Szczekociny w powstaniu styczniowym. Ludzie, zdarzenia, miejsca pamięci

Autor: Andrzej Orliński

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 304

Okładka: twarda

Format: 15,8 cm x 23,5 cm

[...] Trudno obecnie oceniać, jaki poziom wiedzy politycznej reprezentowali nasi szczekocińscy przodkowie skupieni głównie na pracy i trosce o byt swoich rodzin. Czy wiedzieli o poczynaniach Komisji Rządowej ówczesnego rządu Królestwa Polskiego, kierowanej przez Aleksandra Wielopolskiego? Czy słyszeli o działalności patriotów w ugrupowaniach narodowych Białych i Czerwonych? Czy popierali Organizację Narodową Białych przeciwną otwartej walce, a może kierowany przez Jarosława Dąbrowskiego Komitet Centralny Narodowy opowiadający się za podjęciem walki zbrojnej? Czy zatem, w drugiej połowie 1862 roku cały kraj pokrył się gęstą siecią placówek tajnej powstańczej organizacji narodowej, również w  Szczekocinach taka komórka powstała?

Z pewnością w drugiej połowie stycznia 1863 roku dotarły do mieszkańców wieści: zarówno o ogłoszeniu branki do armi cesarsko-rosyjskiej, jak i dekrecie Tymczasowego Rządu Narodowego, na podstawie którego rozpoczęto pobór podatku narodowego oraz ustanowiono nowy powstańczy podział administracyjny Królestwa Polskiego.

(fragment Szczekociny w przededniu Powstania Styczniowego)

Spis treści:

Wstęp  /9

Szczekociny w przededniu Powstania Styczniowego  /11

Szczekocinianie w Powstaniu Styczniowym  /15

• Dobrzański Stanisław  /16
• Gaździcki Jakub  /19
• Humowicki Józeg  /19
• Humowicki Karol  /19
• Huszno Łukasz  /20
• Górski Hipolit  /21
• Jarmundowicz Aleksander Szymon  /22
• Kaczorowski Jan  /27
• Kopeć Andrzej  /28
• Kopeć Piotr  /29
• Krawczyński Antoni  /32
• Marcinkowski Jan  /32
• Marcinkowski Piotr  /37
• Maszczyński (imię nieznane)  /42
• Mrożek Marcin  /43
• Nowacki Jan  /43
• Osetek Piotr  /46
• Pasierbiński Paulin  /49
• Pasierbiński Stanisław  /49
• Pasierbiński Teofil  /50
• Sędziejowski Franciszek  /52
• Staszewski Feliks  /53
• Trawiński Jan Mikołaj  /53
• Wesołowski (imię nieznane)  /55
• Wilkoszewski Marcin Leon Walenty  /55
• Wydrzyński Jakub  /56

Wydarzenia w Szczekocinach i okolicy  /59

• Biwy i potyczki z udziałem szczekocinian  /59
• Powstańcze pochówki na Starym Cmentarzu w Szczekocinach  /61
• Napad na kasę miejską  /65
• Napad na Skład Solny w Szczekocinach  /66
• Działalność lazaretu w Szczekocinach  /66
• Wyrok na zdrajcy  /67
• Dyslokacje wojsk w rejonie szczekocińskim  /68
• Pogrzeb Walerego Nowickiego  /69
• Zgon powstańca w Przyłęku  /70
• Bitwa pod Sprową 4 grudnia 1863 roku  /71
• Szczekocińscy niby powstańcy  /74
• Pozorowany atak Krzywdy-Rzewuskiego na Szczekociny  /75
• Ukaranie włościan z Nakła  /76
• Z pamiętnika Edwarda Kleberta  /76
• Ze wspomnień księdza Paska z Rokitna  /79
• Uwięzienie Adolfa Dygasińskiego  /81

Pamiątki powstańcze na terenie miasta i gminy Szczekociny  /83

• Pomnik Uczestników Powstania 1863-1864 na Starym Cmentarzu w Szczekocinach  /83
• Pomnik - mogiła w Goleniowach  /84
• Zapisy metrykalne w księgach parafialnych  /86
• Orzeł ze sztandaru powstańczego  /88
• Mogiły Piotra Marcinkowskiego i Paulina Pasierbińskiego  /88
• "Biały front" Pawła Jasienicy  /90

Szczekociny po Powstaniu Styczniowym  /93

Zakończenie  /97

Indeks nazwisk  /99

Indeks miejscowości  /101

Bibliografia  /103