Symbolika łąki i pastwiska w dawnych wierzeniach

Redakcja: Joanna Jurewicz, Magdalena Kapełuś

Rok wydania: 2009

Liczba stron: 231

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 23,5 cm

Niniejszy tom powstał z materiałów przedstawionych na interdyscyplinarnej konferencji „Symbolika łąki i pastwiska w dawnych wierzeniach”. W jej trakcie próbowaliśmy uchwycić istotę złożonego pojęcia łąki-pastwiska-pola w różnych kulturach, począwszy od starożytnych Hetytów i Greków po Indie, i dalej zawróciwszy ku tradycjom słowiańskim, germańskim i skandynawskim. Podstawę badań stanowiły źródła literackie i ludowe, religijne, mitologiczne, materiały pamiętnikarskie i podręczniki, a także malarstwo świątynne i pejzażowe.

Łąka okazuje się intrygującym miejscem leżącym pomiędzy światami – światem bliskiej codzienności a obszarem dalekim, nieznanym, już nie w pełni oswojonym, ale jeszcze niezupełnie obcym. Z jednej strony służy jako źródło roślin dla ludzi i paszy dla bydła (wtedy się staje pastwiskiem), choć nawet w tej służebnej roli ujawnia się jej niejednoznaczność – zbierane na niej zioła mogą być równie życiodajne, co śmiercionośne. Z drugiej strony, na łące bytują najrozmaitsze istoty nieludzkie i dzieją się na niej rzeczy umykające kontroli zwykłego, powszedniego życia. W źródłach często przywołuje się nie tylko samą łąkę, ale cały krajobraz, którego jest ona elementem – rzekę, las, góry, a nawet pobliskie zabudowania. Gdy zatem mówi się o łące, mówi się o całym kosmosie...

Spis treści:

Wstęp  /7

Na Asfodelowych Błoniach (wyobrażenia eschatologiczne w archaicznej literaturze greckiej), Michał Bzinkowski  /9

"Ludowa łąka" (krajobraz symboliczny i praktyczne pożytki), Małgorzata Czapiga  /21

Pastwisko w wisznuickiej poezji Bengalu, Barbara Grabowska  /38

Pojęcie pastwiska (gavyuti, svasara) w Rygwedzie, Joanna Jurewicz  /48

"Gdy idziesz na łąkę, sznura za sobą nie ciągnij" (rozważania nad losem zmarłych w Anatolii hetyckiej) Magdalena Kapełuś  /61

Łąka w sarmackim imaginarium, Piotr Kowalski  /74

Obraz łąki i jej symboliczne znaczenie w bajce ludowej, Jolanta Ługowska  /101

Obraz łąki i pastwiska w literaturze zamieszczonej w podręcznikach szkolnych II połowy XIX wieku, Dorota Michułka  /116

Motyw łąki w kenningach skaldów, Jakub Morawiec  /139

Pratum spirituale Jana Moschosa a symbolika łąki-pastwiska w źródłach starochrzescijańskich, Mieczysław C. Paczkowski OFM  /148

Co trzeba wiedzieć o łąkach, pastwiskach i trawnikach, Barbara Rutkowska  /174

Ziemskie łąki i rajskie ogrody. Symbolika łąki w w Perle, XIV-wiecznym angielskim poemacie wizyjnym, Ewa Sawicka  /187

Pole Polan, Leszek P. Słupecki  /198

Średniowieczna kraina szczęśliwości? Wyobrażenia dotyczące życia doczesnego i wiecznego w wierzeniach w świetle wybranych źródeł średniowiecznych (do końca XIII w.), Agnieszka Teterycz-Puzio  /210

Epifania bóstw w scenerii łąki i pastwiska w archaicznej poezji greckiej, Karol Zieliński  /219