Stara Rzesza Niemiecka i Rzeczpospolita Obojga Narodów 1500-1806

Autorzy: Hans Jurgen Bomelburg, Edmund Kizik

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 388

Okładka: twarda  

Format: 14,0 cm x 22,0 cm

Seria: Polska - Niemcy. Wspólna historia Tom 2

Codziennych wszechstronnych związków wynikających z sąsiedztwa niemiecko-polskiego w epoce nowożytnej od XVI do XVIII w. nie sposób pogodzić z opiniami o rzekomo odwiecznych narodowych animozjach i o tym, że „jak świat światem nie będzie Niemiec Polakowi bratem”. Również legendę o Wandzie, co Niemca nie chciała, trzeba dla okresu nowożytnego opowiedzieć inaczej – zbyt wiele było małżeństw mieszanych, poczynając od monarchów, na chłopach kończąc. Ostatecznie granica pomiędzy Polską a krajami niemieckimi od średniowiecza aż po drugą połowę XVIII w. nie była przedmiotem wojen, lecz pokoju. Ocena stosunków niemiecko-polskich jedynie przez okulary tragicznych doświadczeń XIX i XX wieku wypacza obraz, skazując nas na beznadziejność stereotypów i lekceważenie źródeł historycznych.

Autorzy niniejszego tomu mierzą się z mitami, szkicując w pierwszej części różne wymiary bliskiego sąsiedztwa Rzeszy Niemieckiej i państwa polsko-litewskiego. Poza kwestiami historiozoficznymi omówiono kierunki migracji i formy kontaktów gospodarczych, religijnych i zwykłych międzyludzkich. Druga część posłużyła zarysowaniu perspektyw badawczych, charakterystyce transferu kulturowego, procesów narodotwórczych oraz konsekwencji kryzysu przełomu XVIII i XIX w. dla państw niemieckich i dla Polski.

(opis wydawcy )

Spis treści:

Od wydawcy niemieckiego  /7

Od wydawcy polskiego  /9

Wstęp  /11

Dzieje relacji między Rzeszą a państwem polsko-litewskim w epoce nowożytnej (1506-1806)  /13

I. Panorama  /33

1. Rzesza niemiecka i państwo polsko-litewskie: podobieństwa strukturalne i relacje partnerskie  /35

2. Ludzie i migracje  /55

3. Systemy gospodarcze i kontakty handlowe  /71

4. Reformacja, kontrreformacja i polsko-niemieckie powiązania religijne  /85

5. Dynastie, szlachta i kultury dworskie  /115

6. Unia polsko-saska  /141

7. Brandenburgia-Prusy i rozbiory Polski  /173

II. Pytania i perspektywy  /207

1. Mobilność i transfer kulturowy  /209

2. Powiązania językowo-literacko-kulturalne  /219

3. Obszary kontaktów wielokulturowych i odrębności regionalne  /245

3.1. Prusy: niemieccy i polscy Prusacy  /245

3.2. Miejska ojczyzna - wspólne miejsce Polaków i Niemców?  /255

3.3. Śląsk: czeska państowowść, niemieckojęzyczne elity i polscy chłopi  /258

3.4. Inflanty polskie  /262

4. Żydzi w dziejach relacji polsko-niemieckich  /265

5. Rola i znaczenie czynnika narodowego  /293

6. Finis Poloniae et finis Germaniae  /329