Sztuki piękne w Portugalii oczami Atanazego Hrabiego Raczyńskiego. O początkach badań nad portugalską historią sztuki ...

Autorka: Dorota Molińska

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 346

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Książka analizuje pisarską spuściznę Raczyńskiego pod kątem jej fundamentalnego znaczenia dla badań nad portugalskim dziedzictwem oraz umieszcza ją w kontekście przemian zachodzących w piśmiennictwie artystycznym w okresie kształtowania się historii sztuki jako akademickiej dziedziny nauki.

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

Podziękowania  /21

Rozdział I. O Listach z Portugalii jako kronice badawczego przedsięwzięcia – analiza formuły narracyjnej Les Arts en Portugal  /23

Zakres merytorycznej zawartości publikacji Raczyńskiego /28 

Opis skomplikowanej struktury kompozycyjnej / 35 

Forma epistolarna i jej implikacje dla interpretacji opublikowanego tekstu / 43 

„Les Arts en Portugal” jako chronologiczny zapis procesu badawczego prowadzonego przez Raczyńskiego / 53

Rozdział II. O spuściźnie piśmienniczo-artystycznej Raczyńskiego w kontekście ówczesnej niemieckiej historii sztuki /57

Pozycja Raczyńskiego w berlińskim środowisku naukowo-artystycznym / 61

Berlińska dyskusja na temat problemu muzeum, sztuki i sposobów jej badania / 68

Wykształcenie się pojęcia historii sztuki / 76 

„Les Arts en Portugal” postrzegane jako dzieło niemieckiej historii sztuki / 83 

Definiowanie formuły piśmiennictwa historyczno-artystycznego a portugalskie publikacje Raczyńskiego / 89

Rozdział III. O demistyfikacji legendy Wielkiego Vasco – badania nad portugalską szkołą malarstwa w  świetle rozwoju XIX-wiecznego koneserstwa  /99

Tradycja piśmiennictwa biograficznego i mitu wielkiego artysty /104 

Badania Raczyńskiego nad postacią Wielkiego Vasco /110 

Strategia metodologiczna studiów nad Vasco Fernandesem wobec rozwoju XIX-wiecznej metody koneserskiej /118

Podróżowanie w warsztacie badacza dziejów sztuki /126

Nowa interpretacja dorobku portugalskiej szkoły malarstwa /129

Rozdział IV. O sztuce narodowej – Raczyński wobec dziedzictwa portugalskiej architektury i rzemiosła  /137

Miejsce refleksji nad problematyką architektury i rzemiosła w portugalskich tekstach Raczyńskiego /140

Stylistyczny puryzm – kryteria oceny architektury według Raczyńskiego /145

Poszukiwanie prawdziwie portugalskiego stylu narodowego /153

Kontrowersje wokół udziału i zasług artystów zagranicznych na przykładzie dziejów budowy opactwa Santa Maria da Vitória w Batalha /161

Propozycje periodyzacji dziejów sztuki portugalskiej /169

Rozdział V. O Raczyńskim jako krytyku malarstwa – rozważania hrabiego nad spuścizną portugalskich artystów XVIII i XIX wieku  /179

Impresje na temat stanu refleksji nas portugalskim malarstwem / 182

Epoka nowoczesna i odmienność strategii jej opisu w pismach Raczyńskiego /184

Surowe osądy i dosadny język jako narządzie krytyki artystycznej /187

Dwaj wielcy rywale – Vieira Portuense i Sequeira /193

Dynamizm procesu oceny i tryumf indywidualności twórczej /202 

Postawa Raczyńskiego jako krytyka portugalskiego malarstwa / 210

Rozdział VI. O sposobach na podźwignięcie sztuk – Raczyński wobec Akademii i edukacji artystycznej w Portugalii  /217

Początki portugalskich Akademii Sztuk Pięknych w Lizbonie i Porto /223 

Relacja z triennale Akademii Lizbońskiej z 1843 r. /231

Zalecenia hrabiego mające na celu podniesienie poziomu portugalskich sztuk pięknych /239

Raczyński jako mecenas młodych portugalskich artystów /247

Rozdział VII. O portugalskiej działalności Raczyńskiego oczami jemu współczesnych – historia recepcji „Les Arts en Portugal” w perspektywie portugalskiego środowiska historyczno-artystycznego XIX w. /255

Portugalskie środowisko naukowo-artystyczne w pierwszej połowie XIX w. / 259 

Autorytet i bluźnierca – Raczyński w okresie poprzedzającym ukazanie się jego publikacji /266

Komentarze i recenzje – krytyczny odbiór publikacji hrabiego / 276

Kontrowersje wokół portugalskiej szkoły malarstwa – recepcja badań Raczyńskiego /284 

Joaquim de Vasconcelos i portugalski mit Atanazego Raczyńskiego /295

Podsumowanie  /313 

The Fine Arts in Portugal in the eyes of count Atanazy Raczyński. On the beginnings of the research on Portuguese history of art and their international context  /319

Spis ilustracji   /327

Bibliografia  /331