Trembowla 1675

Autor: Marek Wagner

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 304

Okładka: miękka

Format: 12,5 cm x 19,5 cm

Seria: Historyczne Bitwy

Wojna z Turcją z lat 1672–1676 przyniosła Rzeczypospolitej nie tylko porażające klęski militarne i polityczne, takie jak upadek Kamieńca Podolskiego i traktat w Buczaczu (1672), ale także spektakularne sukcesy wojenne, by wspomnieć wiktorię chocimską z 1673 roku. Wśród epizodów, które przyniosły chwałę armii Rzeczypospolitej i hetmanowi, a potem królowi Janowi III Sobieskiemu, była bohaterska obrona Trembowli w 1675 roku. Kilkutysięczny korpus turecki Ibrahima paszy wspierany przez siły tatarskie obległ tamtejszy zamek, broniony przez 75-osobowy oddział piechoty Jana Samuela Chrzanowskiego, okoliczną szlachtę i mieszczan (razem ponad 300 zbrojnych). W czasie 13 dni oblężenia (22 września – 4 października) załoga przetrwała silny ostrzał artyleryjski, próby wysadzenia murów i odparła kilka wrogich szturmów. Ważną rolę odegrała żona komendanta twierdzy Anna Dorota Chrzanowska, która w chwili kryzysu, grożąc zabiciem siebie i męża, odwiodła przedstawicieli szlachty od kapitulacji. Według niektórych przekazów dzielna niewiasta pojawiała się także na murach Trembowli i brała udział w wypadach na pozycje tureckie. Chrzanowska przeszła do patriotycznej legendy i doczekała się pomnika i innych przedstawień plastycznych oraz wielu wzmianek w utworach literackich. Obronę kresowej twierdzy opisuje prof. Marek Wagner, znawca dziejów wojskowości XVII i XVIII wieku.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /5

Rozdział I. Wojna polsko-turecka (1674-1675)  /10

Sytuacja wewnętrzna Rzeczypospolitej w latach 1674-1675  /10

Polityka zagraniczna w latach 1674-1675  /22

Imperium Osmańskie w latach 1674-1675  /41

Chanat Krymski w latach siedemdziesiątych XVII wieku  /47

Rozdział II. Siły zbrojne  /56

Armia Rzeczypospolitej  /56

Armia turecka  /74

Rozdział III. Teatr działań wojennych /83

Rozdział IV. Działania zbrojne w 1675 roku  /90

Rozdział . Obrona Trembowli  /117

Teren  /117

Zamek  /120

Wojska  /124

Obrona  /130

Blokada twierdzy  /130

Działania zbrojne  /135

Ocena  /141

Rozdział VI. Po Trembowli  /144

Zakończenie  /155

Aneksy  /158

I. Rekonstrukcja biogramu Jana Samuela Chrzanowskiego  /158

II. Rekonstrukcja biogramu Anny Doroty Chrzanowskiej  /198

IIII. Legenda czynów Anny Doroty Chrzanowskiej  /214

IV. Obrona Trembowli w sztuce i literaturze  /238

Bibliografia  /243

Indeks osób  /247

Indeks geograficzny  /260