Tabu w polskiej bajce ludowej. Studium folklorystyczne

Autorka: Violetta Wróblewska

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 386

Okładka: miękka

Format: 14,8 cm x 21,0 cm

Monografia Violetty Wróblewskiej (...) jest wyczerpującym opracowaniem zagadnienia tabu w polskiej kulturze ludowej. Autorka przestudiowała niezwykle bogatą literaturę przedmiotu zarówno polską, jak i obcojęzyczną. Dotarła też do bardzo wielu źródeł  z dziedziny etnografii, folklorystyki i etnolingwistyki. Omówiła w swej rozprawie różne rodzaje tabu, rozpoznane i opisane przez badaczy na całym świecie. Zajęła się więc tabu językowym, żywieniowym, seksualnym i tabu śmierci. Jako materiał do swych analiz wybrała jeden gatunek folkloru - bajkę. Imponująca jest liczba źródeł, do których dotarła w poszukiwaniu przykładów na występowanie zjawiska tabu w polskich bajkach ludowych

(z recenzji wydawniczej)

Spis treści:

Wykaz skrótów /9

Wprowadzenie / 11

Rozdział 1. Tabu chłopskie - tabu bajkowe, czyli zmysły pod kontrolą /49

Sensualność a tradycyjna kultura chłopska / 52

Zmysły w codziennym życiu chłopstwa  /58

Zmysły i tabu w kulturze ludowej /67

Tabu a bajka ludowa /74

Rozdział 2. Tabu językowe, czyli słowo i milczenie w bajce ludowej  /83

Tabu językowe w kulturze ludowej  /83

Magia słowa a tabu w bajce ludowej /98

Naruszanie tabu językowego przez człowieka  /109

Tabu językowe a przedstawiciele sacrum  /125

Tabu i magia milczenia /128

Rozdział 3. Zakazane pokarmy i napoje, czyli bajkowe tabu żywieniowe  /139

Tabu żywieniowie w tradycji chłopskiej  /139

Zakazy żywieniowe w folklorze  /147

Konsumpcja zakazanych potraw i napojów w bajkach  /151

Niegodne traktowanie pokarmów /163

Skutki łamania zakazów żywieniowych  /167

Magiczne potrawy i napoje  /174

Ludzkie mięso jako tabu  /185

Rozdział 4. Chłopska miłość, czyli tabu seksualne w bajkach ludowych  /203

Tabu seksualne w kulturze ludowej  /203

Miłość i pożądanie /211

Przyrodzenie w ludowej fizjonomice a tabu /221

Seksualność i tabu w bajkach ludowych  /228

Kontakty seksualne  /233

Zakazane związki  /242

Kazirodztwo  /253

Włosy i narządy płciowe  /262

Rozdział 5. Martwe ciała i dusze, czyli bajki ludowe wobec tabu śmierci / 291

Śmierć i tabu w tradycji ludowej  /297

Nagła śmierć w bajkach ludowych  /306

Martwe ciało i jego części w praktykach magicznych /315

Ciała demoniczne - zmarli wracają na ziemię  /318

Dusze wśród ludzi  /333

Tabu śmierci i ograniczenia czasowo-przestrzenne /336

Zakończenie /343

Bibliografia /351

Nota bibliograficzna /373

Indeks nazwisk  /375

Summary  /385