• Uzbekistan /384

Podsumowanie /398

Zakończenie /402

Bibliografia /418

Spis tabel /526

Spis rysunków /530

Spis wykresów /530

Summary /352