Średniowiecze i pieniądze. Esej z antropologii historycznej

Autor: Jacques Le Golf

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 242

Okładka: miękka

Format: 12,00 cm x 19,5 cm

Francuski mediewista Jacques Le Goff (1924–2014), jeden z najwybitniejszych i najbardziej znanych w świecie, w swoich dziełach badał średniowieczną mentalność i rozmaite dziedziny życia powszedniego, gospodarczego i religijnego (Wydawnictwo Aletheia: Historia ciała w średniowieczu, Warszawa 2018; Narodziny czyśćca, Warszawa 2021). W niniejszej książce zawarł podsumowanie swoich podjętych jeszcze w młodości badań nad obecnością pieniędzy w życiu średniowiecznego społeczeństwa, nad ich znaczeniem dla gospodarki oraz ówczesnym statusem etycznym. Rekonstruuje właściwą wówczas dla chrześcijanina z punktu widzenia Kościoła postawę wobec pozyskiwania pieniądza drogą lichwy, działalności kupieckiej czy bankowej. Rozważa też ogólniejszą kwestię, czy istniał w tej epoce pieniądz w naszym dzisiejszym sensie i czy można upatrywać w niej początków kapitalizmu. Ten znakomity przewodnik po średniowiecznych finansach opowiada zarazem o losach ludzi związanych z tą dziedziną, o mennicach, kopalniach kruszcu, lichwie, pierwszych bankach i handlu dalekomorskim, co stanowi walor sam w sobie tej książki, nawet jeśli wynik badania okazuje się negatywny: nie ma w średniowieczu myśli ekonomicznej, a gospodarka – z braku globalnych rynków – występuje jeszcze w formie prekapitalistycznej.

Spis treści:

Podziękowania /7

Wstęp /9

I. Dziedzictwo cesarstwa rzymskiego i chrystianizacji /17

II. Od Karola Wielkiego do feudalizmu /23

III. Rozkwit monety i pieniądza na przełomie XII i XIII wieku /29

IV. Piękny XIII wiek pieniądza /39

V. Wymiana, pieniądz, moneta w rewolucji handlowej XIII wieku /59

VI. Pieniądz i rodzące się państwa /83

VII. Pożyczka, zadłużenie, lichwa /99

VIII. Nowe bogactwo i nowe ubóstwo /121

IX. Kryzys pieniądza w XIII i XIV wieku  /133

X. Udoskonalenie systemu finansowego pod koniec średniowiecza /151

XI. Miasta, państwa i pieniądze pod koniec średniowiecza /163

XII. Ceny, płace i moneta w XIV i XV wieku /179

XIII. Zakony żebracze i pieniądze /201

XIV. Humanizm, mecenat i pieniądze /211

XV. Kapitalizm czy caritas? /223

Zakończenie /233

Bibliografia /237