Twierdza Wrocław w okresie fryderycjańskim. Fortyfikacje, garnizon i działania wojenne w latach 1741-1806

Autor: Grzegorz Podruczny

Rok wydania: 2009

Ilość stron: 164

Oprawa: miękka

Format: 14,0 cm x 20,5 cm

Z nazwą „Twierdza Wrocław” kojarzy się przede wszystkim tragiczna dla stolicy Śląska obrona miasta pod koniec II wojny światowej. Książka ta poświęcona jest mniej znanemu okresowi w dziejach fortyfikacji Wrocławia – pruskiej twierdzy, zbudowanej w drugiej połowie XVIII w., która stała się bytem nadrzędnym wobec, dotąd niezależnego politycznie, miasta. Obiekty tu opisywane już dziś nie istnieją albo zachowały się z postaci szczątkowej, warto jednak je poznać, ponieważ wiążą się z nimi ważne, czasem tragiczne wydarzenia z dziejów Wrocławia.

Spis treści:

Jan Harasimowicz. Przedmowa /5

Wstęp  /9

1. Stan badań  /11

1.1. Literatura przedmiotu  /11

1.2. Źródła  /14

2. Nowożytne fortyfikacje Wrocławia przed 1740 r.  /17

3. Stan fortyfikacji w 1740 r.  /29

4. Rozbudowa umocnień za czasów pruskich  /31

4.1. Okres 1740-1762  /31

4.2. Okres 1762-1806  /35

4.2.1. Projekty /35

Front północny  /37

Front staromiejski  /39

Nowości w projektach  /41

4.2.2. Realizacja  /44

4.2.3. Opis poszczególnych dzieł obronnych  /47

Dzieła zewnętrzne przed umocnieniami Starego Miasta  /47

Rdzeń staromiejski  /49

Wyspa mieszczańska  /50

Dzieła na wyspach: Katedralnej, św. Klary, Bielarskiej i Słodowej oraz Okop Tumski  /51

5. Garnizon - ludzie, sprzęt i budynki  /65

5.1. Wojsko stacjonujące we Wrocławiu  /65

5.1.1. Piechota  /65

5.1.2. Jazda 68

5.1.3. Artyleria  /69

5.1.4. Czas wojny i pokoju  /70

5.1.5. Dezerterzy  /71

5.1.6. Duszpasterstwo garnizonowe /72

5.1.7. Twierdza a cywile  /74

5.2. Uzbrojenie twierdzy  /76

5.3. Budynki dla garnizonu  /78

5.3.1. Chronologia  /78

5.3.2. Opis najważniejszych obiektów  /79

Koszary  /79

Wartownie  /88

Kazamaty  /90

Brama Fryderyka  /94

Budynki magazynowe  /96

Pozostałe budynki garnizonu  /100

6. Działania wojenne związane z Twierdzą Wrocław /111

6.1. Zajęcie Wrocławia w 1741 r.  /111

6.2. Bitwa korpusu księcia von Beverna i oblężenie austriackie  w 1757 r.  /112

6.3. Oblężenie pruskie w 1757 r.  /117

6.4. Oblężenie Laudona w 1760 r.  /123

6.5. Obóz warowny w Gajowicach pod Wrocławiem w 1761 r.  /127

6.6. Oblężenie francuskie w grudniu 1806 i styczniu 1087 r.  /130

Zakończenie  /139

Źródła i literatura przedmiotu /141

Źródła rękopiśmienne  /141

Archiwalne mapy  /143

Bibliografia  /143

Spis ilustracji  /151

Zusammenfassung  /155

Summary  /159