Towarzystwo Patriotyczne oraz tak zwany spisek koronacyjny 1829 roku

Redakcja: Anna Brus, Mariusz Kulik, Henryk Głębocki 

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 475

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,0 cm

Seria: Polskie Ruchy Społeczno-Polityczne i Życie Literackiej 1815 - 1855. Studia i materiały

Niniejszy tom jest kolejnym z serii "Polskie ruchy społeczno-polityczne i życie literackie w latach 1815-1855. Studia i materiały" [...] Dotyczy on działalności Towarzystwa Patriotycznego oraz Sądu Sejmowego i jest kontynuacją wcześniejszego chronologicznie tomu - Wolnomularstwo Narodowe - Walerian Łukasiński (Warszawa 2014). Osobna część drukowanych tutaj materiałów dotyczy tzw. Spisku Koronacyjnego, który w znaczący sposób wpłynął na opinię panującą wśród historyków o polskim ruchu narodowowyzwoleńczym przed wybuchem powstania listopadowego. Przedstawiony wybór materiałów umożliwi szersze spojrzenie na ten fascynujący fragment dziejów.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /11

Nota edytorska  /16

Wykaz skrótów /17

STUDIA

A. Barańska - Wielki książę Konstanty a sprawa Towarzystwa Patriotycznego  /21

M. Gretka-Kenig - Przedlistopadowa konspiracja patriotyczna a problem "polskiej arystokracji"  /63

P. Głuszkowski - Tadeusz Bułharyn i dekabryści  /85

M. Kulik - Rosyjski garnizon w Warszawie w latach 1815-1830  /101

XXX  /115

ZEZNANIA I MATERIAŁY

Fragmenty zeznań dekabrystów tłumaczone na język polski na użytek Komitetu Śledczego w Warszawie  /151

Z zeznania Pawła Pestela  /151

Z zeznania Siergieja Murawjowa-Apostoła  /157

Z zeznania Michaiła Bestużewa-Riumina  /157

Z zeznań Aleksieja Juniszewskiego, Siergieja Murawjowa-Apostoła, Matwieja Murawjowa-Apostoła, Aleksandra Korniłowicza i Michaiła Bestużewa-Riumina  /158

Z zeznania Siergieja Murawjowa-Apostoła  /160

Z zeznań Michaiła Bestużewa-Riumina  /165

Z dodatkowego zeznania Michaiła Bestużewa-Riumina  /165

Zeznanie Michaiła Bestużewa-Riumina  /166

Zeznanie Siergieja Murawjowa-Apostoła  /167

 Zeznanie Siergieja Murawjowa-Apostoła, 6/18 lipca 1826 r.  /168

Zeznanie Michaiła Bestużewa-Riumina, 6/18 lipca 1826 r.  /170

Z zeznań Siegieja Wołkońskiego /172

ZEZNANIA CZŁONKÓW TOWARZYSTWA PATRIOTYCZNEGO i inncyh tajnych stowarzyszeń 

Zeznanie Waleriana Łukasińskiego, Zamość, 2/17 października 1825 r.  /177

Zeznanie Karola Wierzbołowicza, Warszawa, 17/29 listopada 1825 r.  /191

Zeznanie Franciszka Kozakowskiego, Warszawa, 4 grudnia 1825 r.  /196

Oświadczenie Franciszka Kozakowskiego, Warszawa, 7 grudnia 1825 r.  /197

Zeznanie Waleriana Łukasińskiego, Góra, 13 grudnia 1825 r.  /201

Zeznanie Antoniego Jabłonowskiego, Warszawa, 9/21 lutego 1826 r.  /205

Zeznanie Antoniego Jabłonowskiego, [20 lutego / 4 marca] 1826 r. /210

Zeznanie Seweryna Krzyżanowskiego, Warszawa, 10/22 lutego 1826 r.  /211

Tłumaczenie raportu ministra wojny z 10/22 luteo 1826 r.  /214

Zeznanie Seweryna Krzyżanowskiego, Warszawa, 11/23 lutego 1826 r.  /215

Zeznanie księdza Konstantego Dembka, Warszawa, 13/24 lutego 1826 r. /217

Dodatkowe zeznanie Antoniego Jabłonowskiego, Warszawa, 17 lutego / 1 marca 1826 r.  /221

Zeznanie Seweryna Krzyżanowskiego, Warszawa, 18 lutego / 2 marca 1826 r.  /225

Zeznanie Michała Mycielskiego, Warszawa, 18 lutego / 2 marca 1826 r.  /227

Zeznanie Seweryna Krzyżanowskiego, Warszawa, 19 lutego / 3 marca 1826 r.  /228

Zeznania Antoniego Jabłonowskiego, Warszawa, 20 lutego / 4 marca 1826 r.  /232

Zeznanie Ludwika Sobańskiego, Warszawa, 23 lutego / 7 marca 1826 r.  /235

Zeznanie Władysława Gruszeckiego, Warszawa, 1/13 czerwca 1826 r.  /239

Zeznanie Franciszka Kozakowskiego, Warszawa, 2/14 czerwca 1826 r. /241

Zeznanie Jakuba Szredera, Warszawa, 2/14 czerwca 1826 r. /243

Zeznanie Andrzeja Plichty, Warszawa, 3/15 czerwca 1826 r.  /245

Zeznanie Waleriana Łukasińskiego, [Warszawa], 4/16 czerwca 1826 r.  /248

Konfrontacja Józefa Pawlikowskiego z Jakubem Szrederem w obecności Wojciecha Grzymały, Warszawa, 7/19 czerwca 1826 r.  /249

Zeznanie Karola Illustrowskiego, Warszawa, 8/20 czerwca 1826 r.  /251

Zeznanie Teofila Trzebińskiego, Warszawa, 10/22 czerwca 1826r.  /252

Zeznanie Adolfa Grocholskiego, Warszawa, 10/22 czerwca 1826 r.  /255

Zeznanie Andrzeja Kulczyckiego, Warszawa, 11/23 czerwca 1826 r. /255

Zeznanie Jana Chodźki, Warszawa, 14/26 czerwca 1826 r.  /257

Zeznanie Ignacego Dąbrowskiego, Warszaw, 16/28 czerwca 1826 r. /260

Konfrontacja Ignacego Dąbrowskiego z Ludwikiem Sobańskim i Piotrem Moszyńskim, Warszawa, 16/28 czerwca 1826 r. /262

Zeznanie Franciszka Kozakowskiego, Warszawa, 19 czerwca / 1 lipca 1826 r. /263

Zeznanie Konstantego Radziwiłła, Warszawa, 30 czerwca / 12 lipca 1836 r. /266

Zeznanie Konstantego Radziwiłła, Warszawa, 6/18 lipca 1826 r.  /267

MATERIAŁY DOTYCZĄCE TOWARZYSTWA PATRIOTYCZNEGO

Poufna nota w.ks. Konstantego do Mikołaja I, Warszawa, 1/13 września 1826 r.  /271

Raport w.ks. Konstantego do Mikołaja I dotyczący postawy prezesa Sądu Sejmowego Piotra Bielińskiego i senatorów Królestwa Polskiego, Warszawa, 23 września / 5 października 1827 r.  /272

Memorandum oberprokuratora senatu Piotra Siergiejewicza Kajsarowa w sprawie polskich towarzystw tajnych, Warszawa, 28 października 1827 r.  /274

Nota poufna w. ks. Konstantego do Mikołaja I dotycząca zbliżającego się zakończenia Sądu Sejmowego, Warszawa 16/28 maja 1827 r. /277

Nota poufna w. ks. Konstantego do Mikołaja I dotycząca spodziewanego wyroku Sądu Sejmowego, Warszawa, 21 maja / 2 czerwca 127 r.  /279

Nota poufna w. ks. Konstantego do Mikołaja I dotycząca orzeczenia Sądu Sejmowego, Warszawa, 12/24 lipca 1827 r.  /281

Nota w. ks. Konstantego do Mikołaja I dotycząca wyjaśnień prezesa Rady Administracyjnej Walentego Sobolewskiego w sprawie czynności Sądu Sejmowego, Warszawa, 4/16 grudnia 1828 r.  /283

Nota w. ks. Konstantego do Mikołaja I dotycząca różnicy zdań między ministrem skarbu Ksawerym Druckim-Lubeckim a Nikołajem Nowosilcowem, Warszawa, 18/30 grudnia 1828 r.  /290

Spis osób skazanych za działalność w tajnych stowarzyszeniach wraz z podaniem kary  /292

DOKUMENTY WYSŁANE PRZEZ W. KS. KONSTANTEGO 

Pismo w. ks. Konstantego do gen. hr. Tołstoja o działalności tajnych stowarzyszeń, [Warszawa], 25 maja 1828 r.  /295

Spis przysłanych z Petersburga i wysłanych z powrotem 26 osób należących do tajnych stowarzyszeń  /296

Spis wysłanych do Petersburga sześciu podsądnych Najwyższego Sądu Karnego Królestwa Polskiego  /298

Spis aresztantów przesłanych z Warszawy do Twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu  /298

Spis oskarżonych wraz z podaniem wyroku  /299

Opinia Rady Państwa w sprawie członków polskich stowarzyszeń tajnych, Sankt Petersurg, 24 lutego 1829 r.   /301

Pismo gen. Aleksandra Czernyszewa do gen. Aleksanra Benckendorffa w sprawie wysłania na Syberię byłych członków polskich stowarzyszeń tajnych, Sankt Petersburg, 7 marca 1829 r.  /306

Pismo do gen. Aleksandra Benckendorffa w sprawie 27 członków polskich tajnych stowarzyszeń, 20 października 1829 r.  /307

Alfabetyczny spis osób osądzonych w sprawie tajnych stowarzyszeń polskich  /308

O Aleksandrze Chodkiewiczu i jego kontaktach z członkami Towarzystwa Południowego, Warszawa, 24 lipca 1830 r. /313

Pismo w. ks. Konstantego do gen. Aleksandra Benckendorffa w sprawie hr. Aleksandra Chodkiewicza, Warszawa, 4 sierpnia [st.st/] 1830 r.  /316

Pismo gen. Benckendorffa w sprawie zesłania do Rosji uczestników tajnych stowarzyszeń polskich, 26 grudnia 1830 r. 

Spis zesłanych do wewnętrznych guberni Rosji uczestników tajnych stowarzyszeń, [grudzień 1830 r.]  /318

TAK ZWANY SPISEK KORONACYJNY 1829 ROKU

Henryk Głębocki - Wstęp  /323

SPISEK KORONACYJNY 1829 - WYBÓR ŹRÓDEŁ   

Poufne doniesienie konsula brytyjskiego w Memlu, Frederica Chatfielda do ambasadora Wielkiej Brytanii w Prusach, Brooka Taylora, na temat agentów pozyskanych do zbierania informacji o sytuacji w zachodnich prowincjach Imperium Rosyjskiego, Memel, 10 maja 1828 r.  /333

Zeznania kleryka Wincentego Smagłowskiego, studenta Uniwersytetu Warszawskiego na temat powodów i okoliczności zawiązania spisku studenckiego, w celu przeszkodzenia koronacji, uwięzienia cara Mikołaja I i zmuszenia go do podpisania przedłożonych mu warunków w imieniu narodu, podczas uroczystości koronacyjnych w Warszawie, w maju 1829 r. (Regest), Warszawa, 28 listopada 1829 r.  /336

Raport streszczający sprawę Wincentego Smagłowskiego, przesłany przez Komisję Rządową Sprawiedliwości Królestwa Polskiego do władz austriackich w Galicji, lipiec 1830 r.  /337

Relacja Piotra Wysockiego na temat sprzysiężenia wojskowego i okoliczności zawiązania spisku koronacyjnego w 1829 r. (fragmenty), Warszawa, 9 grudnia 1830 r.  /342

Wersja przebiegu spisku koronacyjnego przedstawiona w dziele Richarda Ottona Spaziera, Historia powstania narodu Polskiego w roku 1830 i 1831 ..., 1832 [1833]  /345

Artykuł Aleksandra Łaskiego, Uwagi nad początkiem rewolucji polskiej... z relacją na temat spisku koronacyjnego, Baden, sierpień 1832 r.  /351

Artykuł Adama Gurowskiego na temat przebiegu spisku koronacyjnego, opublikowany na łamach Pamiętnika Emigracji, Londyn, maj 1833 r.  /358

Potwierdzenie wersji spisku koronacyjnego podanej przez Adama Gurowskiego w dziele Maurycego Mochnackiego Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831... (Regest), 1833  /366

Akt oskarżenia przeciwko osobom przygotowującym i biorącym udział w powstaniu listopadowym, oddanym pod Najwyższy Sąd Kryminalny w Królestwie Polskim, sporządzony przez prokuratora przy Najwyższym Sądzie Kryminalnym Eugeniusza Aleksandra Poklękowskiego (fragmenty), Warszawa, 1834  /366

Doniesienie ks. Iwana Paskiewicza z informacją na temat przekazanych mu zeznań doktora Libicha z Galicji o istnieniu w 1829 r. planów zamachu na cara Mikołaja I, w czasie koronacji w Warszawie, Warszawa, 26 maja / 7 czerwca 1834 r.  /376

Zapytanie gen. Aleksandra Benckendorffa skierowane do ks. Iwana Paskiewicza, na polecenie Mikołaja I,  w sprawie zeznań doktora Libicha, o istnieniu w 1829 r. planów zamachu na cara podczas koronacji w Warszawie, [Sankt Petersburg], 17 czerwca 1834 r.  /378

Brulion wyjaśnień hr. Tytusa Działyńskiego na temat rzekomego udziału w spisku koronacyjnym i planie zamordowania rodziny carskiej w latach 1828-1829, w odpowiedzi na relację hr. Adama Gurowskiego, Kórnik, [1840]  /379

List hr. Tytusa Działyńskiego do ministra spraw wewnętrznych Prus, Gustawa von Rochow, z wyjaśnieniami w sprawie oskarżenia go o udział w spisku koronacyjnym i autorstwa planu zamordowania rodziny carskiej, powtórzoną w pracy niemieckiego historyka Friedricha von Smitta o powstaniu listopadowym, Kórnik, 1840 r.  /385

Wyjaśnienia hr. Działyńskiego dla pruskiego ministra spraw wewnętrznych Gustawa von Rochow, na temat podejrzeń o udział w spisku koronacyjnym w 1829 r. wywołanych publikacjami Friedricha von Smitta i zeznaniami hr. Adama Gurowskiego, Kórnik, 1840 r.  /392

Streszczenie prośby pruskiego ministra spraw wewnętrznych Gustawa von Rochow, o pomoc w wyjaśnieniu udziału hr. Tytusa Działyńskiego w spisku koronacyjnym, przy wykorzystaniu wiedzy przebywającego w Rosji hr. Adama Gurowskiego, [Sankt Petersburg], [luty?] 1840 r.  /393

Odpowiedź III Oddziału Własnej JCM Kancelarii dla pruskiego ministra spraw wewnętrznych Gustawa von Rochow, w sprawie wyjaśnienia udziału hr. Tytusa Działyńskiego w spisku koronacyjnym, [Sankt Petersburg], 6 marca 1840 r.  /395

Relacja hr. Adama Gurowskiego na temat okoliczności zawiązania spisku koronacyjnego i planów carobójstwa oraz zamiaru wywołania powstania podczas koronacji Mikołaja I na króla Polski, w maju 1829 r., przekazana przez szefa III Oddziału Własnej JMC Kancelarii hr. Aleksandra Benckendorffa władzom pruskim, w odpowiedzi na wyjaśnienia hr. Tytusa Działyńskiego, Psków, 31 marca 1840 r.  /396

Relacja hr. Adama Gurowskiego na temat spisku koronacyjnego, zawarta w ejgo niewydanym traktacie historyczno-politycznym poświęconym konfliktowi Polski i Rosji: "Dix chapitre sur la Pologne...", [Stany Zjednoczone, druga połowa lat pięćdziesiątych XIX w.]  /400

Poglą Stanisława Barzykowskiego na temat spisku koronacyjnego, dowodzący nieistnienia planów carobójstwa, [połowa XIX w.]  /407

Wspomnienia gen. Ludwika Bystrzonowkiego o spisku koronacyjnym oraz o podjętej w jego imieniu misji nawiązania kontaktów z byłymi działaczami Towarzystwa Patriotycznego w Galicji oraz z władzami austriackimi w Galicji, [druga połowa XIX w.]  /411

Relacja Piotra Wysockiego na temat okoliczności spisku koronacyjnego i planu zamachu na cara Mikołaja I, przekazana podczas zesłania na Syberii Henrykowi Golejewskiemu i zapisana w jego pamiętniku, [druga połowa XIX w., lata siedemdziesiąte-osiemdziesiąte]  /413

Indeks osobowy  /419