Świadek dziejów narodu. Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867-1951) w dokumentach archiwalnych. Tom II. Działalność organizacyjno..

Redakcja: Anna Czocher, Łucja Marek

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 650

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Świadek Dziejów Narodu Kardynał Adam Stefan Sapieha (1867-1951) w dokumentach archiwalnych to licząca pięć tomów publikacja, zawierająca łącznie 553 teksty źródłowe. To próba przypomnienia Księcia Niezłomnego, Wielkiego Jałmużnika oraz pierwszego metropolity krakowskiego, którego geniusz i szerokie horyzonty umysłowe były niepoślednie. Adam Stefan Sapieha był hierarchą, który miał znaczący wpływ na życie religijne oraz społeczne wielu Polek i Polaków, doprowadził do odrodzenia Kościoła krakowskiego, otoczył opieką kleryka Karola Wojtyłę w “ciemną noc okupacji”, udzielił mu święceń kapłańskich i wysłał na studia do Rzymu…

Edytowane dokumenty powstawały w latach 1888-1967, a więc w znacznej rozpiętości czasowej, w której zmieniały się np. zasady pisowni, interpunkcji, używania dużych liter czy sposobu zapisywania tytułów grzecznościowych.

Z kart archiwalnych wyłania się postać hierarchy stopniowo “dojrzewającego” do później nałożonych nań funkcji i obowiązków. Zdobywał doświadczenie duszpasterskie początkowo w parafii jazłowieckiej i we Lwowie, później u boku m.in. Piusa X, który włączył go do grona najbliższych współpracowników. Dzięki temu nawiązał liczne kontakty, które pozwalały mu na późniejszą szeroką działalność, co odnotowywano w prezentowanej edycji źródłowej. Jako krakowski ordynariusz i metropolita wywierał znaczący wpływ na życie religijne, kościelno-organizacyjne oraz polityczne. Źródła archiwalne jednoznacznie ukazują abpa Adama Stefana Sapiehę nie tylko jako duszpasterza, ale także działacza patriotycznego, charytatywnego oraz społecznika.

Dzięki analizie źródeł możemy dokonać próby ukazania osobistych cech charakteru pierwszego metropolity krakowskiego, jego duchowej sylwetki i przymiotów religijnych. Dokumenty archiwalne, zarówno te, które zostały opublikowane, jak i pozostałe, ukazują także środowisko rodzinne, w którym dorastał i kształcił się oraz arystokratyczne i kościelne, które kształtowały oraz weryfikowały jego późniejszą działalność. To także polska scena polityczna, którą tworzył i zmieniał. To świat wartości, które cenił i propagował. Dzięki zachowanym źródłom archiwalnym wszystko powyższe nie obumarło w lipcowy dzień 1951 roku, lecz nadal żyje jako dziedzictwo jednego z najwybitniejszych Polaków I połowy XX wieku.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp    /19 

Józef Marecki. Kardynał Adam Stefan Sapieha     /31 

Anna Czocher, Łucja Marek. Działalność organizacyjno-kościelna Adama Stefana Sapiehy    /55 

DOKUMENTY 

Nr 1 Memoriał ks. Adama Stefana Sapiehy o stanie seminarium duchownego we Lwowie po ustąpieniu ze stanowiska wicerektora, Lwów, październik 1901 r.    /69 

Nr 2 List ks. Adama Stefana Sapiehy do bp. Edwarda Likowskiego w sprawie języka niemieckiego w nauczaniu dzieci polskich religii w szkołach wielkopolskich z prośbą o wyjaśnienie sytuacji prawnej i faktycznej, Rzym, 13 listopada 1906 r.    /79

Nr 3 Uwagi ks. Adama Stefana Sapiehy o encyklice przeciw modernizmowi, Rzym, ok. 1907/1908 r.   /82

Nr 4 List od abp. Andrzeja Szeptyckiego z gratulacjami dla ks. Adama Stefana Sapiehy z powodu nominacji na biskupstwo krakowskie, Lwów, 25 listopada 1911 r.    /85

Nr 5 Dekret bp. Adama Stefana Sapiehy powołujący bp. Anatola Nowaka na wikariusza generalnego diecezji krakowskiej, Kraków, 6 marca 1912 r.    /88

Nr 6 Rozporządzenie bp. Adama Stefana Sapiehy w sprawie odmawiania modlitw nakazanych i zaleconych po prywatnej Mszy św., Kraków, marzec-kwiecień 1912 r.    /94

Nr 7 Zawiadomienie w sprawie terminu jesiennej Konferencji Biskupów w Wiedniu przesłane przez kard. Leona Skrbenskiego do bp. Adama Stefana Sapiehy, Wiedeń, 2 października 1912 r.   /100

Nr 8 Wezwanie bp. Adama Stefana Sapiehy skierowane do księży w sprawie zbierania składek na budowę kościołów w diecezji krakowskiej, Kraków, 31 marca 1913 r.   /102

Nr 9 List bp. Adama Stefana Sapiehy do nuncjusza apostolskiego w Austrii bp. Raffaelego Scapinellego di Léguigno z zebrania biskupów polskich i ruskich we Lwowie w sprawie projektu reformy wyborczej do Sejmu Krajowego, Lwów, 13 kwietnia 1913 r.    /105

Nr 10 Wezwanie bp. Adama Stefana Sapiehy skierowane do kapłanów w sprawie datków na budowę pomnika kard. Jana Puzyny, Kraków, 8 września 1913 r.   /109

Nr 11 Rozporządzenie bp. Adama Stefana Sapiehy skierowane do kapłanów w sprawie nabożeństw przebłagalnych w związku z wybuchem pierwszej wojny światowej, Kraków, 4 sierpnia 1914 r.    /112

Nr 12 Protokół skierowany do bp. Adama Stefana Sapiehy z konferencji proboszczów Krakowa w sprawie ujednolicenia zasad postępowania oraz korekty granic parafii, Kraków, ok. 1914/1915 r.   /116

Nr 13 List Kazimierza Chłapowskiego i grupy wpływowych katolików z Poznania do bp. Adama Stefana Sapiehy z prośbą o interwencję w Stolicy Apostolskiej w sprawie obsady biskupstwa po śmierciabp. Edwarda Likowskiego, Poznań, 25 lutego 1915 r.    /121

Nr 14 List rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Kazimierza Kostaneckiego do bp. Adama Stefana Sapiehy z podziękowaniem za opiekę nad Wydziałem Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 9 marca 1915 r.     /128

Nr 15 List bp. Emmericha Bjelika do bp. Adama Stefana Sapiehy w sprawie zwolnienia ze służby wojskowej kandydatów do stanu duchownego z biskupiego konwiktu, Wiedeń, 26 stycznia 1917 r.  /130

Nr 16 List bp. Adama Stefana Sapiehy do Dziekanatu Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego z negatywną oceną proponowanej reorganizacji studiów teologicznych, Kraków, 2 czerwca 1919 r.    /133

Nr 17 Uwagi bp. Adama Stefana Sapiehy na temat sytuacji i organizacji duchowieństwa diecezjalnego, Kraków, 1919 r.   /135

Nr 18 List bp. Adama Stefana Sapiehy do abp. Bonaventury Cerrettiego na temat parcelacji dóbr kościelnych i reformy rolnej oraz stanowiska Mons. Achille Rattiego, Kraków, 10 lutego 1920 r.    /138

Nr 19 List bp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Henryka Przeździeckiego w sprawie zmian w granicach diecezji i nowego kościelnego podziału administracyjnego, Kraków, 30 maja 1920 r.   /143

Nr 20 List pasterski bp. Adama Stefana Sapiehy do duchowieństwa z wezwaniem do udziału i modlitwy w intencji przygotowywanego synodu diecezjalnego, Kraków, 15 maja 1922 r.    /148

Nr 21 Przemówienie powitalne wygłoszone przez bp. Adama Stefana Sapiehę w katedrze na Wawelu na rozpoczęcie synodu diecezjalnego, Kraków, 25 października 1923 r.    /153

Nr 22 List bp. Adama Stefana Sapiehy do ks. Augusta Hlonda z uwagami na tematy kościelno-organizacyjne, przesłany w odpowiedzi na zaproszenie do udziału w zjeździe katolików,27 sierpnia 1924 r.    /159

Nr 23 Wezwanie bp. Adama Stefana Sapiehy skierowane do kapłanów w sprawie poparcia i kolportażu tygodnika „Dzwon Niedzielny”, Kraków, listopad-grudzień 1924 r.   /163

Nr 24 List bp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Edmunda Dalbora z krytycznymi uwagami na temat projektu konkordatu, Kraków, 8 grudnia 1924 r.    /167

Nr 25 List bp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Anatola Nowaka w sprawie konstytucji dla kongregacji braci albertynów wraz z uwagą o konkordacie, Kraków, 13 lutego 1925 r.    /171

Nr 26 List bp. Adama Stefana Sapiehy do ks. Augusta Hlonda w sprawie bieżącej wraz ze wzmiankami na temat konkordatu i utworzenia diecezji, Kraków, 20 marca 1925 r.     ‘176

Nr 27 List bp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Augusta Łosińskiego z wezwaniem do jednolitego działania episkopatu wobec rządu w sprawie konkordatu, Kraków, 16 kwietnia 1925 r.    /178

Nr 28 Pismo bp. Adama Stefana Sapiehy do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w sprawie nominacji ks. Aleksandra Wóycickiego na profesora Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego niezgodnie z konkordatem, Kraków, 27 listopada 1925 r.    /181

Nr 29 Bulla Piusa XI powołująca bp. Adama Stefana Sapiehę na arcybiskupa metropolitę krakowskiego, Rzym, 14 grudnia 1925 r.    /184

Nr 30 List bp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Aleksandra Kakowskiego w sprawie ingerencji Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w kompetencje biskupów poprzez mianowanie profesorów teologii i prefektów niezgodnie z konkordatem, Kraków, 8 stycznia 1926 r.   /190

Nr 31 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w sprawie reorganizacji studiów teologicznych w związku z projektem umieszczenia seminariów śląskiego i częstochowskiego w Krakowie, Kraków, maj 1926 r.    /194

Nr 32 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Augusta Hlonda w związku z nominacją na arcybiskupa gnieźnieńskiego i poznańskiego oraz prymasa Polski, Kraków, 25 czerwca 1926 r.    /197

Nr 33 List bp. Adama Stefana Sapiehy do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z poparciem starań o utworzenie nowych katedr na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w związku z planami usytuowania w Krakowie seminariów diecezji śląskiej
i częstochowskiej, Kraków, lipiec 1926 r.    /199

Nr 34 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Henryka Przeździeckiego w sprawie pozyskania ogrodu przy budynku seminaryjnym w Krakowie, Kraków, 29 grudnia 1926 r.    /202

Nr 35 List abp. Adama Stefana Sapiehy do abp. Augusta Hlonda w sprawie sytuacji prawnej i materialnej Instytutu Kościelnego Polskiego w Rzymie, Kraków, 10 lutego 1927 r.   /204

Nr 36 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Henryka Przeździeckiego z relacją dotyczącą spraw poruszanych w Stolicy Apostolskiej, Rzym, 13 marca 1927 r.    /208

Nr 37 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Arkadiusza Lisieckiego w sprawie druku nowego Rytuału rzymskiego dla Kościoła w Polsce, Kraków, 2 września 1927 r.    /210

Nr 38 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Arkadiusza Lisieckiego w sprawie druku nowego Rytuału rzymskiego dla Kościoła w Polsce oraz przyjęcia do seminarium kleryka z Francji,Kraków, 9 września 1927 r.    /212

Nr 39 Zasady stosunku seminariów śląskiego i częstochowskiego do metropolity krakowskiego i seminarium krakowskiego w związku z ich umieszczeniem na terenie Krakowa, Kraków,marzec 1928 r.    /214

Nr 40 Projekt umowy pomiędzy abp. Adamem Stefanem Sapiehą a bp. Arkadiuszem Lisieckim w sprawie Śląskiego Seminarium Duchownego w Krakowie, Kraków, 12 czerwca 1928 r.    /216

Nr 41 List abp. Adama Stefana Sapiehy do abp. Augusta Hlonda na temat sytuacji w Instytucie Kościelnym Polskim w Rzymie po przejęciu opieki nad nim przez Stolicę Apostolską, Kraków,31 lipca 1928 r.    /221

Nr 42 Referat „Dzisiejsze zadania episkopatu i biskupa” wygłoszony przez abp. Adama Stefana Sapiehę podczas zjazdu biskupów w Gnieźnie, Gniezno, 18 września 1928 r.    /225

Nr 43 List metropolity lwowskiego obrządku greckokatolickiego abp. Andrzeja Szeptyckiego do abp. Adama Stefana Sapiehy w sprawie wyboru koadiutora dla archidiecezji lwowskiej obrządku greckokatolickiego, Lwów, 15 grudnia 1928 r.    /234

Nr 44 Protokół konferencji proboszczów krakowskich i przełożonych krakowskich zgromadzeń zakonnych pod przewodnictwem abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczącej tematyki kazań i nauk oraz spraw organizacyjnych w tym zakresie, Kraków, 19 grudnia 1928 r.    /237

Nr 45 Protokół konferencji biskupów obrządku łacińskiego, greckokatolickiego i ormiańskiego dotyczącej propozycji zmian w dekrecie Kongregacji Rozkrzewiania Wiary Ad Graves et diuturnas (Concordia), Lwów, 25 listopada 1929 r.    /250

Nr 46 Projekt abp. Adama Stefana Sapiehy dotyczący powołania rad diecezjalnych i parafialnych do zarządzania składkami ofiarowanymi przez wiernych, Kraków, b.d.    /260

Nr 47 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda w sprawie zmian dotyczących źródeł finansowania Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków, 14 kwietnia 1930 r.    /262

Nr 48 List abp. Adama Stefana Sapiehy do duchowieństwa archidiecezji krakowskiej w sprawie wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków, 6 listopada 1930 r.    /266

Nr 49 List abp. Adama Stefana Sapiehy do duchowieństwa archidiecezji krakowskiej w sprawie funduszu emerytalnego, Kraków, 5 lutego 1931 r.    /268

Nr 50 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Henryka Przeździeckiego w sprawie zainaugurowania prac Komisji dla Duchownych w Ogólności i w Szczególności (Commissio proclericis in genere et in specie) przygotowującej Pierwszy Polski Synod Plenarny, Kraków, 27 października 1931 r.     /274

Nr 51 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda w sprawie planów organizacji Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego w Krakowie, Kraków, 27 października1931 r.    /276

Nr 52 List kard. Augusta Hlonda do abp. Adama Stefana Sapiehy w sprawie rządowego projektu parcelacji ziemi kościelnej, Poznań, 28 listopada 1931 r.    /279

Nr 53 Protokół posiedzenia Komisji dla Duchownych w Ogólności i w Szczególności (Commissio pro clericis in genere et in specie) przygotowującej Pierwszy Polski Synod Plenarny, Kraków,12 stycznia 1932 r.    /282

Nr 54 Pismo bp. Stanisława Adamskiego do abp. Adama Stefana Sapiehy w sprawie zaopatrzenia duszpasterskiego i ewentualnej korekty granic parafii na pograniczu diecezji katowickiej i archidiecezji krakowskiej, 3 lutego 1932 r.    /297

Nr 55 Formularz listu abp. Adama Stefana Sapiehy do proboszczów archidiecezji krakowskiej w sprawie opłat na utrzymanie seminarium duchownego, Kraków, 15 października 1932 r.    /301

Nr 56 Uwagi do projektu uchwały synodalnej dotyczącej życia duchowieństwa w ramach prac Komisji dla Duchownych w Ogólności i w Szczególności (Commissio pro clericis in genere et in specie) przygotowującej Pierwszy Polski Synod Plenarny, Kraków, ok. 1932/1933 r.    /303

Nr 57 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego Wacława Jędrzejewicza w sprawie obsadzenia katedr Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 23 lipca 1934 r.   /308

Nr 58 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Augustyna Łosińskiego w sprawie przekształcenia dziennika „Głos Narodu” w pismo kościelne, Kraków, 1 grudnia 1934 r.    /310

Nr 59 Notatka abp. Adama Stefana Sapiehy z audiencji u papieża Piusa XI, Rzym, 28 marca 1935 r.   /314

Nr 60 List abp. Adama Stefana Sapiehy do kard. Augusta Hlonda w sprawie prac Komisji Ogólnej przygotowującej Pierwszy Polski Synod Plenarny, Kraków, 8 maja 1935 r.   /318

Nr 61 Uwagi abp. Adama Stefana Sapiehy do statutów Pierwszego Polskiego Synodu Plenarnego zatwierdzonych podczas Konferencji Plenarnej Episkopatu w Warszawie w dniach 4-6 maja 1935 r., Kraków, 17 czerwca 1935 r.    /321

Nr 62 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Henryka Przeździeckiego w sprawie przesłania wydrukowanych uchwał Pierwszego Polskiego Synodu Plenarnego, Kraków, 4 października 1937 r.  /326

Nr 63 Protokół posiedzenia biskupów metropolii krakowskiej w sprawie taks za posługi religijne, Kraków, 23 lutego 1938 r.    /328

Nr 64 Pierwsza przemowa abp. Adama Stefana Sapiehy podczas Synodu Archidiecezjalnego Krakowskiego przedstawiająca cel zwołania synodu, Kraków, 20 września 1938 r.    /331

Nr 65 Druga przemowa abp. Adama Stefana Sapiehy podczas Synodu Archidiecezjalnego Krakowskiego dotycząca życia kapłańskiego, Kraków, 21 września 1938 r.   /334

Nr 66 List abp. Adama Stefana Sapiehy do papieża Piusa XII z prośbą o przyjęcie rezygnacji z funkcji ordynariusza archidiecezji krakowskiej, Kraków, 25 marca 1939 r.    /339

Nr 67 Wytyczne abp. Adama Stefana Sapiehy dla duchowieństwa archidiecezji krakowskiej na wypadek wojny, Kraków, lato 1939 r.    /342

Nr 68 List administratora apostolskiego archidiecezji warszawskiej abp. Stanisława Galla do abp. Adama Stefana Sapiehy w sprawie zwołania konferencji biskupów w Generalnym Gubernatorstwie, Warszawa, 14 sierpnia 1940 r.    /344

Nr 69 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Czesława Kaczmarka w sprawie kleryków z ziem polskich włączonych do Trzeciej Rzeszy i spod okupacji sowieckiej oraz w sprawie rozwiązania stowarzyszeń w Generalnym Gubernatorstwie, Kraków, 16 sierpnia 1940 r.    /346

Nr 70 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do Urzędu Generalnego Gubernatora w sprawie ustanowienia delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do TrzeciejRzeszy w związku z odrzuceniem przez władze niemieckie kandydatury ks. Leonarda Prochownika, Kraków, 29 września 1940 r.     /350

Nr 71 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hannsa Kerrla w sprawie ustanowienia delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy w związku z odrzuceniem przez władze niemieckie kandydatury ks. Leonarda Prochownika, Kraków, 17 października 1940 r.    /355

Nr 72 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do kurii biskupiej w Kielcach w sprawie przydziału mąki na wypiek opłatków liturgicznych, Kraków, 25 października 1940 r.    /360

Nr 73 Memoriał przedstawicieli biskupów z terenu Generalnego Gubernatorstwa do władz niemieckich w sprawie zamknięcia diecezjalnych seminariów duchownych, Kraków, listopad 1940 r.   /363

Nr 74 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hannsa Kerrla z kandydaturą bp. Stanisława Rosponda na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Kraków, 20 listopada 1940 r.   /370

Nr 75 Pismo ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hannsa Kerrla do abp. Adama Stefana Sapiehy z odmową zatwierdzenia kandydata na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Berlin, 28 stycznia 1941 r.     /373

Nr 76 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hannsa Kerrla z kandydaturą ks. Faustyna Zbaniuszka na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Kraków, 25 lutego 1941 r.    /377

Nr 77 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do rządu Generalnego Gubernatorstwa z prośbą o ponowne rozważenie decyzji o zakazie przyjmowania alumnów do seminariów duchownych, Kraków, 12 lipca 1941 r.   /380

Nr 78 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Czesława Kaczmarka z zaproszeniem na spotkanie w celu wypracowania wspólnego stanowiska w sprawach związanych z funkcjonowaniem Kościoła w warunkach okupacyjnych, Kraków, 29 sierpnia 1941 r.    /383

Nr 79 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hannsa Kerrla odpierające zarzuty względem ks. Faustyna Zbaniuszka i z zamiarem wyznaczenia kolejnego kandydata na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do TrzeciejRzeszy, Kraków, 27 września 1941 r.    /385

Nr 80 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hannsa Kerrla z kandydaturą ks. Wiktora Krakora na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Kraków, 26 listopada 1941 r.    /389

Nr 81 List abp. Adama Stefana Sapiehy do sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej kard. Luigiego Maglionego z prośbą o interwencję w sprawie duszpasterstwa wśród Polaków na terenacharchidiecezji włączonych do Trzeciej Rzeszy, Kraków, 1941 r.    /392

Nr 82 Pismo ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hermanna Muhsa do abp. Adama Stefana Sapiehy z odmową zatwierdzenia ks. Wiktora Krakora na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Berlin, 24 lutego 1942 r.   /396

Nr 83 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do ministra spraw kościelnych Trzeciej Rzeszy Hermanna Muhsa odpierające zarzuty względem ks. Wiktora Krakora, kandydata na delegata biskupiego dla terenów archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Kraków, 14 marca 1942 r.    /400

Nr 84 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do kurii biskupiej w Tarnowie w sprawie zakazu przyjmowania nowych kandydatów do seminariów duchownych wydanego przez rząd Generalnego Gubernatorstwa, Kraków, 20 kwietnia 1942 r.    /403

Nr 85 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do kurii diecezjalnej w Siedlcach w sprawie wypracowania wspólnego stanowiska w związku z żądaniami podania taks za posługi duchowe kierowanymi przez rząd Generalnego Gubernatorstwa, Kraków, 21 kwietnia 1942 r.    /406

Nr 86 Brudnopis listu abp. Adama Stefana Sapiehy do nuncjusza apostolskiego w Niemczech abp. Cesarego Orseniga w sprawie uwięzienia ks. Stefana Mazanka, kanclerza kurii krakowskiej, Kraków, 27 maja 1942 r.    /408

Nr 87 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do gauleitera prowincji Górny Śląsk Fritza Brachta w sprawie napadu na plebanię w Oświęcimiu, Kraków, 27 lipca 1942 r.    /412

Nr 88 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do kurii biskupiej w Siedlcach w sprawie wypracowania wspólnego stanowiska w związku z wprowadzanymi na terenie Generalnego Gubernatorstwa nakazami pracy w niedziele, Kraków, 25 sierpnia 1942 r.    /415

Nr 89 List wikariusza parafii w Oświęcimiu ks. Władysława Będka do abp. Adama Stefana Sapiehy z opisem sytuacji na terenie parafii i prośbą o przeniesienie, Oświęcim, 9 września 1942 r.    /417

Nr 90 List abp. Adama Stefana Sapiehy do nuncjusza apostolskiego w Niemczech abp. Cesarego Orseniga z prośbą o interwencję u władz Trzeciej Rzeszy w sprawie możliwości odbycia wizytacji kanonicznej na terenach archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy oraz w innych sprawach organizacyjno-kościelnych, Kraków, 10 września 1942 r.    /421

Nr 91 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do kurii biskupiej w Siedlcach z prośbą o przesłanie statystyk dotyczących duchowieństwa z podległej mu diecezji celem przedłożenia Stolicy Apostolskiej, Kraków, 12 lutego 1943 r.    /424

Nr 92 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do władz Generalnego Gubernatorstwa w sprawie treści kazań, Kraków, luty-marzec 1943 r.    /427

Nr 93 List administratora parafii w Oświęcimiu ks. Stanisława Bajera do abp. Adama Stefana Sapiehy z podziękowaniem za jego interwencję u władz niemieckich w sprawie nakazu pracy, Oświęcim, 5 marca 1943 r.     /430

Nr 94 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do Instytutu Niemieckich Prac na Wschodzie z informacją o braku możliwości sporządzenia zestawień zleconych przez Instytut, Kraków, 13 marca 1943 r.   /432

Nr 95 Pismo biskupów z Generalnego Gubernatorstwa do generalnego gubernatora Hansa Franka z prośbą o zniesienie zakazu przyjmowania kandydatów do seminariów duchownych, Kraków, 8 czerwca 1943 r.    /435

Nr 96 List abp. Adama Stefana Sapiehy do sekretarza stanu Stolicy Apostolskiej kard. Luigiego Maglionego z podziękowaniem dla papieża Piusa XII za przemówienie potępiające zbrodnie dokonane w Polsce i za otrzymane dary, Kraków, 18 czerwca 1943 r.    /441

Nr 97 List ks. Leonarda Prochownika do abp. Adama Stefana Sapiehy z informacjami o sytuacji duchowieństwa parafialnego na terenach archidiecezji krakowskiej włączonych do Trzeciej Rzeszy, Wadowice, 20 grudnia 1943 r.    /446

Nr 98 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie z prośbą o zezwolenie na przejęcie przez kurię we władanie budynku seminaryjnego zagrabionego w czasie wojny przez władze niemieckie, Kraków, 31 stycznia 1945 r.    /451

Nr 99 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Czesława Kaczmarka w sprawie jednolitego postępowania biskupów wobec władz, a w szczególności przestrzegania konkordatui nominacji proboszczów, Kraków, 7 marca 1945 r.    /454

Nr 100 List abp. Adama Stefana Sapiehy do bp. Stanisława Adamskiego wraz z odpowiedzią w sprawie wynajmu lub sprzedaży budynku seminarium śląskiego w Krakowie na potrzeby przyszłej politechniki krakowskiej, Kraków, 26 marca 1945 r.    /456

Nr 101 Pismo abp. Adama Stefana Sapiehy do kurii biskupie w Siedlcach w sprawie kolportażu kwestionariusza opracowanego przez Komisję Statystyczną w związku z rejestracją strat poniesionych przez Kościół w czasie wojny, Kraków, 18 maja 1945 r.    /460

Nr 102 List bp. Stanisława Adamskiego do abp. Adama Stefana Sapiehy z wyrazami uznania i czci w związku z nominacją kardynalską, Katowice, 26 grudnia 1945 r.    /463

Nr 103 List z Sekretariatu Stanu Stolicy Apostolskiej do abp. Adama Stefana Sapiehy z zawiadomieniem o nominacji kardynalskiej, Watykan, 18 lutego 1946 r.   /464

Nr 104 Pismo wikariusza generalnego diecezji kieleckiej do kard. Adama Stefana Sapiehy w związku z przyznanymi metropolicie krakowskiemu pełnomocnictwami Stolicy Apostolskiej, Kielce, 2 kwietnia 1946 r.    /467

Nr 105 Odezwa kard. Adama Stefana Sapiehy do wiernych Kościoła katolickiego w Polsce z prośbą o wsparcie finansowe naprawy zniszczeń wojennych katedry na Wawelu, Kraków, 19 lutego1947 r.    /470

Nr 106 List bp. Stanisława Adamskiego do kard. Adama Stefana Sapiehy w sprawie uhonorowania bp. Michała Godlewskiego za pracę na rzecz kształcenia duchowieństwa, Katowice, 24 marca 1947 r.   /474

Nr 107 Pismo kard. Adama Stefana Sapiehy do bp. Czesława Kaczmarka w sprawie przekazania w jurysdykcję kurii kieleckiej parafii w Racławicach i parafii w Gorenicach, Kraków, 24 lipca 1947 r.   / 476

Nr 108 Okresowy raport Sekcji 5 Wydziału V WUBP w Krakowie dla Wydziału V Departamentu V MBP zawierający informację o staraniach kard. Adama Stefana Sapiehy o zwolnienie z obowiązków ordynariusza, Kraków, 3 lutego 1948 r.    /479

Nr 109 List kard. Adama Stefana Sapiehy do ks. Antoniego Baraniaka w sprawie pełnomocnictw nadzwyczajnych Stolicy Apostolskiej po śmierci kard. Augusta Hlonda, Kraków, 3 listopada 1948 r.   /481

Nr 110 Umowa pomiędzy kard. Adamem Stefanem Sapiehą a o. Jean-Baptiste Janssensem SJ o przekazaniu Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie w zarząd i administrację Towarzystwa Jezusowego Prowincji Polskich, Rzym, 25 grudnia 1948 r.    /484

Nr 111 Pismo kard. Adama Stefana Sapiehy do Piusa XII z prośbą o uzupełnienie specjalnych pełnomocnictw udzielonych mu przez Stolicę Apostolską, Kraków, 15 stycznia 1949 r.    /490

Nr 112 Pismo kard. Adama Stefana Sapiehy do ks. Konstantego Witaszka CM w sprawie redukcji zobowiązań mszalnych księży misjonarzy na podstawie pełnomocnictw udzielonych przez Stolicę Apostolską, Kraków, 24 lutego 1949 r.    /494

Nr 113 List Piusa XII do kard. Adama Stefana Sapiehy i biskupów polskich z omówieniem aktualnej sytuacji w Polsce oraz słowami otuchy i prośbą o trwanie w zjednoczeniu wokół Sapiehy, Rzym, 25 marca 1949 r.   /497

Nr 114 List kard. Adama Stefana Sapiehy do abp. Walentego Dymka z zaproszeniem do aktywnego udziału w staraniach o beatyfikację królowej Jadwigi, Kraków, 12 czerwca 1949 r.   /502

Nr 115 Doniesienie agenturalne na temat reakcji kard. Adama Stefana Sapiehy na kontrolę dochodów duchowieństwa wbrew deklaracji władz państwowych o zwolnieniu ofiar na Mszę św. z fiskalizmu, Kraków, lipiec 1949 r.   /504

Nr 116 Doniesienia agenturalne na temat relacji kard. Adama Stefana Sapiehy z abp. Stefanem Wyszyńskim i współpracownikami oraz zamiaru budowy kościoła na terenie powstającego osiedla robotniczego Nowa Huta, Kraków, październik 1949 r.    /507

Nr 117 Doniesienie agenturalne na temat stosunku kard. Adama Stefana Sapiehy do proboszczów niezaangażowanych w obronę i organizację życia duszpasterskiego, Kraków, listopad 1949 r.    /511

Nr 118 Oświadczenie kard. Adama Stefana Sapiehy w sprawie zlikwidowanego Caritasu kościelnego wraz z wytycznymi nieangażowania się duchowieństwa na rzecz powołanej przez władze instytucji świeckiej, Kraków, przed 21 lutego 1950 r.   /513

Nr 119 List kard. Adama Stefana Sapiehy do abp. Stefana Wyszyńskiego z propozycją odbycia konferencji biskupów w „Księżówce” w Zakopanem, Kraków, 22 lutego 1950 r.    /515

Nr 120 Charakterystyka duchowieństwa inwigilowanego przez Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie zawierająca doniesienie agenturalne na temat zmiany na stanowisku kanclerza kurii krakowskiej oraz stosunku kard. Adama Stefana Sapiehy do kapłanów biorących udział
w zjazdach księży organizowanych przez władze państwowe, Kraków, luty 1950 r.    /518

Nr 121 Memoriał Episkopatu Polski do prezydenta Bolesława Bieruta na temat sytuacji Kościoła w Polsce w latach 1945–1950 podpisany przez kard. Adama Stefana Sapiehę i abp. Stefana Wyszyńskiego, Jasna Góra, 12 września 1950 r.    /522

Nr 122 Informacja Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie na temat stosunku kard. Adama Stefana Sapiehy do tzw. księży patriotów, Kraków, wrzesień1950 r.    /549

Nr 123 Dekret kard. Adama Stefana Sapiehy w sprawie odłączenia dwóch domostw z parafii Gruszów w diecezji krakowskiej i przyłączenia do parafii Krasne w diecezji tarnowskiej, Kraków, 4 grudnia 1950 r.    /555

Nr 124 List abp. Stefana Wyszyńskiego do kard. Adama Stefana Sapiehy w sprawie posiedzenia Komisji Głównej Episkopatu Polski oraz wykładów marksizmu i gimnastyki na wydziałach teologicznych i w seminarium duchownym, Warszawa, 21 grudnia 1950 r.    /558

Nr 125 List kard. Adama Stefana Sapiehy do Piusa XII z prośbą o wsparcie rozpoczętego procesu i beatyfikację królowej Jadwigi, Kraków, 27 stycznia 1951 r. (uwierzytelniona kopia sporządzona 29 marca 1957 r. )    /562

Nr 126 List abp. Stefana Wyszyńskiego do kard. Adama Stefana Sapiehy zawierający krótkie sprawozdanie z audiencji u Piusa XII oraz informacje na temat położenia Kościoła w Polsce i wrażeń z pobytu w Rzymie, Rzym, 16 kwietnia 1951 r.    /567

Nr 127 List abp. Eugeniusza Baziaka do kard. Adama Stefana Sapiehy opisujący wrażenia z wizytacji parafii dekanatu nowotarskiego na Podhalu, Chochołów, 25 maja 1951 r.   /570

Nr 128 List abp. Eugeniusza Baziaka do duchowieństwa archidiecezji krakowskiej z powiadomieniem o śmierci i wezwaniem do modlitwy za duszę śp. kard. Adama Stefana Sapiehy, Kraków, 23 lipca 1951 r.    /572

Nr 129 Informacja Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Krakowie dotycząca inwigilowanego duchowieństwa zawierająca doniesienie agenturalne na temat wyboru abp. Eugeniusza Baziaka na wikariusza kapitulnego po śmierci kard. Adama Stefana Sapiehy oraz uroczystości pogrzebowych i spekulacji dotyczących następcy ordynariusza krakowskiego, Kraków,sierpień 1951 r.    /575

Wykaz skrótów    /577

Bibliografia    /581

Indeks osób    /607

Indeks geograficzny    /621

Spis ilustracji    /631

Summary    /637

Zusamennfassung   /641

Riassunto   /647