Tradycje sportów konnych w Polsce do 1939 roku

Autorka: Renata Urban

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 393

Okładka: twarda

Format: 17,5 cm x 24,5 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, delikatnie wgniecione narożniki

Prezentowana monografia jest wynikiem wieloletniego zainteresowania autorki historią sportów konnych w Polsce, od czasów najdawniejszych, kiedy główną formą współzawodnictwa były turnieje rycerskie, poprzez kostiumowe zabawy konne – karuzele i kadryle organizowane w XVIII wieku, działalność tatersali i oddziałów konnych Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” na przełomie XIX i XX wieku, aż po czasy Drugiej Rzeczypospolitej. Okres dwudziestolecia międzywojennego był wyjątkowym w dziejach polskiego jeździectwa, głównie ze względu na szczególne znaczenie broni jezdnych – kawalerii i artylerii konnej w polskich siłach zbrojnych. Sport konny rozwijał się wówczas przede wszystkim w środowisku wojskowym z uwagi na fakt, że obowiązujące w tamtych latach regulaminy oficjalnych międzynarodowych (w tym igrzysk olimpijskich) i krajowych zawodów jeździeckich, dopuszczały do rywalizacji wyłącznie jeźdźców wojskowych. Nie przeszkodziło to jednak w rozwoju sportu konnego także w środowisku cywilnym, zwłaszcza po utworzeniu w 1928 roku Polskiego Związku Jeździeckiego, który otoczył opieką wszelkie odmiany jeździectwa (z wyjątkiem wyścigów konnych) uprawiane zarówno przez jeźdźców wojskowych, jak i cywilnych. Efektem tych działań były znaczące sukcesy polskich jeźdźców na najważniejszych hipodromach Europy i świata, zdobycie czterech medali olimpijskich (2 srebrne i 2 brązowe) oraz kilkudziesięciu nagród w cyklu rywalizacji o Puchar Narodów, organizowanej w różnych miastach Europy (najczęściej w Nicei, Rzymie, Rydze, Tallinnie, Warszawie), a także w Nowym Jorku, w Stanach Zjednoczonych. 

W konstrukcji monografii wyróżniono osiem rozdziałów głównych, poprzedzonych wstępem mającym charakter metodologicznego wprowadzenia, uzupełnionych zakończeniem oraz częścią dokumentacyjną. Zastosowano układ pracy mieszany, nadrzędnie problemowy, podrzędnie chronologiczny, który autorka uznała za najbardziej odpowiedni do prawidłowego przedstawienia zagadnienia. 

(Ze streszczenia)

Spis treści:

Wstęp   /7

Rozdział 1

Rozwój sportu konnego na ziemiach polskich do 1918 roku    /21

Geneza i rozwój turniejów rycerskich   /21

Jazda konna w szkolnictwie polskim   /34

Powstanie i działalność towarzystw i klubów jeździeckich   

Rozwój konkursów hippicznych na ziemiach polskich pod zaborami    /47

Sport konny w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”    /53

Losy polskich jeźdźców i hodowli koni w czasie pierwszej wojny światowej   /62

Rozdział 2  

Podstawy rozwoju sportu jeździeckiego w Polsce w latach 1918–1939    /67

Powstanie i rozwój wojska polskiego w pierwszych latach niepodległości (do 1921 r.)   /67

Sport jeździecki w polityce Ministerstwa Spraw Wojskowych Drugiej Rzeczypospolitej   /74

Odbudowa po zniszczeniach wojennych i rozwój polskiej hodowli koni   /78

Kadra trenersko-instruktorska    /87

Baza treningowa i obiekty sportowe   /96

Rozdział 3  

Charakterystyka europejskich systemów wyszkolenia jeździeckiego   /105

Dominacja szkoły maneżowej – Wiedeń, Saumur, Hanower   /106

Kształtowanie się szkoły naturalnej – Pinerolo, Tor di Quinto    /114

Powstanie polskiej szkoły jazdy konnej – Grudziądz   /121

Rozdział 4  

Rozwój szkolnictwa jeździeckiego w formacjach konnych wojska polskiego Drugiej Rzeczypospolitej  /128

Geneza i działalność Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu   /129

Powstanie i rozwój Centrum Wyszkolenia Artylerii w Toruniu   /144

Jazda konna w Korpusie Ochrony Pogranicza   /143

Konna Policja Państwowa    /158

Rozdział 5

Geneza i działalność Polskiego Związku Jeździeckiego   /162

Powstanie Polskiego Związku Jeździeckiego   /162

Działalność programowa Polskiego Związku Jeździeckiego   /169

Polska Odznaka Jeździecka   /182

Rozdział 6. Rozwój konkurencji sportu jeździeckiego    /188

Konkursy ujeżdżenia konia   /188

Konkursy skoków przez przeszkody    /194

Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego   /200

Gonitwy konne   /206

Rajdy konne   /211

Skjöring i ski-skjöring   /218

Powożenie zaprzęgami    /223

Polo   /228

Rozdział 7

Udział Polaków we współzawodnictwie w sporcie jeździeckim w kraju i na arenie  międzynarodowej    /236

Konne Mistrzostwa Wojska Polskiego – Militari   /236

Jeździeckie Mistrzostwa Polski   /244

Udział i sukcesy polskich oficerów w międzynarodowych zawodach jeździeckich   /253

Osiągnięcia olimpijskie Polaków w sporcie jeździeckim   /264

Rozdział 8

Losy polskich jeźdźców-olimpijczyków i koni sportowych w latach drugiej wojny światowej i po jej zakończeniu    /284

Zakończenie    /303

Aneks    /3143

Bibliografia    /349

Wykaz skrótów    /365

Indeks nazwisk    /369

Spis fotografii, rycin, tabel i załączników   /381

Streszczenie   /387

Summary   /391