Tadeusz Klimczyk Grand Fleet 1914–1919 Tom 1

Autor: Tadeusz Klimczyk

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 566, 37 map, 240 zdjęć

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria Morska

Brytyjsko-niemiecki wyścig zbrojeń z okresu poprzedzającego wybuch pierwszej wojny światowej oraz działania i starcia obu flot na Morzu Północnym to ikoniczne tematy literatury wojennomorskiej.

Intensywny wyścig zbrojeń morskich odbywał się w warunkach szybkiego rozwoju techniki okrętowej, nowych rodzajów napędu i systemów kierowania ogniem. W sierpniu 1914 r. Royal Navy zdecydowała się na niezwykły krok, odsyłając 80% swoich głównych morskich sił do Scapa Flow na odległy, słabo zaludniony i pozbawiony komunikacji ze stałym lądem archipelag Orkadów. Stamtąd, w warunkach będącej jeszcze w powijakach komunikacji radiowej, bez jakiegokolwiek zaplecza stoczniowego, warsztatowego czy socjalnego, flota nazwana nieco pompatycznie Grand Fleet miała zabezpieczyć brytyjskie panowanie na Morzu Północnym i blokadę wilhelmińskich Niemiec.

Tadeusz Klimczyk, autor wielu publikacji o flocie brytyjskiej i pancernikach, kreśli w tej książce obraz strategii i systemu działań wojennomorskich, które Brytyjczycy przyjęli w 1914 r. i których przez następne pięć lat się trzymali i je rozwijali. Ten szeroki plan jest punktem wyjścia do opisu wcielenia w życie teoretycznych założeń, czyli działań Grand Fleet i Hochseeflotte, obejmującego w pierwszym tomie okres do stycznia 1915 r.

Tom jest ilustrowany ponad 240 zdjęciami oraz 37 mapami i szkicami.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Od Autora  /5

Wstęp  /18

Relacje brytyjsko-niemieckie w latach poprzedzających I wojnę światową  /21

• Kryzys finansowy i reorganizacja Royal Navy  /24
• Reaktywacja Home Fleet /32
• Pierwsze koncepcje strategiczne Royal Navy na wypadek wojny z Niemcami  /40
• Komisja kmdr. Ballarda i powstanie pierwszego planu wojny z Niemcami  /44
• Kształtowanie się brytyjskiej strategii i planów wojennych w latach 1908-1914 - defensywny plan wojny z Niemcami  /52
• Problem bazy Royal Navy na wschodnim wybrzeżu /63
• Porównanie floty brytyjskiej i niemieckiej  /70
• Okręty liniowe  /71
• Krążowniki  /86
• Niszczyciele /102
• Przedwojenne koncepcje strategii i taktyki flot a rozwój systemów kierowania ogniem /109
• Dowodzenie, środki łączności i dostęp do niemieckich technik szyfrowania  /127
• Hochseeflotte - wielka mistyfikaca?  /143
• Kanał Cesarza Wilhelma i regaty Kieler Woche w czerwcu 1914 r. /153
• Letnie manewry Hochseeflotte w 1914 r.  /157
• Hochseeflotte i jej bazy w przededniu wybuchu wojny z Wielką Brytanią /161

Pierwsze tygodnie wojny  /172

• Mobilizacja Home Fleet w lipcu 1914 r. /172
• Struktura organizacyjna Royal Navy oraz jednostki taktyczne bezpośredniej obrony Wysp Brytyjskich /182
• Sformowanie Grand  Fleet i jej pierwsze dni wojny  /184
• Przejęcie przez Royal Navy okrętów liniowych budowanych dla innych państw  /196 
• Powstanie sztabu Grand Fleet /202
• Taktyka Grand Fleet i General BattleFleet Orders /204
• Kontrowersje wokół amunicji Grand Fleet  /213
• Pierwszy patrol Grand Fleet 4 - 7 VIII 1914 r.  /218
• Sytuacja we flocie niemieckiej w przededniu wybuchu wojny  /225
• Drugi patrol Grand Fleet i pierwszy wypad niemieckich u-bootów  /228
• Dołączenie kolejnych okrętów liniowych do Grand Fleet /231
• Zatopienie U 13 i U 15  /232
• Decyzja o przebazowaniu pancerników Grand Fleet do Loch Ewe /234
• Grand Fleet w osłonie przeprawy British Expeditionary Force /237

Harwich Force i Cruiser Force K  /248

• Powstanie Harwich Force   /248
• Patrol okrętów podwodnych E6 i E8 w rejon Helgolandu/ 251
• Zatopienie Konigin Luise i Amphiona /252
• Powstanie Cruiser Force K i 2. eskadry krążowników liniowych  /262

Pierwsza bitwapod Helgolandem  /269

• Plan bitwy  /269
• Przygotowania do akcji i zmianajej planów  /278
• Początek bitwy  /284
• Pojedynek Arethusy z Frauenlobem  /289
• Wejście do akcji 1. eskadry krążowników komandora Goodenougha i zatopienie V 187  /290
• Koniec pierwszej fazy bitwy  /295
• Druga faza bitwy - pojawienie się krążowników Strassburg i Mainz  /296
• Wkroczenie do akci krążowników liniowych. Zatopienie Coln i Ariadne... /306
• Odwrót Royal Navy  /312
• Skutki i doświadczenia pierwszej bitwy pod Helgolandem /315

Grand Fleet pod presją zagrożenia podwodnego i inwazyjnego  /324

• Nowe dyspozycje adm. Jellicoe w związku z polem minowym u wejścia do Humber  /324
• Grand Fleet pod presją zagrożenia podwodnego i "pierwsza bitwa pod Scapa"  /325
• Atak u-bootów na Firth od Forth i zatopienie krążownika Pathfinder  /328
• Drugi rajd pod Helgoland 10 września  /329
• Konferencja 17 września w Loch Ewe  /332
• Zagon Grand Fleet w dniach 18-21 września  /337
• Konsekwencje zatopienia trzech brytyjskich krążowników pancernych przez U 9 oraz niemieckiego krążownika Hela przez E9  /338
• Pierwsza próba ofensywnej akcji niemieckich krążowników liniowych  /339
• Przejście konwoju kanadyjskiego 3 - 14 października  /341
• Pierwsze problemy eksploatacyjne okrętów liniowych  /344
• Zatopienie krążownika Hawke 15 X 1914 r.  /345
• Druga "bitwa pod Scapa Flow" i wycofanie Grand Fleet z Morza Północnego  /347
• "Bitwa pod Jemimaville"  /351
• Zatopienie pancernika Audacious 27 X 1914 r.  /352
• Zmiany w Admiralicji  /360
• Zmiana taktyki Grand Fleet - list Jellicoe do pierwszego lorda morskiego z 30 października /361
• Odesłanie 3. eskadry do Floty Kanału /306
• Porażka eskadry kontradm. Cradocka pod Coronelem i oddelegowanie Invincible i Inflexible na Atlantyk Południowy  /367
• Rajd niemieckich krążowników liniowych naYarmouth 3 XI 1914 r.  /370
• Panika inwazyjna w Royal Navy  /372
• Grand Fleet wraca do Scapa Flow /374
• Zagon Grand Fleet pod Helgoland 24 listopada  /375
• Wdarcie się U 18 do Scapa Flow  /376
• Zatrzymanie Grand Fleet w bazie przez sztormy  /380
• Powstanie nowej 1. ekadry krążowników /380
• Przebazowanie 1/ flotylli niszczycieli do Rosyth  /381
• Eskadra fałszywych okrętów liniowych  /381

Rajd na Scarborough, Whibty i Hartlepool  /392

• Niemieckie planowanie rajdu  /392
• Plan Grand Fleet wciągnięcia niemieckiego zespołu w zasadzkę  /393
• Wyście czterech zespołów w morze /399
• Pierwsze starcie  /404
• Wycofanie się Hochseeflotte do bazy  /407
• Nocne zamieszanie  /409
• Bombardowanie Hartlepool, Scarborough i Whitby  /412
• Polowanie na Hippera  /421
• Działania 1. grupy rozpoznawczej  /436
• Reperkusje niemieckiego rajsu na wybrzeże Yorkshire  /437
• Bożonarodzeniowy patrol i ćwiczenia artyleryjskie Grand Fleet  /449

Zimowe roszady w Grand Fleet  /452

• Osłona rajdu wodnopłatowców na Cuxhaven  /452
• Dołączenie Indomitable do 1. eskadry krążowników liniowych oraz zderzenie pancerników Monarch i Conqueror 27 XII 1914 r.  /453
• Nowa 2. eskadra krążowników liniowych, wzmocnienia Grand Fleet, powroty krążowników liniowych  /460
• Nowe szybkie pancerniki typu Queen Elizabeth  /460
• Styczniowy zastój w operacjach Grand Fleet. Wymiany załóg i szkolenia marynarzy  /463

Bitwa na Dogger Bank  /467

• Geneza niemieckiego zagonu na Dogger Bank  /467
• Zastawienie pułapki przez Royal Navy /479
• Pierwsza faza bitwy  /482
• Fatalne trafienie w Seydlitzza  /493
• Kłopoty Liona i Bluchera  /498
• Zatopienie Bluchera /508
• Ostatnia faza bitwy w oczach strony niemieckiej  /512
• Odwrót Royal Navy i epopea Liona  /515
• Bitwa na Dogger Bank. Pobitewne wnioski i konsekwencje  /520

Bibliografia  /540

Indeks nazwisk  /544

Indeks nazw geograficznych  /549

Indeks jednostek pływających i sterowców  /556

• Wielka Brytania  /556
• Niemcy  /563
• Inne kraje  /565