Tradycyjne pożywienie chłopskie na Lubelszczyźnie

Autorka: Mariola Tymochowicz

Rok wydania: 2019

Ilość stron:

Oprawa: miękka

Format: cm x cm

"Mariola Tymochowicz zebrała tu publikowane od połowy XIX wieku ludoznawcze i etnograficzne opisy pożywienia codziennego i obrzędowego, wykorzystała materiały z badań terenowych realizowanych przez etnografów po wojnie na obszarze województwa lubelskiego, dotyczących m. in. pożywienia i przechowywanych w rozlicznych archiwach, sama też prowadziła badania na ten temat. W sposób kompleksowy przedstawiła tradycyjne pożywienie chłopskie Lubelszczyzny. Sposób, w jaki to czyni, powoduje, że ta praca będzie interesująca dla badaczy kultury, zwłaszcza etnologów i antropologów, folklorystów, historyków, również dla lokalnych animatorów kultury".

(Dr hab. Prof. UŁ Grażyna Ewa Karpińska)

Spis treści:

Wstęp  /9

1. Pożywienie jako tekst kultury  /25

2. Specyfika tradycyjnego pożywienia wiejskiego  /31

2.1. Kuchnia chłopska na tle innych typów kuchni w Polsce  /31

2.2. Cechy wyróżniające pożywienie wiejskie  /37

2.3. Systematyka posiłków i potraw  /42

2.4. Tabu pokarmowe  /46

2.5. Pożywienie w kontekście sacrum  /69

3. Przestrzeń kuchenna  /73

3.1. Rozplanowanie i wyposażenie kuchni  /73

3.2. Magiczno-rytualne właściwości sprzętów kuchennych  /91

3.3. Funkcje kuchni wiejskiej  /110

4. Przygotowywanie pokarmów  /117

4.1. Pozyskiwanie i przetwarzanie składników spożywczych  /117

4.2. Osoby zajmujące się przetwórstwem i przyrządzaniem pożywienia  /128

4.3. Zakazy i nakazy dotyczące przygotowywania jedzenia  /140

5. Charakterystyczne potrawy z obszaru Lubelszczyzny  /159

5.1. Płynne polewki, barszcze i inne zupy  /160

5.2. Potrawy zagęszczone - gotowane i pieczone  /169

5.2.1. Kasze  /170

5.2.2. Dania mączne  /175

5.2.3. Pożywienie z warzyw i owoców  /184

5.2.4. Potrawy z nasion oleistych  /194

5.2.5. Nabiał /196

5.2.6. Produkty luksusowe  /198

5.2.7. Napoje  /204

6. Pożywienie jako kod kulturowy  /209

6.1. Jedzenie w życiu codziennym społeczności chłopskiej  /210

6.2 Produkty żywnościowe w kontekście pomocy sąsiedzkiej  /218

6.3. Pożywienie w sytuacjach obrzędowych  /230

6.3.1. Posty i obżarstwo  /231

6.32. Okoliczności biesiadowania  /243

6.3.3. Pokarmy w zabiegach rytualno-magicznych  /290

6.3.4. Pożywienie jako dar  /308

6.3.5. Produkty spożywcze w funkcji ozdób świątecznych  /344

6.3.6. Artykuły żywnościowe jako komponent zabaw  /346

6.4. Zastosowanie produktów spożywczych i potraw w lecznictwie ludowym  /351

6.5. Pożywienie we wróżbach i przepowiedniach  /364

6.6. Jedzenie w obrazach sennych  /375

Zakończenie i konstatacje o przeobrażeniach kuchni chłopskiej  /379

Aneks fotograficzny  /389

Bibliografia  /415

Wykaz materiałów terenowych wykorzystanych w pracy  /451

Indeks potraw i składników spożywczych  /468

Indeks miejscowości  /473

Summary  /479