Symeon Lehacy. Zapiski podróżne w tłumaczeniu z języka ormiańskiego i w opracowaniu Hripsime Maikonyan

Autor: Symeon Lehacy

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 450

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

 

Symeon Mardyrosowicz Lehacy był jednym z wybitniejszych przedstawicieli elity intelektualnej polskich Ormian XVII wieku. Był klerykiem, kopistą, pisarzem i podróżnikiem. Zwiedził wiele krajów i pozostawił po sobie cenne Zapiski podróżne. Z tych względów często nazywany jest w historiografii „ormiańskim Marco Polo”. Pisał dużo – zazwyczaj dla zarobku – jako kopista. Jednak dzięki notatkom z podróży i kolofonom zamieszczanym w przepisywanych przez siebie dziełach pozostawił dla potomnych wiele cennych informacji z historii swojej epoki. Dzieła Symeona są wartościowe z wielu powodów. Historyka zainteresuje wartość historyczna jego dzieła, filologa – walory językowe, etnografa – zwyczaje i obyczaje różnych ludów i narodów, historyka sztuki – opis budowli sakralnych i budynków użyteczności publicznej. Dzieła tego twórcy są zatem ważnym źródłem informacji do badań historycznych, etnograficznych, religioznawczych, literackich i architektonicznych

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz skrótów   /11

Wstęp  

Symeon Lehacy - życie i twórczość  /13

Autor  /14

Migracje Ormian do Zamościa   /14

Symeon z Zamościu   /16

Symeon we Lwowie   /20

Dziesięcioletnia pielgrzymka Symeona  /26

Powrót do Lwowa   /33

Powrót do Zamościa   /35

Przeprowadzka do Lwowa  /37

Twórczość   /42

Zapiski podróżne, ich historyczna wartość  /45

Opis rękopisu   /48

Losy rękopisu   /49

Edycje dzieła   /51

Tłumaczenie

1. Wprowadzenie  /57

2. Podróż ze Lwowa do Konstantynopola   /59

3. Opis Konstantynopola   /65

Hagia Sophia  /67

Aslan-chana (Menażeria)   /70

At-Mejdan (Hipodrom)   /71

Pałac sułtana   /71

Plan (Mejdan)   /72

Czemzachana (Stary Patriarchat)    /73

Diwan-chana   /73

Nowy Bezestan  /74

Jasyr Bazar   /75

Stary Bezestan  /77

Sulu Manastyr (Sulu Manastir)   /77

Awrat Bazar   /78

Tawuk-chan  /79

Balat   /80

Galata   /81

Ludność i założenie miasta   /82

Instytucje charytatywne  /83

Mosty   /84

Modlitwy i posty muzułmanów   /84

Opieka nad zwierzętami    /85

Wielkość miasta   /85

Religia muzułmańska  /86

Procesja sułtana   /86

4. Podróż wzdłuż wybrzeży Morza Marmara i Morza Egejskiego   /89

5. Podróż z Konstantynopola do Wenecji   /99

6. Wenecja   /109

San Marco   /110

Dzwonnica  /112

Pałac króla   112

Wieża zegarowa   /114

Klasztory i kościoły   /115

O osobliwościach miasta   /117

Arsenał (zbrojownia)   /118

Spis ludności   /119

Klasztor żeński   /120

Fabryka szkła w Murano   /120

Sklepy   /121

Obraz Świętej Bogurodzicy  /121

Rialto   /122

Port   /122

Kwestie polityczne   /123

7. W państwie papieża  /127

8. Rzym   /137

Bazylika św. Piotra   /142

Szpitale  /144

Santissima Trinita   /148

Kapucyni   /148

Trapiści   /149

Różne inne zakony   /149

Porządki prawne   /150

Na cześć Franków  /152

Jezuici   /153

San Giovanni   /154

Santa [Maria] Maggiore   /155

Kościół pw. Narodzenia Pańskiego   /157

San Paolo   /158

San Paolo alle Tre Fontane   /160

Basilica di San Loenzo fuori le mura   /161

Santa Croce in Gerusalemme   /162

Domine Quo Vadis   /163

San Giuseppe dei Falengani   /164

San Urbano   /165

Panteon  /166

Colosseum lub Amfiteatr Flawiuszów   /167

Fontanny i baseny   /169

Procesja papieża do bazyliki św. Piotra w dzień Bożego Narodzenia   /170

Szkoły   /174

Dobre uczynki papieża   /175

Kardynałowie   /180

Monte Cavallo - letnia rezydencja papieża   /181

Ogród papieża   /185

Ogród wielkiego kardynała  /185

O niesamowitych rzeczach   /186

Zapustny karnawał   /186

Ceremonie w Wielkim Poście   /189

Uroczystości wielkanocne   /192

Dary króla Hiszpanii   /194

O Żydach   /195

Florencja   /198

Flota księcia Malty   /199

9. Pielgrzymka do Muszu   /203

Święto Wniebowstąpienia Pańskiego w Wenecji   /203

Lament na śmierć najstarszej mej siostry Dżuhar   /204

Wrogość między Grekami a Ormianami   /206

Guzelhisar   /207

Amaja   /210

Tokat   /211

Sebastia   /212

Malatya   /214

Charberd   /215

Ucisk   /217

Palu   /218

Sułtan Surp Garabed w Muszu   /221

10. Powrót do Konstantynopola   /225

Cowk-Arhgini (Ergani)   /225

Czciciele Słońca   /230

11. Pielgrzymka do Jerozolimy   /233

Przygotowania   /233

Wyjazd   /233

Aleksandria   /233

Podróż do Aleksandrii z Kairu   /237

Egipt (Kair)  /239

Koptowie   /240

Fellahowie /241

Woda miejska   /242

Hodża Ibrahim-szach   /243

Chan-el-Chalil, Chnaj  /244

Produkty rolne, choroby  /246

Obyczaje i życie fellachów   /247

At-Bazar  /248

Eski Kair   /250

Mataria   /251

Klasztory   /252

Palmy, podatki   /253

Uroczyste posyłanie darów do Mekki   /254

Uroczystości z okazji zmiany muhtasiba   /257

Uroczystości na cześć wylewu wód Nilu   /257

Położenie fellachów   /258

Podróż z Kairu do Jerozolimy   /259

Przebiegłość Arabów   /263

Grób proroka Samuela   /264

12. Jerozolima   /265

Przyjazd   /265

Surp Hagop (św. Jakub)   /266

Zwiedzanie miejsc świętych   /268

Bazylika Grobu Świętego   /270

Golgota, Getsemani   /272

Góra Oliwna   /273

Przyroda kraju   /274

Ludność   /275

Wizyta nad rzeką Jordan  /276

Betlejem   /278

Przyjaźń między Frankami i Ormianami   /279

Obchody Niedzieli Palmowej   /280

Uroczystości podczas Wielkiego Tygodnia   /280

Trudne położenie chrześcijan  /282

Patriarcha Dawid. Przyczyna długów   /283

Długi patriarchatu   /285

Zbiórka ofiar   /286

Wybór patriarchy Krikora (Grzegorza) /  /287

O budowach barondera   /288

O surowym życiu barondera   /289

Zajęcie kościoła Wniebowstąpienia Pańskiego  /291

Dar króla Abisynii - święte Światło   /291

Lampa Oświeciciela   /292

Wyjazd   /299

Asceci w [klasztorze] Surp Hagop   /301

13. Podróż z Jerozolimy do Aleppo   /305

Połowiczni [chrześcijanie]   /305

Postoje na drodze  /306

Damaszek  /310

Aleppo  /315

14. Marsz - Cezarea - Ankara - Stambuł - Lwów  /321

Cezarea    /322

Surp Garabed   /325

Ankara   /327

15. Opis miasta Lwowa  /331

Przyjazd   /331

Miejscowe instytucje narodowe   /332

Mieszkańcy   /334

Kościoły i duchowni   /335

Obyczaje i dobroczynność Ormian   /337

Opis miasta   /339

Język ormiański, ludzie z Ani   /340

Mieszkańcy miasta   /342

Ormianie o polskich miastach   /342

16. Autobiografia Symeona  /345

Małżeństwo  /345

Symeon z Zamościu (1620-1624)   /346

Epidemia dżumy we Lwowie   /348

Pożar we Lwowie (1623)   /349

Przeprowadzka Symeona do Lwowa w 1624 roku   /349

17. Pochód Sułtana Osmana na Polskę   /351

Władysław wychodzi na wroga  /355

18. Roczniki za lata 1623-1633   /361

Śmierć króla Zygmunta. Wstąpienie na tron Władysława    /362

Wojna Moskwy z Polską  (1623 rok)   /362

Pochód Abazy paszy na Polskę   /364

Napad sułtana Murada na Polskę   /366

Najazd króla Władysława na Szwecję   /367

Powódź 1635 roku   /367

Pochód sułtana Murada na Persję (1635 rok)   /367

Surgun 1635 roku  /368

Czarownice  /369

Pożar Jarosławia   /369

Epidemia dżumy   /370

Najazdy Tatarów   /371

Katolikos Melkiset w Polsc w 1626 roku   /372

Dodatki

Dodatek I. Historia Nigola   /375

Dodatek II. Pamiętne wydarzenia 1635 roku  /407

Mapy podróży Symeona Lehacego   /417

Bibliografia   /423

Źródła rękopiśmienne   /423

 Źródła drukowane   /424

Opracowania   /428

Streszczenie  /433

Summary   /437

Słownik terminów  /443

Indeks osobowy   /449

Indeks geograficzny   /467