Ukraińcy i ich sąsiedzi na przestrzeni wieków Tom III

Redakcja: Roman Drozd, Bohdan Halczak  

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 537

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Książka w j. polskim i j. ukraińskim

Książka wydana wspólnie z Ukraińskim Towarzystwem Historycznym w Polsce.

Relacje Ukraińców z innymi narodami sąsiednimi są w Polsce prawie nieznane, dlatego też Ukraińskie Towarzystwo Historyczne postanowiło w swojej działalności naukowej zbadać stan badań nad relacjami Ukraińców z ich sąsiadami na przestrzeni wieków oraz zachęcić badaczy z różnych dziedzin nauki do zainteresowania się tym problemem badawczym. Drogą do osiągnięcia tego celu jest wydanie cyklu monografii zbiorowych pod wspólnym tytułem „Ukraińcy i ich sąsiedzi na przestrzeni wieków: polityka, gospodarka, religia, kultura i życie codzienne”. W niniejszym, trzecim tomie z tej serii, prezentowane są ustalenia badaczy z Czech, Luksemburga, Polski, Serbii, Słowacji i Ukrainy. Dotyczą one nie tylko wzajemnych relacji Ukraińców z Polakami, ale także z Rosjanami, Żydami, Słowakami i Czechami, a także z Węgrami i Serbami, głównie od XIX wieku po czasy współczesne.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp /11

RELACJE UKRAIŃSKO-POLSKIE DO 1918 ROKU

Rafał Dydycz - Szkolnictwo ukraińskie na terenie Chełmszczyzny i południowego Podlasia w latach 1917–1919  /15
Olga Gajdaj, Tadeusz Srogosz - Konsekwencje wojny rosyjsko-tureckiej w latach 1768–1774 dla Ukrainy Prawobrzeżnej  /31
Артур Іжевський - Холера, холерики та інші пошесті та вади людства у галицькій сатирі другої половини ХІХ-початку ХХ століття та в народній культурi [Cholera, cholerycy i inne plagi ludzkości w satyrze galicyjskiej i kulturze ludowej na przełomie XIX–XX wieku]  /46
Ольга Морозова - Княжий литовський рід Ґедройців та його миколаївська гілка [Książęcy litewski ród Giedroyciów i jego linia mikołajowska]   /61

RELACJE UKRAIŃSKO-POLSKIE W LATACH 1918–1939

Witold Bobryk - Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na terenie województwa lubelskiego w opinii dziekanów rzymskokatolickiej diecezji siedleckiej czyli podlaskiej  /75
Олена Козакевич - Музей «Лемківщина» в Сяноці: передумови створення та основні віхи діяльності [Muzeum „Łemkowszczyzna” w Sanoku: przyczyny powołania i główne kierunki działalności]  /89
Tadeusz Sucharski - Warunki życia wielonarodościowej ludności „miniaturowej Polskiej Republiki Rad”, czyli Marchlewszczyzny Radzieckiej  /102

RELACJE UKRAIŃSKO-POLSKIE W LATACH 1939–1947
Сергій Адамович - Процес поселення та господарського облаштування депортованих українців із Закерзоння в Івано-Франківській області [Proces osiedlania Ukraińców deportowanych z Zakerzonia w okręgu iwano-frankowskim]  /123
Alina Bacic - Sotnie Ukraińskiej Powstańczej Armii dowodzone przez Stepana Stebelskiego „Chrina” w latach 1944-1947  /136
Bohdan Halczak - Czy decyzja gen. Stefana Mossora o rozpoczęciu wysiedlania ludności ukraińskiej w ramach akcji „Wisła” w kwietniu 1947 roku była zgodna z prawem?  /159
Jarosław Moklak - Iwan Wisłocky (Wanio Hunianka) w drodze do Starego Kraju. Nieznane fakty z życia pisarza i publicysty łemkowskiego (1946–1947)  /173

RELACJE UKRAIŃSKO-POLSKIE PO ROKU 1947

Hanna Hrehorowicz -Gaber - Zmiany przestrzenne w strukturze zabudowy łemkowskiej w Łosiu  /189
Уляна Мовна - Світоглядна парадигма бджільництва українців Надсяння: візія бджоли, пасічника та його обрядового календаря (українсько-польські етнографічні паралелі) [Paradygmat światopoglądowy pszczelarstwa Ukraińców Nadsania. Wizja pszczoły, pszczelarza i jego rytualnego kalendarza (ukraińsko-polskie paralele etnograficzne)]   .201
Alicja Hrehorowicz-Nowak - Nowa Huta i Zaporoże – socrealistyczne miasta wczoraj i dziś /215
Наталія Петрова - Українці-переселенці на Одещині в 1944–1951 роках: деякі аспекти адаптації, обрядовості та повсякдення депортованих бойків [Ukraińscy przesiedleńcy w rejonie Odessy w latach 1944–1951. Wybrane aspekty adaptacji, obrzędowości i problemów życia codziennego deportowanych Bojków]  /226
Arkadiusz Słabig - „Nie chcemy żyć na marginesie spraw, zmian i procesów zachodzących w Polsce ”. Aktywizacja mniejszości ukraińskiej na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego stulecia /243
Arkadiusz Trochanowski - Współpraca parafii greckokatolickiej w Wałczu z Muzeum Ziemi Wałeckiej /260

UKRAIŃSKO-POLSKI DIALOG HISTORYCZNY

Володимир Фісанов - Нове бачення минулого в українсько-польському діалозі: чи можливо відмовитися від застарілих стереотипів [Nowe postrzeganie przeszłości w dialogu ukraińsko-polskim. Czy możliwe jest uwolnienie się od utrwalonych stereotypów?]  /279
Waldemar Rezmer - Seminarium historyczne „Polska–Ukraina: trudne pytania” – geneza, przebieg, rezultaty /288

RELACJE UKRAIŃSKO-NIEMIECKIE

Марія Качмар - Українсько-німецькі відносини під час Другої світової війни в народних оповіданнях із Західної України: фольклорна візія людяності [Obraz relacji ukraińsko-niemieckich w okresie II wojny światowej w tradycji ludowej w zachodniej Ukrainie: ludowa wizja ludzkości]  /305

RELACJE UKRAIŃSKO-RUMUŃSKIE
Олександр Добржанський - Український національний рух на Буковині другої половини ХІХ – початку ХХ століття у взаєминах з національними рухами інших народів краю: конкуренція та співпраця [Ukraiński ruch narodowy na Bukowinie na przełomie XIX–XX wieku, relacje z innymi ruchami narodowymi w regionie: konkurencja i współpraca]  /329
Микола Михайлуца - Національний склад і проблеми православних у Південній Бессарабії в переддень Другої світової війни [Cerkiew prawosławna w południowej Besarabii w przededniu II wojny światowej – skład narodowościowy i wynikające z niego problemy] /343

RELACJE UKRAIŃSKO-ROSYJSKIE
Галина Боднар - «За гідне життя». Рефлексії молоді в Україні про Революцію Гідності [„Za godne życie”. Postawa młodzieży wobec ukraińskiej rewolucji godności w 2014 roku] /363
Юрій Макар - Сто років тому і тепер: намагання Російської Федерації утримати Україну у сфері своїх геополітичних інтересів [Przed stu laty i współcześnie: dążenie Federacji Rosyjskiej do utrzymania Ukrainy w swojej strefie wpływów] /379
Dawid Michalski - „Dobre usługi” przy zawieraniu Protokołu mińskiego o obustronnym zawieszeniu broni jako przykład pokojowego załatwiania sporu międzynarodowego /408
Людмила Новоскольцева, Роль міжнародниx організацій у запобіганні та протидії міжнародному тероризму [Rola organizacji międzynarodowych w procesie zapobiegania i przeciwdziałania zjawisku terroryzmu międzynarodowego] /417
Світлана Вовк - Збройне насилля на сході України як виклик для української державності [Zbrojna przemoc we wschodniej Ukrainie jako wyzwanie dla ukraińskiej państwowości] /433

RELACJE UKRAIŃSKO-SŁOWACKO-CZESKIE

Jan Rychlík - O problematyce uświadomienia narodowego Rusinów na Rusi Podkarpackiej (Ukrainie Karpackiej)  /445
Vlastimil Ondrák - Losy członków Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów internowanych w Czechosłowacji podczas „Akcji B”/„Wielkiego rajdu na Zachód” /461

RELACJE UKRAIŃSKO-ŻYDOWSKIE

Богдан Левик - Симон Візенталь та його львівський період 1932–1940 років [Simon Wiesenthal we Lwowie w latach 1932–1940]  /501

UKRAIŃCY WOBEC USA I KANADY

Ольга Гольд, Місіонерська діяльність американських протестантських церков в Україні – філософський аналіз
[Działalność misyjna amerykańskich Kościołów protestanckich w Ukrainie – analiza filozoficzna] /513

Віталій Макар, Участь української діаспори Канади в гуманітарній сфері українсько-канадських відносин [Uczestnictwo diaspory ukraińskiej w Kanadzie w sferze humanitarnej relacji ukraińsko-kanadyjskich]   /517

Informacje o autorach  /533