Traktat o sztuce dobrego umierania

Autor: Jakub z Paradyża

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 232

Okładka: twarda

Format: 16,00 cm x 23,5 cm

Jakub z Paradyża (ok. 1380–1464) był jednym z najwybitniejszych teologów moralistów późnego średniowiecza. Z dziedziną teologii pastoralnej, połączonej z teologią mistyczną, związany jest jego traktat De arte bene moriendi, omawiający zarówno sztukę dobrego życia, jak i łączącą się z nią sztukę umierania. Traktat ten powstał w Erfurcie około 1450 roku, a jego wydania inkunabułowe pojawiły się u schyłku XV wieku w Lipsku (ok. 1492, 1495). Dotąd nie było polskiego przekładu tego dzieła. Publikowane tutaj tłumaczenie oparto na lipskiej edycji z około 1492 roku. Przekład został poprzedzony wstępem, w którym przypomniano życie i dzieło Jakuba z Paradyża, przedstawiono informacje o kształtowaniu się i rozwoju traktatów dotyczących „dobrego umierania”, a wreszcie scharakteryzowano De arte bene moriendi Jakuba, przeanalizowano treść i wykorzystanie źródeł (Biblia, tradycje patrystyczna i monastyczna), omówiono styl i zastosowane środki retoryczne. Pozwala to stwierdzić, że wspomniany traktat jest dziełem oryginalnym, wyróżniającym się powiązaniem „sztuki dobrej śmierci” ze „sztuką dobrego życia”, zachętą do życia ascetycznego i rezygnacji ze „światowych rozkoszy” oraz zaszczytów, zwróceniem się ku teologii mistycznej.

„Czytelnik zainteresowany dawną kulturą religijną (podejmującą wszakże kwestie zarazem uniwersalne i podstawowe), a zwłaszcza badacz średniowiecznego piśmiennictwa otrzyma naukowe opracowanie i pełną, obejmującą polski przekład, krytyczną edycję traktatu Jakuba z Paradyża, która w sposób istotny wzbogaci kolekcję tekstów źródłowych z zakresu ars moriendi, od wielu już lat konsekwentnie tworzoną przez Macieja Włodarskiego. […]
 

Zasługa tłumacza jest tym większa, że zdołał uprzystępnić polskiemu czytelnikowi utrzymany w stylu ornatus difficilis, a przy tym niełatwy miejscami wykład Paradyżanina w stosunkowo klarownym i wiernie oddającym myśl oryginału przekładzie”.
 

Z recenzji prof. dra hab. Romana Mazurkiewicza

Spis treści:

Wstęp  /7

1. Jakub z Paradyża - życie i dzieło  /7

2. Ars bene moriendi - sztuka dobrego umierania  /11

3. Sztuka umierania - Jakuba z Paradyża  /20

4. Zasady wydania  /37

Wykaz skrótów  /39

Wybór bibliografii  .39

Iacobus ordinis Carthusiensis, De arte bene moriendi. Fotokopie stron traktatu  /41

Iacobus ordinis Carthusiensis, De arte bene moriendi. Transkrypcja tekstu łacińskiego i przekład polski  /105

Indeks nazwisk i postaci  /229