Świadkowie historii? Średniowiecze w dziejopisarstwie Europy Środkowej dawniej i dziś

Redakcja: Wojciech Iwańczak

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 328

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 13,0 cm x 20,0 cm

Zbiór studiów Wojciecha Iwańczaka poświęcony jest „świadkom historii”. Pojęcie to ma – według autora – dwojakie znaczenie i znajduje odbicie w układzie książki. Część pierwsza analizuje różne średniowieczne źródła i próbuje ukazać specyfikę widzenia zjawisk przez ówczesnych autorów. Materiału dla dociekań dostarczyli tacy pisarze jak Jan Długosz, Eneasz Sylwiusz Piccolomini, kroniki czeskie czasów Luksemburgów ze znakomitą „Kroniką Zbrasławską” na czele, a także pierwsza „narodowa” rymowana kronika czeska tzw. Dalimila. W osobnym szkicu autor próbuje zakreślić granice wolności twórczej pisarzy w średniowieczu.

W części drugiej tomu zebrano studia nad historiografią mediewistyczną XIX i XX w., od czeskiego „ojca narodu” Franciszka Palackiego poczynając, poprzez twórczość Josefa Macka, Franciszka Grausa, a na zmarłych niedawno Stanisławie Russockim, Stanisławie Bylinie i Jerzym Kłoczowskim kończąc. To są ci „świadkowie historii” w drugim znaczeniu, Wojciech Iwańczak stara się ukazać widzenie świata średniowiecza poprzez życie i badania wybitnych uczonych ostatnich dwóch stuleci.

Spis treści:

Wstęp   /7

Wykaz źródeł średniowiecznych

Małopolska w średniowiecznym dziejopisarstwie czeskim (2001) /13

Problematyka śląska w Historii czeskiej Eneasza Sylwiusza Piccolominiego (2009)  /32

Tradycja i nowe zjawiska w Kronice zbrasławskiej (2015)  /48

Postać Zygmunta Luksemburskiego w ujęciu Jana Długosza (2016)  /64

Morawy w ujęciu Jana Długosza (2016)  /79

Jana Długosza obraz miasta (2018)  /95

Co tzw. Dalimil sądził o Polsce i jej mieszkańcach (2018)  /109

Kilka uwag o wolności twórczej pisarzy w średniowieczu (2014)  /123

Historiografia XIX–XXI w.

Kolonizacja niemiecka w Polsce – w poszukiwaniu prawdy historycznej (2000)  /141

Książęta śląscy w syntezie Franciszka Palacký’ego (2007)  /153

Między Europą i Azją. Sąsiedzi Polski w świetle mediewistyki XX w. (2008)  /166

Jerzego Kłoczowskiego studia nad dziejami dominikanów (2008)  /186

Echa śląskie w badaniach Josefa Macka (2010)  /202

Przemyślidzi w polskiej historiografii XX w. (2011)  /216

Franciszka Palacký’ego obraz Piastów (2015)  /234

Badania Stanisława Russockiego nad zgromadzeniami Europy Środkowej w średniowieczu (2016)  /246

František Graus (1921–1989) (2011)  /256

Josef Macek (1922–1991) (2011)  /272

Stanisław Bylina (1936–2017) (2018)  /288

Zusammenfasung  /303

Indeks osobowy  /311