Społeczność wiejska Chorzowa i Dębu od XIV do połowy XVIII wieku

Autor: Jerzy Rajman 

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 360

Okładka: miękka

Format: 16,00 cm x 25,0 cm

Jerzy Rajman zajął się społecznością dwóch wiosek, wszystkimi warstwami ludności wiejskiej: poczynając od siodłaków, o których ze źródeł możemy się dowiedzieć najwięcej – na komornikach, którzy ledwo widoczni są w źródłach, skończywszy. Autor stara się pokazać nie tylko funkcjonowanie społeczności wiejskich Chorzowa i Dębu, ale też procesy, jakie tej społeczności towarzyszyły, a więc m.in. sposoby zarobkowania, pauperyzację części rodzin, degradację do niższych kręgów społeczeństwa, a także zwykłą codzienność w tych wsiach. (…) Rozprawa jest niewątpliwie ważnym osiągnięciem polskiej historiografii w badaniach dziejów Górnego Śląska. Przynosi ona w miarę pełne rozpoznanie chorzowskiego i dąbskiego społeczeństwa, także pod względem genealogicznym, na przestrzeni aż kilku wieków. Badania dawnych społeczności, warunków życia naszych przodków, cieszyły się zawsze zainteresowaniem. Opiniowana rozprawa wychodzi im zatem naprzeciw. Wnikliwość i rzetelność badawcza jej Autora, przemyślana kompozycja i oparcie się na różnych źródłach, w tym także rękopiśmiennych, wykorzystanie obszernej literatury stanowi gwarancję jej wartości, a także podstawy jej rekomendacji do druku.

(fragment recenzji prof. dr. hab. J. Barciaka)

Spis treści:

Wstęp /7

1. Krajobraz miniony  /19

2. Miary, pieniądze i ceny  /33

3. Wolni chłopi - średniowiecze i pierwszy wiek epoki nowożytnej  /41

Sołtysi, siodłacy i zagrodnicy. Najstarsze rodziny w Chorzowie i Dębie (do 1532 r.)  /41

Rodziny chorzowskie w okresie od ok. 1532 r. do końca XVI w.  /56

Rodziny w Dębie  /96

Szacunkowe dane o zaludnienie (XIV w. - koniec XVI w.)  /99

Kontakty zewnętrzne i migracje  /103

Poddaństwo, chłopskie świadczenia, stopień zamożności  /111

4. W okresie ekspansji folwarku pańszczyźnianego (XVII - połowa XVIII w.)  /125

Rodziny chorzowskie  /125

Rodziny dębskie  /191

Kategorie chłopstwa i szacunkowy stan zaludnienia  /212

Folwark i pańszczyzna. Zamożność i bieda  /218

Migracje i kontakty zewnętrze  /241

5. Źródła utrzymania, gospodarka, zawody  /253

6. Analfabeci i piśmienni  /27

7. Zatargi i wykroczenia  /281

8. Dom i rodzina  /291

Zakończenie  /311

Bibliografia  /321

Streszczenie  /328