Upadła stolica. Społeczeństwo i przestrzeń Krakowa w XVIII wieku

Autorka: Ewa Kaźmierczyk

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 428

Okładka: twarda  

Format: 21,0 cm x 29,0 cm

Niewątpliwe clou wartości pracy stanowi zastosowana metoda analizy przestrzennej oparta o GIS. Nie powstała dotąd w polskiej historiografii praca, która w takim zakresie i w tak istotnym z punktu widzenia dziejów narodowych miejscu oparta została o tę nowoczesną i bardzo produktywną metodę. Ważne jest jednak i to, że zmiany przestrzenne są tu widziane wieloaspektowo.

Z recenzji prof. dra hab. Krzysztofa Zamorskiego

Imponuje swym rozmachem praca jako całościowy obraz przestrzeni ludzkiej, ale o jeszcze jednym wymiarze historycznym: kultury materialnej. Oto widzimy mury popękane, zawalone domostwa, gruzowiska, drobne ludzkie sadyby przytulone do wewnętrznych murów miejskich. Tym samym Autorka daje nam doskonałą „planszę” do dalszego jej zaludniania historią społeczną, ludźmi z przeszłości. Pozornie tylko „upadła” stolica pokazuje swój zgiełk i codzienność tysięcy ludzi, którym przytrafiło się zamieszkać przez jakiś czas lub przez całe życie na tym skrawku Rzeczypospolitej.

Z recenzji dra hab. Mateusza Wyżgi, prof. UKEN

Spis treści:

Wykaz skrótów  /7

Wstęp  /9

Rozdział 1. Źródła i metody  /41

Podstawa źródłowa i jej krytyka  /41

Metoda badawcza /63

• Systemy Informacji Geograficznej (GIS)  /64
• Wykorzystanie planów dawnego Krakowa w badaniach nad własnością nieruchomości w mieście  /67
• Mapa cyfrowa Krakowa  /78
• Od poligonu warstwy wektorowej do bazy danych  /82

Rozdział 2. Rys historyczny miasta w XVIII wieku  /87

Rozdział 3. Przestrzeń Krakowa w XVIII wieku  /99

Charakter zabudowy  /99

Rodzaj zabudowy  /113

Puste nieruchomości  /180

Atrakcyjność przestrzeni miejskiej  /130

Rozdział 4. Ludność Krakowa w XVIII wieku  /139

Liczba ludności Krakowa po wielkiej wojnie północnej  /139

Rozmieszczenie ludności  /167

Płeć, wiek i stan cywilny /174

Płeć, stan cywilny i wiek właścicieli nieruchomości  /187

• Zaludnienie nieruchomości  /190

Wielkość i skład gospodarstwa domowego  /1995

• Służba domowa i czeladź /205

Podsumowanie /212

Rozdział 5. Struktura własności nieruchomości  /215

Rozdział 6. Zróżnicowanie majątkowe wśród mieszczan  /239

Rozdział 7. Grupy społeczno-zawodowe w mieście  /263

Podziały społeczno-zawodowe  /263

Źródła spisowe a analiza struktury zawodowej  /267

Klasyfikacje profesji ludności miejskiej  /278

Struktura społeczno-zawodowa ludności miejskiej  /300

• Władze miejskie i ławnicy Sądu Wyższego Prawa  /300
• Handel /304

Rzemiosła spożywcze  /320

Rzemiosła odzieżowe i tekstylne /340

Rzemiosła przetwarzające produkty pochodzenia zwierzęcego  /357

Rzemiosła metalowe /368

Rzemiosła drzewne /378

Rzemiosła budowlane i artystyczne /381

Usługi osobiste  /390

Osoby wykształcone / 393

Pozostali  /396

Podsumowanie  /396

Zakończenie /401

Bibliografia /407

Summary /435

Spis map, tabel i wykresów /439

Indeks osobowy  /444