Spór o Biblię. Żydowskie tradycje, heterodoksje i polemiki. Od Świątyni przez Talmud do współczesności

Autor: Isaac Kalimi

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 393

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Isaac Kalimi w swojej najnowszej książce Spór o Biblię... przygląda się korzeniom konfliktów interpretacyjnych i różnorodnym podejściom egzegetycznym i teologicznym. Analizując źródła żydowskie od okresu Drugiej Świątyni do późnego średniowiecza i początków nowożytności pokazuje, jak studiowanie Biblii wypełniało próżnię pozostawioną po zniszczeniu Drugiej Świątyni oraz kształtowało historię żydowskiego życia. Spór o Biblię... to w istocie fascynująca opowieść o relacjach między trzema religiami Abrahamowymi - judaizmem, chrześcijaństwem i islamem.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa  /9

Wykaz skrótów  /13

Wprowadzenie  /15

1. O tytule  /15

2. Cel książki  /15

3. Przegląd klasycznych dzieł egzegezy żydowskiej  /18

4. Struktura i zarys treści książki  /27

Wprowadzenie do polskiego wydania  /31

Od redakcji naukowej wydania polskiego  /33

1. Miejsce Biblii w żydowskiej religii i kulturze. Tora spisana i Tora ustna  39

Zapoznany fundament: paradoks Biblii hebrajskiej w judaizmie  /39

Rabiniczne pryncypia interpretacji Pisma Świętego  /49

Tora spisana i Tora ustna  /50

Elementy klasycznej interpretacji biblijnej w judaizmie  /62

Troska o Torę - w obronie dziedzictwa religijno-kulturowego  /63

Podsumowanie  /70

2. Egzegeza rabiniczna a dosłowne znaczenie tekstu biblijnego  /72

Wprowadzenie /72

Biblijne prawo odpłaty i jego sporne reinterpretacje  /73

Na manowcach interpretacji: prawa i opowieści biblijne w codzienności i kulcie  /81

Teologiczna i etyczna reinterpretacja biblijnych narracji i przepisów /88

Ekskurs: stosunek rabinów do konwertytów /95

Podsumowanie  /98

3. Wielość ujęć teologicznych i metodologicznych w klasycznej interpretacji żydowskiej na przykładzie obrazu Boga w midraszu Szocher Tow /102

Wprowadzenie  /102

Teologiczne i hermeneutyczne wyróżniki midrasza Szocher Tow  /104

Obraz Boga w midraszu Szocher Tow  /110

Podsumowanie /120

4. Echa dyskusji i polemik między Żydami a chrześcijanami i muzułmanami w średniowiecznej egzegezie żydowskiej  /123

Wprowadzenie /123

Spory między stronnictwami w judaizmie /124

Zmagania z przeciwnikami zewnętrznymi: chrześcijaństwo i islam  /131

Kontrowersje między Żydami a chrześcijanami  /133

Kontrowersje między Żydami a muzułmanami /146

Podsumowanie  /159

5. Biblia - pomost czy bariera? U źródeł żydowsko-chrześcijańskich sporów /162

Wprowadzenie  /162

Czy Żydów i chrześcijan jednoczy wspólnota świętych Pism? /163

Czy Biblia hebrajka jest tożsama ze Starym Testamentem?  /165

Czy Żydów i chrześcijan łączy interpretacja teologiczna współdziedziczonych tekstów?  /170

Żydowsko-chrześcijańskie kontrowersje dotyczące wspólnych zagadnień biblijnych  /174

Wspólne teksty i tematy biblijne: pomost czy bariera?  /176

Podsumowanie  /181

Dodatek. I co dalej?  /182

6. Ofiarowanie Izaaka. Interpretacje z późnego okresu Drugiej Świątyni oraz egzegeza i myśl rabiniczna  /189

Wprowadzenie  /189

Rabini a teologiczno-etyczny wymiar ofiarowania Izaaka  /192

Czy Bóg poddał próbie Izaaka?  /214

Co tak naprawdę wydarzyło się na górze Moria?  /217

Gdzie była Sara?  /225

Podsumowanie  /227

7. Dzień Przebłagania w źródłach z późnego okresu Drugiej Świątyni. Spory między saduceuszami, faryzeuszami i qumrańczykami  /229

Wprowadzenie  /229

Centralność i wyjątkowość Jom Kipur  /230

Urząd arcykapłana w okresie późnej Drugiej Świątyni  /233

Kpł 16 w interpretacjach saduceuszy i faryzeuszy  /234

Spór saduceuszy z faryzeuszami na temat rytuału wejścia do Świętego Świętych  /238

Czytanie Pisma Świętego arcykapłanowi przed Jom Kipur  /243

Rozprawa arcykapłana jerozolimskiego z przywódcą qumrańczyków w święto Jom Kipur  /249

Podsumowanie  /254

8. Wątek ukrycia naczyń świątynnych w literaturze żydowskiej i samarytańskiej  /256

Źródła żydowskie  /256

Źródła samarytańskie  /260

Podsumowanie  /265

9. Obraz relacji między Żydami a Arabami i Syryjczykami w przedislamskich źródłach żydowskich /266

Relacje żydowsko-arabskie i utożsamienie Izmaelitów z Arabami  /267

Biblijni Ammonici i Moabici jako prefiguracja Arabów w tekstach z późnej epoki Drugiej Świątyni i źródłach rabinicznych /272

Obraz relacji żydowsko-syryjskich i nastawienie do Syryjczyków w Targumie Jonatana  /277

Podsumowanie  /280

10. Gaon Saadia ben Josef i Abraham Ibn Ezra - w obronie spisanej i ustnej Tory  /282

Saadia ben Josef  /283

Abraham Ibn Ezra  /291

Podsumowanie /300

Zakończenie /303

Bibliografia /317

Skorowidz źródeł  /346

Skorowidz autorów  /377

Skorowidz rzeczowy /385