Symbolika religijna i kościelna w herbach miast polskich do końca XX wieku

Autor: Piotr Gołdyn

Rok wydania: 2008

Liczba stron: 262

Okładka: twarda

Format: 14,0 cm x 21,0 cm

Człowiek z natury swojej jest osobą społeczną i religijną. Jego społeczność wyraża się w tworzeniu wspólnot, od rodzinnej, przez miejską, aż do państwowej. Każda z nich potrzebuje identyfikacji, choćby formalnej, która wynika z jej wyjątkowości. Dla rodziny symbolem staje się nazwisko, dla państwa — herb flaga. Miasto możemy rozpoznać dzięki ustalonemu znakowi, jakim jest herb. Człowiek jest także religijny, musi wierzyć w coś lub kogoś, a czasami komuś. Z wiary wynika jego potrzeba kultu religijnego, jednak nie jest on zdolny wyrazić wszystkiego słowami czy gestami, jest wiele rzeczy niezrozumiałych, tajemniczych, których nie może ogarnąć swoim umysłem. Dlatego też odwołuje się do znaków, które ułatwiają mu życie religijne, a przed niewtajemniczonymi zakrywają to, co mogłoby stać się dla nich przedmiotem zgorszenia lub powodem profanacji. W ten sposób rodzą się symbole religijne, które z kolei przenikają do codziennego życia, wkraczają w różne jego dziedziny. Nieuniknione stało się więc połączenie herbów z symbolami religijnymi. Widoczne jest to przede wszystkim w heraldyce miast, także polskich. Według znawców przedmiotu symbolika religijna plasuje się w ich przypadku na drugim miejscu pod względem częstotliwości występowania. Jednakże dotychczas brak było na ten temat jednolitego opracowania. Dzięki pracy Piotra Gołdyna poddane zostały analizie herby miejskie zawierające w swoich godłach treści religijne.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp  /7

I. Geneza i rozwój herbu miejskiego na ziemiach polskich  /16

1. Herby miejskie od XIV do koñca XVIII wieku  /16

2. Herby miejskie w XIX i XX wieku /22

II. Symbolika religijna w herbach miast polskich  /31

1. Sceny biblijne /31

2. Postacie biblijne  /38

A. Jezus i jego symbole  /39

B. Najświętsza Maryja Panna  /42

C. Apostołowie  /54

• św. Andrzej  /55
• św. Bartłomiej  /57
• św. Jakub  /59
• św. Jan  /62
• św. Piotr  /66
• św. Tomasz  /69

D. św. Paweł  /71

E. św. Józef  /79

F. św. Jan Chrzciciel  /80

G. św.MariaMagdalena /95

3. Święci i błogosławieni /97

św. Anna /98

św. Antoni  /99

św. Barbara /101

św. Elżbieta  /103

św. Florian   /104

św. Gabriel  /106

św. Hubert  /106

św. Jan Nepomucen  /107

św. Jerzy   /109

św. Katarzyna /115

św. Kazimierz  /120

św. Krzysztof  /122

św. Małgorzata  /123

św. Marcin  /125

św. Maternus  /128

św. Michał  /129

św. Mikołaj   /135

św. Pięciu Braci Męczenników  /137

św. Roch i Romuald /139

św. Rozalia /140

Bł. Salomea  /141

św. Stanisław  /142

św. Wacław  /146

św. Wawrzyniec  /147

Bł. Władysław /150

św.Wojciech  /151

4. Inne symbole religijne /155

A. Aniołowie  /155

B. Krzyż /158

C. Oko Opatrzności /177

D. Inne /181

III. Symbolika kościelna w herbach miast polskich  /185

Biskupi, opaci i ich atrybuty  /185

• A. Postacie biskupów i opatów  /187
• B. Infuły i pastorały  /191

2. Budowle sakralne  /205

• A. Wizerunki kościołów i klasztorów  /206

3. Inne symbole kościelne  /213

Zakończenie  /219

Wykaz skrótów /227

Bibliografia  /228

Ilustracje  /255