Taniec w Polsce średniowiecznej. Świadectwo źródeł pisanych

Autorka: Sylwia Konarska-Zimnicka

Rok wydania: 2009

Ilość stron: 240

Oprawa: miękka

Format: 16,0 cm x 23,0 cm

Stan bardzo dobry minus

Taniec to forma rozrywki, wyrażania uczuć, a czasem gra pełna erotyzmu – tak zaczyna się zdawać by się mogło kolejna podobna książka o zjawisku typowym dla każdej epoki, kultury, każdej szerokości geograficznej. Autorka proponuje jednak spojrzenie na temat z nowej perspektywy. Śledzić mamy tu okazję taniec w czasie, kiedy gest dla współczesnych miał zdecydowanie większą siłę wyrazu niż to, co spisane. Poznamy: jej definicję zabawy i tańca, etapy i formy jego rozwoju, środowisko z tańcem związane – jego zróżnicowanie ze względu na czas, miejsce, grupę społeczną oraz stanowisko Kościoła wobec omawianego zagadnienia. Zimnicka-Konarska sięgnęła do kronik (polskich, ruskich, czeskich oraz niemieckich) i roczników oraz żywotów świętych; ale też do rachunków dworu królewskiego, rachunków dworów ówczesnych możnych i rachunków miejskich, kodeksów dyplomatycznych; źródeł normatywnych – statutów Kazimierza Wielkiego, mających przeciwdziałać zbytkowi mieszczan, uchwał soborów powszechnych i statutów synodalnych, prowincjalnych i diecezjalnych. Zasadniczą bazą dla jej bardzo interesujących dociekań okazały się pisma o charakterze pastoralnym (kazania, traktaty). Analizie poddała również utwory literackie z XV i XVI w.: utwory wierszowane będące dziełem żaków i wagantów, pieśni goliardowskie, tzw. cantilenae inhonestae, ale także dzieła tak znanych twórców, jak Mikołaj Rej czy Jan Kochanowski. Uzupełnieniem opracowania jest wyjątkowo bogate zestawienie literatury przedmiotu polskiej i zagranicznej. Książka ma szanse zająć naprawdę istotne miejsce wśród literatury historycznej, etnograficznej, antropologicznej oraz etnologicznej. Publikacja wydana wspólnie z Kieleckim Towarzystwem Naukowym.

Spis treści:

Wstęp  /7

Rozdział 1. Zabawa a taniec w rozwoju dziejowym  /21

1.1. Zabawa  /21

1.2. Taniec  /32

Rozdział 2. Ludzie zabawy  /47

2.1. Waganci  /51

2.2. Aktorzy - komedianci i śpiewacy  /61

2.3. Muzykanci  /79

2.4. Tancerze  /91

Rozdział 3. Taniec w Polsce średniowiecznej  /95

3.1. Taniec a czas  /96

• Taniec podczas uroczystości świeckich  /97
• Taniec a uroczystości rodzinne  /100
• Taniec obrzędowy  /107

3.2. Taniec a miejsce  /122

• Taniec pod gołym niebem  /122
• Taniec w miejscach uświęconych  /125
• Taniec w karczmie  /129
• Taniec dworski  /137

Rozdział 4. Stosunek Kościoła do tańca w wiekach średnich  /143

4.1. Taniec a festiwal próżności  /145

4.2. Taniec a aktor i widowiska  /155

4.3. Taniec a rozpusta  /164

4.4. Taniec a obowiązki (wzorzec) dobrego chrześcijanina  /172

4.5. Taniec a męka Chrystusa  /181

4.6. Przyzwolenie dla tańca  /187

Zakończenie /191

Bibliografia  /195